Τι θέλει να πει το Ποιητή;

Isiliel · 24-10-07

Τι θα λέγατε να αναλύσουμε ποιήματα;

Δεν υπάρχουν σωστές και λάθος αναλύσεις.
Εδώ θα παραθέτουμε ένα ποίημα ή κάποιο απόσπασμα και θα μπορούμε να μοιραζόμαστε πως το κατανοεί ο καθένας μας. Τι αισθήματα μας προκαλεί, τι εικόνες γεννά στο μυαλό μας, τι τελικά θέλει να μας πει το ποιητή.
Κάποιος που δεν καταλαβαίνει κάποιο ποίημα μπορεί να το δημοσιεύει επίσης εδώ και να συλλέξει διάφορες και ποικίλες γνώμες.

Ας ξεκινήσουμε:

Τείχη
Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ
μεγάλα κ' υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη.

Και κάθομαι και απελπίζομαι τώρα εδώ.
Άλλο δεν σκέπτομαι: τον νουν μου τρώγει αυτή η τύχη·

διότι πράγματα πολλά έξω να κάμω είχον.
Α όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω.

Αλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον.
Ανεπαισθήτως μ' έκλεισαν από τον κόσμον έξω.

Κωνσταντίνος Π. Καβάφης

The_Steve · 24-10-07

Προσωπικά όλη ούσια βρίσκεται εδώ:

«Α όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω.
Αλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον..»

Σύχνα παρατηρώντας ότι δεν μπορούμε να αξιοποιήσουμε την ελευθερία προσπαθούμε να ρίξουμε όλο την ευθύνη της αδυναμίας μας σε διάφορους θέσμους (όπως η Δημοκρατία). Μήπως τελικά κάποια πράματα βρίσκονται μόνο μέσα στο μυαλό μας;

Bugs Bunny · 24-10-07

Ο Καβάφης ήταν απαισιόδοξος έτσι κι αλλιώς, οπότε σίγουρα τα έβλεπε όλα μαύρα. Αλλά θεωρείς ότι αναφέρεται σε θεσμούς ή σε κάτι πιο προσωπικό του;
Εγώ νομίζω σε κάτι εντελώς προσωπικό του
Θεωρώ δηλαδή ότι στο πρώτο του δίστιχο :
Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ
μεγάλα κ' υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη. δεν αναφέρεται όντως σε τείχη, αλλά σε εμπόδια.

Νωεύς · 24-10-07

Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ
μεγάλα κ' υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη.

Συμπάσχοντας με τον Ποιητή:
Τα τείχη τα 'κτισαν ψηλά,
κι 'παν πως θέλουν να με προστατέψουν,
σαν σε κλουβί σε φυλακή,
τα όνειρά μου μη και αντρειέψουν.

Και κάθομαι και απελπίζομαι τώρα εδώ.
Δεν θα με δουν οι βάρβαροι,
κι ούτε θα τους καλωσορίσω,
μα και της νιότης τις χαρές
πως γίνεται ν' αφήσω;
Άλλο δεν σκέπτομαι: τον νουν μου τρώγει αυτή η τύχη·
τι μοίρα ήτανε κι αυτή,
να μη δω τους βαρβάρους,
.............................
διότι πράγματα πολλά έξω να κάμω είχον.
να τους προϋπαντήσω;
Α όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω.
Αχ, γιατί με αγαπήσανε τόσο πολύ,
χωρίς να με ρωτήσουν;
Αλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον.
Ανεπαισθήτως μ' έκλεισαν από τον κόσμον έξω.
Ήμουνα φαίνεται, πολύ κακό παιδί...

Nininaou · 05-04-08

Μόλις ανακάλυψα ένα εξαιρετικό μεν, παγωμένο δε θέμα. Λοιπόν για να συνεχίσουμε...
Ένα ποίημα που μ'αρέσει πολύ είναι του Γιάννη Ρίτσου:

O τόπος μας

Ανεβήκαμε πάνω στο λόφο να δούμε τον τόπο μας-
φτωχικά, μετρημένα χωράφια, πέτρες, λιόδεντρα.
Αμπέλια τραβάν κατά τη θάλασσα. Δίπλα στ' αλέτρι
καπνίζει μια μικρή φωτιά. Του παππουλή τα ρούχα
τα σιάξαμε σκιάχτρο για τις κάργιες. Οι μέρες μας
παίρνουν το δρόμο τους για λίγο ψωμί και μεγάλες λιακάδες.
Κάτω απ' τις λεύκες φέγγει ένα ψάθινο καπέλο.
Ο πετεινός στο φράχτη. Η αγελάδα στο κίτρινο.
Πώς έγινε και μ' ένα πέτρινο χέρι συγυρίσαμε
το σπίτι μας και τη ζωή μας; Πάνω στ'ανώφλια
είναι η καπνιά, χρόνο το χρόνο, απ' τα κεριά του Πάσχα-
μικροί μικροί μαύροι σταυροί που χάραξαν οι πεθαμένοι
γυρίζοντας απ'την Ανάσταση. Πολύ αγαπιέται αυτός ο τόπος
με υπομονή και περηφάνεια. Κάθε νύχτα απ' το ξερό πηγάδι
βγαίνουν τ' αγάλματα προσεχτικά κι ανεβαίνουν στα δέντρα.

* Το ποίημα ανήκει στη συλλογή "Ο τοίχος μέσα στον καθρέφτη" και είναι γραμμένο στις 13 Δεκεμβρίου 1967 στο Παρθένι της Λέρου, όπου είχε εξοριστεί ο ποιητής από τη δικτατορία.

