Προαιρετικό το μάθημα της Ιστορίας

[...]Ωστόσο, πιστεύω ότι ζούμε και μια ακόμη κλιματική κρίση η οποία είναι το ίδιο σημαντική, έχει τις ίδιες ρίζες και είναι ανάγκη να αντιμετωπιστεί το ίδιο επιτακτικά. Αυτή δεν είναι μια κρίση φυσικών πόρων, παρότι πιστεύω ότι και αυτή είναι αληθινή, αλλά μια κρίση ανθρώπινων πόρων. Βασικά πιστεύω ότι όπως ανέφεραν και άλλοι ομιλητές,κατά τις προηγούμενες μέρες, δεν αξιοποιούμε επαρκώς τα ταλέντα μας. Οι περισσότεροι άνθρωποι ζούνε ολόκληρη τη ζωή τους δίχως να έχουν συναίσθηση για το ποια μπορεί να είναι τα πραγματικά τους ταλέντα ή αν έχουν κάποιο για να μιλήσουν γι' αυτό. Συναντώ όλων των ειδών τους ανθρώπους που πιστεύουν ότι δεν είναι αληθινά καλοί σε κάτι.


Συναντώ διαφόρων ειδών ανθρώπους που δεν τους αρέσει αυτό που κάνουν. Απλά περνάνε την ζωή τους κάνοντας το. Δεν αντλούν ευχαρίστηση από τη δουλειά τους. Υπομένουν καρτερικά αντί να το χαίρονται και περιμένουν να φτάσει το σαββατοκύριακο. Αλλά συναντώ και ανθρώπους που πραγματικά αγαπάνε αυτό που κάνουν και δεν μπορούν να φανταστούν τον εαυτό τους να κάνει κάτι άλλο. Αν τους έλεγες " Μην ασχολείσαι πια μ' αυτό" θα αναρωτιόνταν για τι πράγμα μιλάς. Γιατί αυτό που κάνουν, είναι ο ίδιος τους ο εαυτός. Λένε, "Μα αυτό είμαι εγώ, ξέρετε." Θα ήταν χαζό να πάψω να το κάνω αυτό, γιατί αυτό "μιλάει" στο βαθύτερο είναι μου. Αυτό στην πραγματικότητα δεν ισχύει για τους περισσότερους. Στην πραγματικότητα, αντίθετα, πιστεύω οι άνθρωποι που τους αρέσει η δουλειά τους είναι η μειονότητα. Και νομίζω υπάρχουν πολλές πιθανές εξηγήσεις για αυτό. Ψηλά στην λίστα βρίσκεται η εκπαίδευση, γιατί κατά κάποιον τρόπο, η εκπαίδευση απομονώνει πάρα πολλούς ανθρώπους από τα φυσικά ταλέντα τους. Και οι ανθρώπινοι πόροι είναι σαν τους φυσικούς πόρους. Πολλές φορές είναι θαμμένοι βαθιά. Πρέπει να τους αναζητήσεις για να τους βρεις. Δεν είναι απλωμένοι στην επιφάνεια. Πρέπει να δημιουργήσεις τις συνθήκες για να αποκαλυφθούν. Και είναι εύλογο να σκεφτεί κάποιος ότι αυτό είναι δουλειά της εκπαίδευσης. Αλλά πάρα πολύ συχνά δεν είναι.



Αυτήν την στιγμή όλα τα εκπαιδευτικά συστήματα είναι υπό αναθεώρηση. Και αυτό δεν είναι αρκετό. Η αναθεώρηση δεν είναι αρκετή πια γιατί απλά αυτή βελτιώνει ένα αποτυχημένο μοντέλο. Αυτό που χρειαζόμαστε-- και η λέξη που αναφέρθηκε αρκετές φορές σ' αυτή τη σειρά διαλέξεων τις προηγούμενες ημέρες-- δεν είναι μια εξέλιξη στο υπάρχον σύστημα αλλά μια επανάσταση στην εκπαίδευση. Το υπάρχον σύστημα πρέπει να μεταμορφωθεί σε κάτι άλλο.