Πώς το καταλαβαίνετε;

lugar · 08-04-08

Δεν θα πω πως το καταλαβαίνω, γιατί δεν μου φαίνεται δύσκολο. Απλά θα αναρωτηθώ:
"Πολύ αγαπιέται αυτός ο τόπος
με υπομονή και περηφάνεια."
Σαν να ξεχάστηκε αυτός ο τρόπος. Πως φτάσαμε ως εδώ; Χρειάστηκε προσπάθεια για να κατρακυλήσουμε, χρήμα, τι?

Chimera · 12-04-08

Αρχική Δημοσίευση από Isiliel:
Τι θα λέγατε να αναλύσουμε ποιήματα;
Δεν υπάρχουν σωστές και λάθος αναλύσεις.
Εδώ θα παραθέτουμε ένα ποίημα ή κάποιο απόσπασμα και θα μπορούμε να μοιραζόμαστε πως το κατανοεί ο καθένας μας. Τι αισθήματα μας προκαλεί, τι εικόνες γεννά στο μυαλό μας, τι τελικά θέλει να μας πει το ποιητή.
Κάποιος που δεν καταλαβαίνει κάποιο ποίημα μπορεί να το δημοσιεύει επίσης εδώ και να συλλέξει διάφορες και ποικίλες γνώμες.

Ας ξεκινήσουμε:

Τείχη
Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ
μεγάλα κ' υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη.

Και κάθομαι και απελπίζομαι τώρα εδώ.
Άλλο δεν σκέπτομαι: τον νουν μου τρώγει αυτή η τύχη·

διότι πράγματα πολλά έξω να κάμω είχον.
Α όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω.

Αλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον.
Ανεπαισθήτως μ' έκλεισαν από τον κόσμον έξω.

Κωνσταντίνος Π. Καβάφης

Ένα από τα αγαπημένα μου ποιήματα! Πάντα πίστευα ότι με αυτό περιγράφει το πως απομονώθηκε από τον περίγυρό του, το πως ύψωσε τα τείχη δίχως να το καταλάβει.

DrStrangelove · 16-09-08

'Οταν κατέβουμε (του Κώστα Καρυτωάκη)

Όταν κατέβουμε τη σκάλα, τι θα πούμε
στους ίσκιους που θα μας υποδεχτούνε,
αυστηροί, γνώριμοι, αόριστοι φίλοι,
μ' ένα χαμόγελο στ' ανύπαρκτά τους χείλη;
Τουλάχιστον δωπέρα είμαστε μόνοι,
περνάει η μέρα μας, η άλλη ξημερώνει,
και μες στα μάτια μας διατηρούμε ακόμα
κάτι που δίνει στα πράγματα χρώμα.
Αλλά εκεί κάτου τι να πούμε, πού να πάμε;
Αναγκαστικά ένας τον άλλο θα κοιτάμε,
με κομμένα τα χέρια στους αγκώνες,
ασάλευτοι σαν πρόσωπα σε εικόνες.
Αν έρθει κανείς την πλάκα μας να χτυπήσει,
θα φαντάζεται πως έχουμε ζήσει.
Αν πάρει ένα τριαντάφυλλο ή αφήσει χάμου,
το τριαντάφυλλο θα 'ναι της άμμου.

Κι αν ποτέ στα νύχια μας ανασηκωθούμε,
τις βίλες του Posilipo θα ιδούμε,
Κύριε, Κύριε και το τερραίν του Παραδείσου
όπου θα παίζουν κρίκετ οι οπαδοί Σου

Obscura · 19-11-08

Μιας και δεν είμαι καθόλου σίγουρη τι είχε ο Καρυωτάκης στο μυαλό του όταν έγραφε αυτό το τετράστιχο, θα ήθελα να αναστήσω το θέμα με μία ερώτηση προς όλους: πώς καταλαβαίνετε την ποίηση;

Διαβάζω αρκετή τελευταία. Πολλές φορές οι λέξεις είναι ηδονικές, καταγοητεύουν. Αλλά το νόημα μου διαφεύγει. Εύχομαι να μπορούσα να βρω εκτενείς αναλύσεις για κάθε ποίημα που διαβάζω, μερικές φορές η ανάλυση είναι πιο γοητευτική από το ίδιο το ποίημα γιατί μόνο τότε φαίνεται το μεγαλείο του ποιητή που κατάφερε να περικλείσει τα μύρια νοήματα σε μία φράση. Η προσωπική μου ερμηνεία δε μου αρκεί, τα θέλω όλα.

Μήπως μπορεί κανείς να προτείνει βιβλία με αναλύσεις ποιημάτων; Αυτά που έχω πετύχει είναι βιογραφικά κατά κύριο ρόλο με όχι τόσο εκτεταμένες αναφορές στα ίδια τα ποιήματα.

kalypso · 19-11-08

Δεν είχα δει ποτέ αυτό το θέμα...

Θα φτάσω και σ αυτό που θέλεις, μα πρώτα θα θελα να διευκρινίσω κάτι άλλο.
Αναφέρεσαι στο τετράστιχο του Καρυωτάκη που έχει με bold ο δόκτωρ, ναι; :redface:

Το διάβασα και ομολογώ ότι ενώ φαινομενικά δεν κολλάει με το ύφος του υπόλοιπου ποιήματος, που είναι τοποθετημένο στη Γη, στην πραγματικότητα είναι η πιο τέλεια συνέχειά του. Με ξάφνιασε, με έκανε να χαμογελάσω- γιατί στην ουσία, το ποίημα κρύβει μιαν απίστευτη αισιοδοξία.