Μια από τις πραγματικές προκλήσεις είναι να ανανεώσουμε το σύστημα εκπαίδευσης εκ βάθρων. Η ανανέωση είναι δύσκολη γιατί σημαίνει να κάνουμε κάτι που οι άνθρωποι δεν το βρίσκουν τόσο εύκολο στο μεγαλύτερο μέρος του. Σημαίνει ότι πρέπει να αναθεωρήσουμε πράγματα που τα δεχόμαστε σαν δεδομένα, πράγματα που τα θεωρούμε προφανή. Το μέγιστο πρόβλημα της αναθεώρησης ή του μετασχηματισμού είναι η τυραννία της κοινής λογικής, πράγματα για τα οποία σκεφτόμαστε "Δεν μπορούν να γίνουν διαφορετικά, γιατί πολύ απλά έτσι γίνονται".


Πρόσφατα διάβασα μια υπέροχη ρήση του Αβραάμ Λίνκολν, που πιστεύω ότι και εσείς θα την βρίσκατε ενδιαφέρουσα αυτήν τη στιγμή. [...]
Είπε το εξής: "Τα δόγματα του ήρεμου παρελθόντος είναι ανεπαρκή στο καταιγιστικό παρόν. Οι περιστάσεις είναι πολύ φορτισμένες με δυσκολίες και πρέπει να αρθούμε στο ύψος τους μαζί τους". Την αγαπώ αυτήν την ρήση. Όχι να αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων αλλά να αρθούμε μαζί με τις περιστάσεις. "Δεν έχουμε ξαναζήσει τέτοιες καταστάσεις, για αυτό και πρέπει να σκεφτούμε με νέο τρόπο και να δράσουμε με νέο τρόπο. Πρέπει να απελευθερώσουμε πρώτα τους εαυτούς μας και στη συνέχεια να σώσουμε τη χώρα μας"
Την αγαπώ πολύ την λέξη "απελευθερώνω". Ξέρετε τι υπονοεί; Ότι υπάρχουν ιδέες που μας σκλαβώνουν το μυαλό, ιδέες τις οποίες τις αποδεχόμαστε σαν τη φυσική τάξη των πραγμάτων, τον τρόπο που υπάρχουν τα πράγματα. Και πολλές από τις ιδέες μας είναι διαμορφωμένες, όχι για να συνάδουν με τις συνθήκες αυτού του αιώνος, αλλά για να ταιριάζουν με τις συνθήκες προηγούμενων αιώνων. Ωστόσο το μυαλό μας είναι ακόμα υπνωτισμένο από αυτές. Και πρέπει να απελευθερώσουμε τους εαυτούς μας από κάποιες από αυτές. Βέβαια είναι ευκολότερο να το λέμε παρά να το κάνουμε. Είναι πολύ δύσκολο να γνωρίζουμε καν ποια πράματα τα παίρνουμε σαν δεδομένα. Και ο λόγος είναι ότι πολύ απλά τα έχουμε στο μυαλό μας σαν δεδομένα.