Τέλος πάντων, ένα σωρό σκέψεις πέρασαν από το μυαλό μου διαβάζοντάς το, είναι θαυμάσιο! (χμ, δεν νομίζω ότι έχω χρησιμοποιήσει αυτή τη λέξη εδώ και καιρό σε γραπτό ή προφορικό λόγο :redface:

)
Φαντάζομαι τι είχε στο μυαλό του όταν το έγραφε και μία ανάλυση, μάλλον θα μου το χαλούσε. :worry:

Γιατί δε θέλω να το ερμηνεύσω με τη λογική. Την ποίηση τη νιώθεις, την αφήνεις να φτάσει σε κάθε σημείο του κορμιού σου, να σε κυριεύσει, να γεμίσεις από αυτήν. Έτσι μόνο θα την καταλάβεις... Μα και πάλι, μην έχεις την ψευδαίσθηση ότι θα την κρατήσεις αιχμάλωτη, δική σου- η ποίηση είναι για όλους και για κανέναν. Είναι το νέκταρ μιας ανθρώπινης ψυχής, αυτής του καλλιτέχνη-ποιητή. Και επειδή μάλλον με βλέπω να πλατειάζω :redface:

, θα πω απλά αυτό- δεν καταλαβαίνω την ποίηση, τη νιώθω.

πς. ποτέ δεν έχω πάρει από μόνη μου κάποιο βιβλίο ποίησης να διαβάσω και ίσως αυτό με καθιστά λιγάκι ...ανώριμη από την άποψη του ότι δε μπορώ να έχω μιαν άποψη πιο εμπεριστατωμένη :redface:

, πάντα έβρισκα όμως από εδώ και από κει ποιήματα που πραγματικά μιλούσαν στην ψυχή μου...

Obscura · 19-11-08

Πολύ όμορφη η απάντησή σου, σε συναισθάνομαι

Μα εγώ εκτός από την υπέρβαση σε συναισθηματικό επίπεδο που είναι προσωπική κατά κύριο λόγο, έχω ανάγκη και την υπέρβαση σε νοητική επίπεδο γι'αυτό αναζητώ εκτεταμένες αναλύσεις που προς το παρόν μόνο για τον Καβάφη έχω βρει και η ανάγνωσή τους άλλαξε ριζικά και ωρίμασε τον τρόπο που τον προσεγγίζω.

Όσο γι'αυτό το μυστήριο τετράστιχο μ'αρέσει να το ερμηνεύω ως καρυωτακικό χιούμορ. Ο Καρυωτάκης αντλούσε μία ηδονή μέσα από τον πόνο (η ποίησις είναι το καταφύγιο που φθονούμε) και ίσως υπήρξαν φορές που έβλεπε τα πράγματα κωμικοτραγικά. Χαρακτηριστικό είναι το τελείωμα του γράμματος της αυτοκτονίας του:

Και για ν' αλλάξουμε τόνο. Συμβουλεύω όσους ξέρουν κολύμπι αν επιχειρήσουνε να αυτοκτονήσουν δια θαλάσσης να δέσουν και μια πέτρα στο λαιμό τους. Ολη νύχτα απόψε, επί 10 ώρες, εδερνόμουν με τα κύματα. Ηπια άφθονο νερό, αλλά κάθε τόσο, χωρίς να καταλάβω πώς, το στόμα μου ανέβαινε στην επιφάνεια. Ωρισμένως, κάποτε, όταν μου δοθή ευκαιρία, θα γράψω τις εντυπώσεις ενός πνιγμένου.

Click για ανάπτυξη...

Obscura · 20-11-08

Άρνηση

Στο περιγιάλι το κρυφό κι άσπρο σαν περιστέρι
διψάσαμε το μεσημέρι μα το νερό γλυφό,
Πάνω στην άμμο την ξανθή γράψαμε τ' όνομά της
ωραία που φύσηξεν ο μπάτης και σβήστηκε η γραφή,
Με τι καρδιά , με τι πνοή, τι πόθους και τι πάθος
πήραμε τη ζωή μας λάθος κι αλλάξαμε ζωή

Σεφέρης

Με έχει στοιχειώσει αυτό το ποίημα. Το είχα διαβάσει στην εφηβεία, υποπτευόμουν τι σημαίνει αλλά ορκιζόμουν ότι θα λάβω τα μέτρα μου, θα κάνω το παν για να μη μου συμβεί αυτό που λέει εδώ ο Σεφέρης. Μιλάει για την αρχή της ενήλικης ζωής. Απελευθερωμένος από τα δεσμά που σε ζώνουν ως παιδί και ως έφηβο, με μία βαθιά αισιοδοξία και ενθουσιασμό (με καρδιά, πνοή, πόθους και πάθος!) ξεκινάς να χτίζεις τη ζωή σου όπως την ονειρεύτηκες. Μα το νερό είναι γλυφό, ο μπάτης σβήνει όσα έγραψες στην άμμο και οι απογοητεύσεις διαδέχονται η μία την άλλη. Το όνειρο απομυθοποιείται, η ζωή υποπίπτει σε έναν σκληρό και ανέμπνευστο ρεαλισμό. Πήρες τη ζωή σου λάθος λοιπόν και οι συγκυρίες σε κάνουν να το συνειδητοποιήσεις με τρόπο απόλυτο. Και αλλάζεις ζωή, αλλάζεις νοοτροπία, πλέον συμβιβάζεσαι. Αρνείσαι τα ονειρά σου, αρνείσαι τον εαυτό σου. Το ποίημα λέγεται Άρνηση. Θα μπορούσε να λέγεται και Αυταπάρνηση.

DrStrangelove · 20-11-08

Αρχική Δημοσίευση από Obscura:
Όσο γι'αυτό το μυστήριο τετράστιχο μ'αρέσει να το ερμηνεύω ως καρυωτακικό χιούμορ. Ο Καρυωτάκης αντλούσε μία ηδονή μέσα από τον πόνο (η ποίησις είναι το καταφύγιο που φθονούμε) και ίσως υπήρξαν φορές που έβλεπε τα πράγματα κωμικοτραγικά.

'Οχι απλό χιούμορ. 'Οπου θα παίζουν κρίκετ οι οπαδοί σου...Αποκαλεί τους πιστούς της θρησκείας οπαδούς. Είναι ξεκάθαρος σαρκασμός για όσους περιμένουν κάτι μετά το θάνατο, κι όσους καλλιεργούν ελπίδες για τη μετά θάνατον ζωή.

Isiliel · 20-11-08

Στην πραγματικότητα ο ποιητής έγραψε:

Mε τι καρδιά, με τι πνοή,
τι πόθους και τι πάθος,
πήραμε τη ζωή μας· λάθος!
κι αλλάξαμε ζωή.

Η μελοποίηση είναι που άλλαξε το νόημα του ποιήματος κι έβγαλε απ' τη μέση, αυτή την τόσο χρήσιμη άνω τελεία που αλλάζει άρδην το νόημα...

Obscura · 20-11-08

Αρχική Δημοσίευση από Isiliel:
Στην πραγματικότητα ο ποιητής έγραψε:

Mε τι καρδιά, με τι πνοή,
τι πόθους και τι πάθος,
πήραμε τη ζωή μας· λάθος!
κι αλλάξαμε ζωή.

Η μελοποίηση είναι που άλλαξε το νόημα του ποιήματος κι έβγαλε απ' τη μέση, αυτή την τόσο χρήσιμη άνω τελεία που αλλάζει άρδην το νόημα...

Δεν το ήξερα ότι είχε μελοποιηθεί. Απλά αντέγραψα το πρώτο αποτέλεσμα που βρήκα αγνοώντας την άνω τελεία. Να μιλήσουμε όμως λίγο για τη διαφορά που κάνει στο νόημα;

Αρχική Δημοσίευση από DrStrangelove:
'Οχι απλό χιούμορ. 'Οπου θα παίζουν κρίκετ οι οπαδοί σου...Αποκαλεί τους πιστούς της θρησκείας οπαδούς. Είναι ξεκάθαρος σαρκασμός για όσους περιμένουν κάτι μετά το θάνατο, κι όσους καλλιεργούν ελπίδες για τη μετά θάνατον ζωή.

Μπροστά στα μάτια μου κι όμως δεν πήγε καθόλου εκεί το μυαλό μου. Εξαιρετικό! Σ'ευχαριστώ πολύ για την αναλαμπή που μου έδωσες. Αν θέλεις μπορείς να με βοηθήσεις περισσότερο στο ερώτημα που έθεσα παραπάνω για το πώς καταλαβαίνει κανείς την ποίηση. Και εσύ και η Isiliel βέβαια.

DrStrangelove · 21-11-08

Αρχική Δημοσίευση από Obscura:
Δεν το ήξερα ότι είχε μελοποιηθεί. Απλά αντέγραψα το πρώτο αποτέλεσμα που βρήκα αγνοώντας την άνω τελεία. Να μιλήσουμε όμως λίγο για τη διαφορά που κάνει στο νόημα;

Μπροστά στα μάτια μου κι όμως δεν πήγε καθόλου εκεί το μυαλό μου. Εξαιρετικό! Σ'ευχαριστώ πολύ για την αναλαμπή που μου έδωσες. Αν θέλεις μπορείς να με βοηθήσεις περισσότερο στο ερώτημα που έθεσα παραπάνω για το πώς καταλαβαίνει κανείς την ποίηση. Και εσύ και η Isiliel βέβαια.

Να σου πω την αλήθεια δεν έχω συνταγές. Τα νοιώθω τα ποιήματα. Γι'αυτό και λίγα θυμάμαι απ'έξω. Δεν είμαι και πολύ της ανάλυσης. Μου'χει μείνει κουσούρι απ'το σχολείο που μας μαθαίνανε τις δικές τους ερμηνείες και που έκαναν την ποίηση αντιερωτική από το πολύ γράψε γράψε αναλύσεις. Πιστεύω το μάθημα των νέων ελληνικών διδάσκοταν με άθλιο τρόπο τότε στο σχολείο. Αποφεύγαμε μάλιστα τελείως συγκεκριμένους ποιητές. Στον Καρυωτάκη θυμάμαι δεν σταθήκαμε σχεδόν καθόλου. Και σήμερα θα αυτοκτονούσε πιστεύω με τέτοιο δημόσιο τομέα. Πώς να διδάξεις στα παιδιά ότι η βασική πτυχή του Καρυωτάκη δεν ήταν η απαισιοδοξία αλλά η αντισυμβατικότητα και το μίσος για τους καθώς πρέπει ; Ακόμα οι περισσότεροι πιστεύουν ότι ο Καρυωτάκης αυτοκτόνησε από μελαγχολία. Που να μας έλεγαν ότι σύστημα τον έσπρωξε εκεί ; Που να μας έλεγαν πόσο δυστυχισμένος ήταν από την δουλειά του. Αν διδάσκεις "ο απαισιόδοξος Καρυωτάκης" βολεύει πολύ περισσότερο από το να διδάσκεις "ο αντικαθεστωτικός Καρυωτάκης". Ενάντια στη θρησκεία, ενάντια στους βολεμένους, ενάντια σ'εκείνους που πετάνε στα σύννεφα, τους Δον Κιχώτες, τους νομάρχες, τους δήμιους των ονείρων όλους...ποιός να τον διδάξει ;

Δεσμώτης · 21 Ιουνίου 2009

Αρχική Δημοσίευση από Obscura:
πώς καταλαβαίνετε την ποίηση;

Κάπως έτσι:
Λόλα να ένα ποίημα!