Ας σας ρωτήσω λοιπόν κάτι το οποίο το παίρνετε σαν δεδομένο. Πόσοι από εσάς είσαστε σε ηλικία μεγαλύτεροι από 25; Δεν είναι αυτό που νομίζω ότι παίρνετε σαν δεδομένο. Νομίζω ότι με αυτό είσαστε ήδη εξοικειωμένοι. Υπάρχουν άτομα εδώ μικρότερα των 25 ετών; Ωραία. Από όσους είσαστε άνω των 25 σηκώστε το χέρι όσοι φοράτε ρολόϊ; Καλό ποσοστό έ; Ρωτήστε σε μια αίθουσα γεμάτη εφήβους το ίδιο πράγμα. Οι έφηβοι δεν φοράνε ρολόϊ χειρός και δεν εννοώ ότι το κάνουν επειδή δεν μπορούν ή δεν επιτρέπεται, απλά συχνά δεν το θέλουν. Και ο λόγος είναι, καταλαβαίνετε, ότι όσοι είμαστε μεγαλύτεροι από 25, μεγαλώσαμε με μια προ-ψηφιακής εποχής κουλτούρα. Και για αυτό χρειαζόμαστε να φοράμε κάτι για να κοιτάζουμε την ώρα. Τα σημερινά παιδιά ζούνε σε ένα ψηφιακό κόσμο και ο χρόνος γι' αυτά βρίσκεται παντού. Δεν υπάρχει λόγος να φοράνε ρολόϊ. Και να πούμε την αλήθεια, δεν υπάρχει λόγος να φοράμε και εμείς. είναι απλά κάτι το οποίο το έχουμε συνηθίσει και συνεχίζουμε να το κάνουμε. Η κόρη μου η Κέϊτ, που είναι 20 χρονών, δεν φοράει πότε ρολόϊ. Δεν βρίσκει κάποιο λόγο. Όπως λέει "Είναι συσκευή με μία μόνο λειτουργία" (Γέλια) "Πολύ περιορισμένων δυνατοτήτων" Και εγώ απάντώ "Όχι,όχι, λέει και την ημερομηνία" (Γέλια) "Έχει πολλές λειτουργίες."


Αλλά βλέπετε, υπάρχουν ιδέες και στην εκπαίδευση οι οποίες μας σκλαβώνουν. Θα σας δώσω κανα δυό παραδείγματα. Το ένα είναι η ιδέα της γραμμικότητας, ότι αρχίζεις κάτι, ακολουθείς μια συγκεκριμένη διαδρομή, και αν τα κάνεις όλα σωστά θα παραμείνουν έτσι για όλη σου τη ζωή. Οι ομιλίες στο TED δείχνουν κάποιες φορές εμμέσως ή κάποιες φορές ρητώς, μια διαφορετική ιστορία, ότι η ζωή δεν είναι γραμμική, αλλά οργανική. Δημιουργούμε το μέλλον μας βιωματικά, εξερευνώντας τα ταλέντα μας σε συνδυασμό με τις καταστάσεις που αυτά βοηθούν να δημιουργηθούν για μας. Αλλά η γραμμικότητα μας έχει γίνει εμμονή. Και η εμμονή αυτή κορυφώνεται με την έντονη επιθυμία για εισαγωγή σε κάποιο πανεπιστήμιο. Νομίζω ότι η εισαγωγή στο πανεπιστήμιο έχει γίνει εμμονή, σε κάποιες τουλάχιστον σχολές. Με αυτό δεν θέλω να αποτρέψω από την φοίτηση σε κάποιο πανεπιστήμιο, αλλά θέλω να τονίσω ότι δεν χρειάζεται να φοιτήσουν όλοι και δεν χρειάζεται να φοιτήσουν όλοι τώρα. Κάποιοι μπορεί να θελήσουν να φοιτήσουν σε κάποια άλλη στιγμή της ζωής τους.