Κική Δημουλά: οι λέξεις φταίνε..
αυτές ενθάρρυναν τα πράγματα ν'αρχίσουν να συμβαίνουν...

«Είναι από τα πιο επηρμένα μυστήρια, τα πιο αχανή, και μόνο ικανοποίηση στις παρομοιώσεις δίνεις αν πεις ότι η ποίηση είναι ένα μείγμα εύγεστων δηλητηρίων σε χρυσά δελεαστικά ποτήρια, ή ότι είναι ο πειρασμός, ο δαίμονας που μπαίνει ξαφνικά στο σώμα του κανονικού, προκαλώντας ένα σεληνιασμό γόνιμο, ή ακόμα ότι είναι ένα είδος ευθανασίας των πραγμάτων που υποφέρουν μέσα μας, είτε ως ανικανοποίητα είτε ως προδομένα...

… Ευκολότερα θα μπορούσε να ορίσει κανείς το ποίημα, μια και αυτό έχει υποκύψει
στη σύμβαση να πάρει μια μορφή, ένα σχήμα, που είναι η φυλακή και η απελευθέρωση ταυτόχρονα κάποιου μηνύματος.
Ένα ποίημα λοιπόν είναι η διπλή ζωή των λέξεων, ο κρυμμένος ερωτισμός τους
και η λαγνεία τους για παρθένα οράματα..

Κι αλλιώς ο ίδιος ορισμός: Βαδίζεις σε μιαν έρημο.
Ακούς ένα πουλί που κελαηδάει. Όσο κι αν είναι απίθανο να εκκρεμεί
ένα πουλί στην έρημο, ωστόσο εσύ είσαι υποχρεωμένος να του φτιάξεις ένα δένδρο.
Α Υ Τ Ο Ε Ι Ν Α Ι Τ Ο Π Ο Ι Η Μ Α».

«ΕΑΝ εξακολουθούμε να ʼμαστε αντιληπτοί ως άνθρωποι που διαβιούμε κάτω από θόλους κατάστικτους με σμαραγδίσκων τρίτονες, η ώρα θαʼ ναι μισό δεύτερον λεπτού μετά τη μεσημβρία και η τελειότης η άκρα συντελεσμένη σʼ ένα κήπο με υακίνθους, όπου τους αφαιρέθηκεν ο μαρασμός για πάντα.

Μετρά κείνο που μένει.
Όλα εκείνα που αγαπήσαμε μας προχωράνε...
Όλα περνάνε μείον το βάρος της ψυχής.
Σʼ όλες τις γλώσσες το αδύνατον διαρκεί.
Αδιάκοπα ολοκληρώνεται όλων των νοημάτων το πλεκτό.
Η ύλη ηλικία δεν έχει. Μόνον νʼ αλλάζει ξέρει.
Να φυλάγεσαι απʼ όλα τα ενδεχόμενα.
Γιατί Φανό θυέλλης δεν έχει το Σκοτάδι.
Ποίηση μόνον είναι εκείνο που απομένει.
Ποίηση.
Δίκαιη και ουσιαστική κι ευθεία,
όπως μπορεί και να την φαντάστηκαν οι πρωτόπλαστοι.
ΑΦΟΥ ΑΘΩΑ ΕΙΝΑΙ Η ΠΡΩΤΗ ΚΑΙ Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΣΚΕΨΗ ΚΑΙ ΕΚΕΙΝΗ ΦΟΒΟΣ»
(Οδυσσέας Ελύτης)

ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ Η ΠΟΙΗΣΗ,
Η ΤΕΧΝΗ ΝΑ ΟΔΗΓΕΙΣΑΙ ΚΑΙ ΝΑ ΦΤΑΝΕΙΣ ΠΡΟΣ ΣΕ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΕ ΥΠΕΡΒΑΙΝΕΙ (Ελύτης)
«Χωρίς αμφιβολία υπάρχει για το καθένα από μας κι από μία ξεχωριστή, αναντικατάστατη αίσθηση που αν δεν την βρει να την απομονώσει εγκαίρως και να συζήσει αργότερα μαζί της, έτσι που να την γεμίσει πράξεις ορατές, πάει χαμένος.

Ό,τι μπόρεσα ν' αποχτήσω μια ζωή από πράξεις ορατές για όλους,
επομένως να κερδίσω την ίδια διαφάνεια, το χρωστώ σ' ένα είδος ειδικού θάρρους
που μου ʼδωκεν η ποίηση:

ΝΑ ΓΙΝΟΜΑΙ ΑΝΕΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΑΡΤΑΕΤΟ ΚΑΙ ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΕΜΟ,
ακόμα και όταν ουρανός δεν υπάρχει. Δεν παίζω με τα λόγια.
Μιλώ για την κίνηση που ανακαλύπτει κανείς να σημειώνεται
μέσα στη ΣΤΙΓΜΗ όταν καταφέρνει να την ανοίξει και να της δώσει διάρκεια».
Διατριβή ενός Αδαούς Μονόλογου πάνω σε άγνωστο θέμα
(αποσπάσματα από κείμενο που διάβασε η ΚΙΚΗ ΔΗΜΟΥΛΑ σε μαθητές της Α΄ Λυκείου)

Ο ποιητής είναι ο συναγερμός που έχει τοποθετήσει η ποίηση στα τρωτά της σημεία για να μην την διαρρήξουν. Είναι το κόκκινο ματάκι που αρχίζει να βαράει δαιμονισμένα, μόλις περάσειμπροστά από την ακτίνα του ύποπτος, γάτα, κουνούπι
ή και κάποια σωματώδης αδιαφορία.
Ο ποιητής εξαπολύει αμέσως όλες τις αστυνομικές του δυνάμεις
που τρέχουν να συλλάβουν το ερέθισμα.
Πώς γράφεται ένα ποίημα. Με τόσους τρόπους όσοι και οι ποιητές στον κόσμο.
Τώρα, πώς γράφεται ένα καλό ποίημα, ε! αυτό πια πραγματικά μόνον ένας θεός
το ξέρει. Πάντως με σκληρή δουλειά και εσωτερικές αιμορραγίες.
Με άγρυπνη τη δυσπιστία του ποιητή απέναντι σʼ αυτό που γράφει.
Με γενναιότητα αυτοκριτικής. Σκίζοντας.
Τα καλά ποιήματα που γράφτηκαν ανεμπόδιστα απʼ την αρχή ως το τέλος μονορούφι, πιστεύω ότι είναι τόσο σπάνια όσο και η ευτυχία. Ο μύθος της έμπνευσης,
που στα φέρνει όλα μασημένα, που την μυρίζεις ως κρίνο και γεννάται θείον ποίημα,
έχει καταρριφθεί. Η έμπνευση είναι μόνο η κατάλληλη χρονική στιγμή, ένα ανήσυχο ξυπνητήρι, που εγείρει τη διάθεσή σου από τη μακάρια αφασία της.
Από κει και πέρα γίνεται ένας χειρώναξ που κουβαλάει τόνους άμορφο υλικό,
από τη μια λύση στην άλλη, από τη μια αστοχία στην άλλη, χτίζει γκρεμίζει,
κινείται κάθε φορά σαν αρχάριος, βάζει στη θέση της πόρτας το παράθυρο.
Το ανεξήγητο και το θαυμαστό μυστήριο της τέχνης είναι ότι, συχνά αυτή
η λάθος κίνησή σου, να βάλεις δηλαδή στη θέση της πόρτας το παράθυρο,
αυτή αποβαίνει να είναι η ευτυχισμένη τελείωση του ποιήματος…

..τι είναι τελικά η ποίηση;

1. Διερώτηση για να μην καθόμαστε άνεργοι - Καρούζος
2. Λανθάνουσα κοινή ανθρώπινη ανάγκη για ΟΥΡΑΝΟ - Σαχτούρης
3. Μια πόρτα ανοιχτή, για την οποία αιώνες τώρα φτιάχνονται ατέλειωτες αρμαθιές αντικλείδια - Παυλόπουλος
4. τα ίδια τα λόγια μας που είναι παιδιά πολλών ανθρώπων - Σεφέρης
5. ή κάτι σαν δίνες επιθυμιών όπου δαγκώνουν τα όνειρα στις ρώγες
6. Όλοι μας ονειρευόμαστε πολύ κάθε νύχτα,αλλά το πρωί έχουμε ξεχάσει τα ενενήντα τοις εκατό απ'όσα έγιναν. Γι'αυτό οι ποιητές είναι τόσο σημαντικοί για την κοινωνία.
Οι ποιητές θυμούνται τα όνειρά μας για λογαριασμό μας. (Tom Robbins)
7. ΒΑΛΕΡΥ: η ποίηση είναι ανάπτυξη ενός επιφωνήματος
8. ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ: η ποίηση είναι ανάπτυξη στίλβοντος ποδηλάτου
9. ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ: η ποίηση είναι το καταφύγιο που φθονούμε…
10. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ: ο ποιητής άναψε ένα βράδυ όλα τα φώτα του μυαλού του
κι έφτιαξε μιαν έκρηξη, που θα μπορούσε να είναι και δική σου…
11. Σαχτούρης: ο ποιητής κληρονόμος πουλιών που έστω
και με σπασμένα φτερά πρέπει να πετάει
12. ΑΡΓΥΡΗΣ ΧΙΟΝΗΣ: η ποίηση πρέπει να 'ναι ένα ζαχαρωμένο βότσαλο.
Πάνω που θα 'χεις γλυκαθεί να σπας τα δόντια σου.
13. ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΚΑΝΑΣ:η ποίηση μοιάζει ανάρρωση γλυκιά
με απουσίες δικαιολογημένες….. Με τέσσερις αισθήσεις γυρίζει ή με έξι ραβδοσκοπώντας φλέβες του ουρανού ώσπου σκοντάφτει στον προτελευταίο στίχο…..
Ο τελευταίος στίχος δεν μένει πάντα τελευταίος. Κάποτε γίνεται πρώτος στίχος ενός ποιήματος που γράφει κάποιος αναγνώστης.
14. Γιώργος Μαρκόπουλος: ο ποιητής, ένας δήθεν αδιάφορος που κρύβει τα χέρια του στις τσέπες
15. Θωμάς Γκόρπας: ποίηση χαρταετός που ξέφυγε απ'τα χέρια παιδιού, πεταλούδα που γλυτώνει απ'τη φωτιά, νύχτα στρωμένη τσιγάρα λέξεις...
16. Νίκος Αλέξης Ασλάνογλου: το ποίημα θέλω να είναι νύχτα, περιπλάνηση σε ξεμοναχιασμένους δρόμους και σε αρτηρίες όπου η ζωή χορεύει...
17. Τάσος Καρτάς (ΑΚΡΟΝ ΑΩΤΟΝ ΣΙΩΠΗΣ ΙΩΒΗΛΑΙΟΥ): η ποίηση είναι επιούσιος ομοιοκαταληξία οδοφράγματος σιωπής, Λαιστρυγόνες Κύκλωπες που κουβανώ on line στο PC μου. Τα ποιήματα είναι όνειρα που ονειρεύονται ξανά την ηχώ της μοναξιάς τους, περίακτοι συμβολισμοί αείφυλλων γυναικών, ασύδοτοι υπαινιγμοί παλίρροιας, πεμπτουσία υπερεγώ, σκύβαλο παραλήρημα φυλλοβόλου λόγου, μια πολιτεία πασχαλίτσες. Ο ποιητής είναι συλλογή μοναξιάς λέξεων, παραλήρημα κορυφαίας σιωπής στην άκρη του μεταξένιου της ονείρου -νεοσύστατες-λέξεις διψώντας την υπέρτατη γενίκευση της δυνατής κραυγής τους.