Βρέθηκα πριν λίγο καιρό στο Σαν Φραντζίσκο σε μια εκδήλωση να υπογράφω βιβλία μου στους αναγνώστες. Και ήταν ένας νεαρός γύρω στα 30 που αγόραζε βιβλίο. Και τον ρώτησα "Με τι ασχολείσαι;" Και απάντησε "Είμαι πυροσβέστης". Τον ρωτάω "Πόσο καιρό είσαι πυροσβέστης;" Και μου λέει "Πάντα, πάντα ήθελα να γίνω πυροσβέστης" Και λέω "Εν πάση περιπτώσει, πότε το αποφάσισες;" Και μου λέει "Από παιδί. Αν και ήταν πρόβλημα για εμένα στο σχολείο, γιατί στο σχολείο όλα τα παιδιά θέλουν να γίνουν πυροσβέστες. Αλλά εγώ ήθελα πραγματικά να γίνω πυροσβέστης. Στις μεγαλύτερες τάξεις του σχολείου οι καθηγητές δεν με παίρναν στα σοβαρά. Και ένας συγκεκριμένα καθηγητής μου είπε ότι πετάω την ζωή μου στα σκουπίδια, αν ακολουθήσω αυτόν τον δρόμο, θα έπρεπε να πάω στο πανεπιστήμιο, να γίνω καλός επαγγελματίας, ότι είχα τις ικανότητες και χαράμιζα το ταλέντο μου. Και ήταν υποτιμητικό γιατί το είπε μπροστά σε όλη την τάξη και ένιωσα πολύ άσχημα. Αλλά ήταν αυτό που ήθελα, και μόλις τελείωσα το λύκειο έκανα αίτηση στην πυροσβεστική και με πήρανε" Και συνέχισε, "Ξέρετε, Σκεφτόμουν για αυτό τον καθηγητή πολύ πρόσφατα πριν από λίγα λεπτά που μιλούσατε" γιατί 6 μήνες πριν του έσωσα τη ζωή" (Γέλια) "Είχε ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα και τον έβγαλα έξω από το αυτοκίνητο, του έκανα καρδιοαναπνευστική ανάνηψη και επίσης έσωσα την γυναίκα του" και τελείωσε λέγοντας "Νομίζω θα ανέβηκα στα μάτια του τώρα"

Ξέρετε, για εμένα, οι ανθρώπινες κοινότητες εξαρτώνται από μια πληθώρα διαφορετικών ταλέντων, και όχι από μία μόνο ικανότητα. Και στην καρδιά των προκλήσεων είναι να επαναπροσδιορίσουμε την αίσθησή μας για την ικανότητα και την ευφυΐα. Η γραμμικότητα είναι το πρόβλημα.


Όταν ήρθα στο Λος Άντζελες, περίπου εννιά χρόνια πριν, αντιμετώπισα μια εκπαιδευτική πολιτική, με συγκεκριμένους σκοπούς και αρχές, που συνοψίζονταν στο ρητό "Το πανεπιστήμιο αρχίζει στα νήπια." Όχι, διαφωνώ. (Γέλια) Πραγματικά διαφωνώ. Αν είχαμε χρόνο θα το εξηγούσα, αλλά στα πλαίσια τα περιορισμένα της ομιλίας δεν μπορώ. (Γέλια) Το νηπιαγωγείο αρχίζει στο νηπιαγωγείο. (Γέλια) Ένας φίλος μου είπε κάποτε, "Ξέρεις, ένα παιδί τριών ετών, δεν είναι μισό παιδί έξι ετών." (Γέλια) (Χειροκροτήματα) Είναι τριών ετών.


Όπως ακούσαμε στην τελευταία σειρά ομιλιών, υπάρχει πλέον τόσος ανταγωνισμός ακόμα και για να εισαχθείς στο νηπιαγωγείο, για να φοιτήσεις στο σωστό νηπιαγωγείο περνάς από συνέντευξη πλέον σε ηλικία τριών χρονών. Τα παιδιά κάθονται μπροστά από επιτροπές, με τα βιογραφικά τους, (Γέλια) και ακούνε να τους λένε "Αυτό είναι όλο;" (Γέλια) (Χειροκροτήματα) Είσαι στον κόσμο τριάντα έξι μήνες και μόνο αυτό έχεις να δείξεις; (Γέλια) "Δεν έχεις καταφέρει και τίποτα. Ξόδεψες τους πρώτους έξι μήνες στο θηλασμό όπως βλέπω" (Γέλια) Βλέπετε, είναι πράγματι εξωφρενικό, αλλά το κάνουμε.


Το άλλο μεγάλο θέμα είναι ο κομφορμισμός. Δημιουργήσαμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα στο μοντέλο των ταχυφαγείων. Στο μοντέλο αυτό αναφέρθηκε και ο Τζίμι Όλιβερ προχθές. Ξέρετε υπάρχουν δύο μοντέλα διασφάλισης ποιότητας στην εστίαση. Το ένα είναι του η γρήγορου φαγητού, όπου όλα είναι σταθερά. Το άλλο είναι το μοντέλο των Ζάγκα και Μισελίν εστιατορίων, όπου τίποτα δεν είναι σταθερό, όλα προσαρμόζονται στις περιστάσεις. Και εμείς προτιμήσαμε να ακολουθήσουμε το μοντέλο του γρήγορου φαγητού στην εκπαίδευση. Και το αποτέλεσμα είναι να έχει φτωχύνει τόσο το πνεύμα μας όσο και η ενέργειά μας όπως και τα ταχυφαγεία έχουν φτωχύνει από θρεπτικά συστατικά το σώμα μας
(Χειροκροτήματα)
Νομίζω όμως ότι πρέπει να αναγνωρίσουμε δύο πράγματα. Το ένα είναι ότι τα ανθρώπινα ταλέντα είναι πολύ διαφορετικά. Οι άνθρωποι έχουν διαφορετικά χαρίσματα. Θυμήθηκα τελευταία ότι μου είχαν χαρίσει μια κιθάρα όταν ήμουν παιδί περίπου την ίδια περίοδο που ο Ερικ Κλάπτον πήρε την πρώτη του κιθάρα. Και στην περίπτωση του Ερικ Κλάπτον είχε αποτέλεσμα, αυτό μόνο λέω. (Γέλια) Κατά κάποιον τρόπο, δεν έκανε για μένα. Δεν μπορούσα να κάνω αυτό το πράγμα να δουλέψει ανεξαρτήτως της προσπάθειας που κατέβαλα. Απλά δεν γινόταν.


Αλλά δεν πρόκειται μόνο για αυτό. Πρόκειται για το πάθος. Πολλές φορές, οι άνθρωποι γίνονται καλοί σε πράγματα που δεν τους ενδιαφέρουν πραγματικά. Το θέμα είναι το πάθος, και τι μας συναρπάζει το πνεύμα και μας δίνει ενέργεια. Και αν κάνεις πράγματα που αγαπάς, στα οποία είσαι καλός, ο χρόνος περνάει με εντελώς διαφορετικό ρυθμό. Η γυναίκα μου μόλις τελείωσε το γράψιμο ενός μυθιστορήματος, και νομίζω ότι πρόκειται για ένα πολύ καλό βιβλίο, αλλά εξαφανιζόταν για ώρες μέχρι να το τελειώσει. Όπως γνωρίζετε, αν κάνεις κάτι το οποίο το αγαπάς, μια ώρα σου φαίνεται σαν πέντε λεπτά. Αν κάνεις κάτι το οποίο δεν ταιριάζει με το πνεύμα σου, τα πέντε λεπτά θα τα νιώθεις σαν μια ώρα. Και ο λόγος που τόσοι άνθρωποι παραιτούνται από τις σπουδές είναι γιατί δεν τους εκφράζουν, γιατί δεν τους βοηθούν να εκτονώσουν την ενέργεια και το πάθος τους.

Για αυτό νομίζω ότι πρέπει να αλλάξουμε το μοντέλο εκπαίδευσης που ακολουθούμε. Πρέπει να πάμε από αυτό που είναι ουσιαστικά ένα βιομηχανικό μοντέλο εκπαίδευσης, ένα μαζικό μοντέλο, που βασίζεται στην γραμμικότητα στον κομφορμισμό και στην μαζικότητα. Να μεταφερθούμε σε ένα μοντέλο που έρχεται πιο κοντά στις αρχές της γεωργίας. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η ανθρώπινη ανάπτυξη των ικανοτήτων δεν είναι μια μηχανιστική διαδικασία, αλλά μια οργανική διαδικασία. Και δεν μπορείς να προβλέψεις το αποτέλεσμα της ανθρώπινης ανάπτυξης. Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι, όπως και ένας αγρότης, να δημιουργήσεις τις συνθήκες κάτω από τις οποίες θα μπορέσει κάποιος να αναπτυχθεί.