Αρχική Δημοσίευση από Obscura:
Εύχομαι να μπορούσα να βρω εκτενείς αναλύσεις για κάθε ποίημα που διαβάζω, μερικές φορές η ανάλυση είναι πιο γοητευτική από το ίδιο το ποίημα γιατί μόνο τότε φαίνεται το μεγαλείο του ποιητή που κατάφερε να περικλείσει τα μύρια νοήματα σε μία φράση. Η προσωπική μου ερμηνεία δε μου αρκεί, τα θέλω όλα.

Η ποίηση από τη μεριά του ποιητή έχει μεγάλη σχέση με τις γενικότερες βολές για την κάλυψη μιας επιθυμίας, όπως θα έλεγε ο Λακάν, διαμέσου Λίποβατς.
Δεν το παίρνεις ποτέ όλο, αλλά παίρνεις αρκετό ώστε να συνεχίσεις μιαν ακόμη απόπειρα να το πάρεις όλο.
Κυκλοφορούμε με κάτι οφθαλμούς σε σχήμα ©©
όλα τα δικαιώματα του πόνου κατοχυρώθηκαν στα μάτια μας.

πηγή

...θυμήθηκα τον Λεοντάρη:

Το φύλλο που έπεσε
μπροστά μου... Το σήκωσα
και το ξανάδωσα στο δέντρο
Κι εκείνο δεν το πήρε

Obscura · 23-11-08

Εξαιρετικές οι τελευταίες δημοσίευσεις σας, τις επεξεργάστηκα όσο περισσότερο μπορούσα. Ιδιαίτερα για το πώς καταλαβαίνετε την ποίηση, κύριε Δεσμώτη, δώσατε ρεσιτάλ με τις επιλογές σας.

///

Φαντασία του Εγώ

Κάποτε τα βήματα του χρόνου
παύουν και τότε η σιωπή
γίνεται, πότε φοβερή κι απαίσια
γεμάτη σκοτάδι, έννοια
πικρή αναπότρεπτη μοίρα,
πότε ξανοίγει, φαίνεται,
φανερώνεται ουσία φωτός
άπειρη, καθαρότατη, διάφανη,
τόσο ελαφριά, ελαφρότατη
που δεν μπορείς
ουτ'αυτού να σταθείς
καθώς φέγγεις, φέγγεσαι
έξαφνα οξύτατα
καίεσαι από φως,
τη στιγμή της ησυχίας,
της παύσης του χρόνου
κι η φεγγερή σιωπή περιμένει,
στέκεται ο χρόνος και περιμένει,
για να εξαφανιστείς.

Ζωή Καρέλλη

Isiliel · 24-11-08

Αρχική Δημοσίευση από kalypso:
Την ποίηση τη νιώθεις, την αφήνεις να φτάσει σε κάθε σημείο του κορμιού σου, να σε κυριεύσει, να γεμίσεις από αυτήν. Έτσι μόνο θα την καταλάβεις... Μα και πάλι, μην έχεις την ψευδαίσθηση ότι θα την κρατήσεις αιχμάλωτη, δική σου- η ποίηση είναι για όλους και για κανέναν. Είναι το νέκταρ μιας ανθρώπινης ψυχής, αυτής του καλλιτέχνη-ποιητή. Και επειδή μάλλον με βλέπω να πλατειάζω , θα πω απλά αυτό- δεν καταλαβαίνω την ποίηση, τη νιώθω.

Αρχική Δημοσίευση από DrStrangelove:
Να σου πω την αλήθεια δεν έχω συνταγές. Τα νοιώθω τα ποιήματα. Γι'αυτό και λίγα θυμάμαι απ'έξω. Δεν είμαι και πολύ της ανάλυσης. Μου'χει μείνει κουσούρι απ'το σχολείο που μας μαθαίνανε τις δικές τους ερμηνείες και που έκαναν την ποίηση αντιερωτική από το πολύ γράψε γράψε αναλύσεις. Πιστεύω το μάθημα των νέων ελληνικών διδάσκοταν με άθλιο τρόπο τότε στο σχολείο.

Καλή ευκαιρία λοιπόν να μιλήσουμε για τα αισθήματα που μας προκαλεί η ποίηση. Εικόνες που έρχονται στο μυαλό, χρώματα, ήχοι... Συμφωνώ με το Δόκτωρ σε ότι αφορά τις αναλύσεις του σχολείου και ο πρωταρχικός λόγος που σκέφτηκα αυτό το θέμα, ήταν ακριβώς αυτός. Ας μιλήσουμε λοιπόν για τα ποιήματα, από καρδιάς!

Πολύ όμορφες και διδακτικές οι συμμετοχές όλων σας! :kissing:

Obscura · 25-11-08

Συμπτωματικά, τούτο το όμορφο blog αφιερωμένο στην ποίηση στις τελευταίες του δημοσιεύσεις πραγματεύεται, όπως και εμείς εδώ, το ερώτημα τι εστί ποίηση. Νομίζω ότι αυτού του είδους η προσέγγιση με βοηθάει αρκετά στο να απαντήσω στο δικό μου ερώτημα, πώς μπορώ να καταλάβω την ποίηση.

///

Άνεμος του Νοεμβρίου

Τώρα όμως βράδιασε. Ας κλείσουμε την πόρτα κι ας κατεβάσουμε
τις κουρτίνες
γιατί ήρθε ο καιρός των απολογισμών. Τι κάναμε στη ζωή μας;
Ποιοι είμαστε; Γιατί εσύ κι όχι εγώ;
Καιρό τώρα δεν χτύπησε κανείς την πόρτα μας κι ο ταχυδρόμος έχει
αιώνες να φανεί. Α, πόσα γράμματα, πόσα ποιήματα
που τα πήρε ο άνεμος του Νοεμβρίου. Κι αν έχασα τη ζωή μου
την έχασα για πράγματα ασήμαντα: μια λέξη ή ένα κλειδί, ένα
χτες ή ένα αύριο
όμως οι νύχτες μου έχουν πάντα ένα άρωμα βιολέτας
γιατί θυμάμαι. Πόσοι φίλοι που έφυγαν χωρίς νʼ αφήσουν διεύθυν-
ση, πόσα λόγια χωρίς ανταπόκριση
κι η μουσική σκέφτομαι είναι η θλίψη εκείνων που δεν πρόφτασαν νʼ
αγαπήσουν.
Ώσπου στο τέλος δεν μένει παρά μια θολή ανάμνηση από το παρελ-
θον (πότε ζήσαμε)
και κάθε που έρχεται η άνοιξη κλαίω γιατί σε λίγο θα φύγουμε και
κανείς δεν θα μας θυμηθεί.

(Τάσος Λειβαδίτης)

Όταν ζήτησα από τη μάνα μου να μου δώσει ό,τι βιβλίο ποίησης είχε παρέλειψε το Λειβαδίτη. Το βρήκα στη βιβλιοθήκη από μόνη μου. Είχε τσακίσει τη σελίδα που ήταν γραμμένο αυτό το ποίημα. Από τότε υπέθεσα ότι δεν ήθελε να μοιραστεί κάτι τόσο προσωπικό, όμως οι λέξεις αυτές με συγκλόνισαν. Περισσότερο επειδή ξεγύμνωσαν το χειρότερό μου φόβο και μία μεγάλη αντίφαση. Θρηνώ προκαταβολικά γι'αυτά που έχασα πριν ακόμα τα αποκτήσω. Φοβάμαι τη ματαιότητα, φοβάμαι το θάνατο.

///

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν' αγωνίζεσαι
για την ειρήνη και για το δίκιο.
Θα βγεις στους δρόμους , θα φωνάξεις
τα χείλη σου θα ματώσουν απ' τις φωνές
Το πρόσωπό σου θα ματώσει απ' τις σφαίρες
μα δε θα κάνεις ούτε βήμα πίσω.
Κάθε κραυγή σου θα ' ναι μια πετριά
στα τζάμια των πολεμοκάπηλων.
Κάθε χειρονομία σου θα 'ναι
για να γκρεμίζει την αδικία.
Δεν πρέπει ούτε στιγμή να υποχωρήσεις,
ούτε στιγμή να ξεχαστείς.
Είναι σκληρές οι μέρες που ζούμε.
Μια στιγμή αν ξεχαστείς,
αύριο οι άνθρωποι θα χάνονται
στη δίνη του πολέμου,
έτσι και σταματήσεις
για μια στιγμή να ονειρευτείς
εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα
θα γίνουν στάχτη απ' τις φωτιές.
Δεν έχεις καιρό, δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί και να πεθάνεις
για να ζήσουν οι άλλοι.
Θα πρέπει να μπορείς να θυσιάζεσαι
ένα οποιοδήποτε πρωινό.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
θα πρέπει να μπορείς να στέκεσαι
μπρος στα ντουφέκια!

(Τάσος Λειβαδίτης)

Επέλεξα να είμαι απολίτικος άνθρωπος και έκτοτε αισθάνομαι πολύ πιο ανάλαφρα. Γιατί όμως με βαραίνουν αυτές οι λέξεις;

Τι θέλει να πει το Ποιητή;

Επιφανές μέλος

Νεοφερμένος

Εκκολαπτόμενο μέλος

Τιμώμενο Μέλος

Διάσημο μέλος

Πολύ δραστήριο μέλος

Δραστήριο μέλος

Περιβόητο μέλος

Πολύ δραστήριο μέλος

Περιβόητο μέλος

Πολύ δραστήριο μέλος

Πολύ δραστήριο μέλος

Περιβόητο μέλος

Επιφανές μέλος

Πολύ δραστήριο μέλος

Περιβόητο μέλος

Περιβόητο μέλος

Πολύ δραστήριο μέλος

Επιφανές μέλος

Πολύ δραστήριο μέλος