Έτσι αν επιλέξουμε να αναμορφώσουμε την εκπαίδευση και να την μετασχηματίσουμε, δεν πρέπει να δημιουργήσουμε κλώνο αυτού του συστήματος. Υπάρχουν άλλα σημαντικά συστήματα όπως το KIPP, είναι ένα πολύ καλό σύστημα. Υπάρχουν πολλά και καλά μοντέλα. Απλά πρέπει να το προσαρμόσουμε στις περιστάσεις, και να κάνουμε πιο προσωπική την εκπαίδευση προς τα άτομα τα οποία διδάσκονται κάθε φορά. Και κάνοντας αυτό, νομίζω ότι έχουμε την απάντηση στο μέλλον γιατί δεν χρειάζεται να προσαρμόσουμε κάποια καινούργια λύση. Πρέπει να δημιουργήσουμε ένα κίνημα στην εκπαίδευση στο οποίο οι άνθρωποι να αναπτύσσουν τις δικές τους λύσεις, αλλά με εξωτερική βοήθεια βασισμένη σε ένα προσωπικό πρόγραμμα σπουδών.


Λοιπόν, σε αυτή την αίθουσα, υπάρχουν άνθρωποι που αποτελούν πολύ σημαντικό κεφάλαιο στις επιχειρήσεις, στα πολυμέσα, στο διαδίκτυο. Οι τεχνολογίες αυτές, Συνδυαζόμενες με δασκάλους με πηγαίο ταλέντο , δίνουν την ευκαιρία για μια πραγματική επανάσταση στην εκπαίδευση. Και σας παροτρύνω να εμπλακείτε σε αυτή την επανάσταση γιατί είναι ζωτικής σημασίας, όχι μόνο για τους εαυτούς μας, αλλά και για το μέλλον των παιδιών μας. Αλλά πρέπει να αλλάξουμε το βιομηχανικό μοντέλο σε ένα γεωργικό μοντέλο, όπου το κάθε σχολείο θα μπορεί να δώσει καρπούς. Γιατί εκεί είναι που τα παιδιά έχουν πραγματικές εμπειρίες από τη ζωή. Όπως και στο σπίτι, αν έχουν επιλέξει εκεί να μορφωθούν να με την οικογένειά τους η με τους φίλους τους.


Έγινε πολύς λόγος αυτές τις ημέρες, κατά την διάρκεια των παρουσιάσεων, για τα όνειρα. Και θέλω πολύ γρήγορα -- κυριολεκτικά "κόλλησα" με το τραγούδι της Νάταλι Μερσαντ χθες-- να σας θυμίσω ένα παλιό ποίημα. Θέλω να σας διαβάσω γρήγορα, ένα μικρό ποίημα του Γέϊτς, που είναι ένας ποιητής που μάλλον τον γνωρίζετε. Έγραψε το ποίημα στην αγαπημένη του, Μοντ Γκόν, θρηνώντας το γεγονός ότι δεν μπορούσε να της δώσει αυτό που πίστευε ότι αυτή επιθυμούσε. Και είπε:"Έχω κάτι άλλο να σου δώσω, αλλά ίσως δεν το θέλεις".


Έγραψε τα εξής: "Αν είχα τ' ουρανού την πλουμιστή τη φορεσιά την υφασμένη από χρυσό κι απ' ασημένιο φως Τη γαλανή,τη μελιχρή, την μαυροκεντημένη φορεσιά Από νύχτα κι από μέρα κι από αποσπερίσιο φως Τη φορεσιά μου θα άπλωνα κάτω από τα πόδια σου Μα εγώ που είμαι φτωχός έχω μόνο τα όνειρά μου Τα όνειρά μου άπλωσα κάτω από τα πόδια σου. Πάτα ελαφρά γιατί πατάς πάνω στα όνειρά μου." Και κάθε μέρα, με κάθε τρόπο, τα παιδιά μας, απλώνουν τα όνειρά τους κάτω από τα πόδια μας. Εμείς πρέπει να πατήσουμε όσο πιο ελαφριά γίνεται.
Σας ευχαριστώ.