Φωτορύπανση - Ο Θάνατος του Ρομαντισμού

Ο έναστρος ουρανός αποτελούσε πάντα πηγή έμπνευσης. Όχι μόνο για καλλιτέχνες ή ερωτευμένους αλλά και για τη θρησκεία, τη φιλοσοφία, την επιστήμη. Κι όμως, κοιτάζοντας τη νύχτα ψηλά, οι περισσότεροι από μας δεν βλέπουν πια αστέρια αλλά μόνο τον φωτεινό, θολό κλωβό που δημιουργούν τα φώτα μας καθώς σκεδάζονται πάνω σε αιωρούμενα σωματίδια, υγρασία και αέρια της ατμόσφαιρας.

Τα φώτα αυτά, που κατευθύνονται εκεί όπου δεν υπάρχει τίποτα (!) σπαταλούν ενέργεια και στερούν τον άνθρωπο από την πολύτιμη διάσταση της εμπειρίας του, που είναι η θέα του έναστρου ουρανού.

Καθώς οι ανθρώπινοι οικισμοί επεκτείνονται, όλο και μεγαλύτερες περιοχές της Γης «τυφλώνονται» από τη φωτορύπανση. «Όμως, αν χρησιμοποιούμε το φως αντί να το σπαταλάμε, η φωτορύπανση θα περιοριστεί στο ελάχιστο», δηλώνουν οι ειδικοί.

Εδώ και μερικά χρόνια, μπορούμε να μετρήσουμε πόση ενέργεια σπαταλιέται μέσα από τη φωτορύπανση. Τα στοιχεία προέρχονται από το σύστημα δορυφόρων DMSP (Defense Meteorological Satellite Program). Με την κατάλληλη επεξεργασία μεταφράζονται σε πληροφορία για τη χαμένη ενέργεια.
Έτσι, μαθαίνουμε ότι η περιοχή των Αθηνών σπαταλά 13,7 εκατομμύρια κιλοβατώρες το χρόνο για νυχτερινό φωτισμό του… τίποτα. Τα ίδια στοιχεία (από μετρήσεις του 1997), μας λένε ότι η χαμένη ενέργεια ήταν 3,53 εκατομμύρια κιλοβατώρες για τη Θεσσαλονίκη, 821 χιλιάδες κιλοβατώρες για το Ηράκλειο, και 525, 650 και 301 χιλιάδες κιλοβατώρες για τη Λάρισα, το Βόλο και τη Λαμία αντίστοιχα.

Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι κάθε κιλοβατώρα – από φωτορύπανση ή όχι – σημαίνει μεταξύ άλλων ένα κιλό διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.

H διαφύλαξη του έναστρου ουρανού

Εάν δεν πάρουμε μέτρα εναντίον της φωτορύπανσης, οι περισσότερες περιοχές της Ευρώπης θα πουν «αντίο» στον νυχτερινό ουρανό μέσα στις επόμενες δεκαετίες, τονίζουν επιστήμονες του πανεπιστημίου της Πάδοβας (Ιταλία)

Ο νυχτερινός φωτισμός δεν χρειάζεται να είναι εκτυφλωτικός, γιατί έτσι γίνεται αναποτελεσματικός, ακόμα και επικίνδυνος. Αντίθετα, ο ποιοτικός φωτισμός προστατεύει την όραση από το επιθετικό θάμβος, προσφέρει καλύτερες συνθήκες ορατότητας κι ένα φυσικότερο περιβάλλον για ζώα και φυτά.

Σήμερα, έχουμε δυνατότητες για έναν σωστό φωτισμό. Υπάρχουν π.χ. φωτιστικά σώματα που δε διαχέουν φως στον ορίζοντα αλλά το κατευθύνουν εκεί που χρειάζεται, συστήματα που μειώνουν το επίπεδο φωτισμού μετά από μια ορισμένη ώρα κ.λπ. Καίριο σημείο αποτελεί η διάδοση αυτής της τεχνολογίας και του γενικού πλαίσιου εφαρμογής της.

Υπόδειγμα νομοθεσίας που διαφυλάσσει την κληρονομιά του έναστρου ουρανού είναι η νομοθεσία της Λομβαρδίας (Ιταλία). Ο κανονισμός, που εφαρμόζεται σε ολόκληρη την περιοχή, προβλέπει ότι τα φώτα δεν πρέπει να κατευθύνονται προς τα επάνω, και ότι οι φωτιζόμενες επιφάνειες δεν πρέπει να φωτίζονται περισσότερο απʼ ό,τι είναι απαραίτητο.







(Φώτο: Σωστά φωτισμένος δρόμος στο Τορίνο. Τα ίδια φωτιστικά χρησιμοποιήθηκαν και στη χώρα μας γύρω από το Ολυμπιακό Στάδιο)

Δίνοντας μαθήματα πολιτισμού, και ένα ολόκληρο κράτος, η Τσεχία, εφαρμόζει από την 1η Ιουνίου του 2002 κανόνες περιορισμού της φωτορύπανσης.

Οι τρεις «χρυσοί» κανόνες που μπορεί ο καθένας να εφαρμόσει για να βοηθήσει να ξανακερδίσουμε τα αστέρια είναι απλοί:

1) Κατευθύνω το φως προς τα κάτω
2) Σβήνω τα φώτα όταν αυτά δεν χρειάζονται
3) Χρησιμοποιώ τη σωστή ποσότητα φωτισμού

Πηγή

Πολύ ενδιαφέρον το αρθράκι, Isiliel.


Είχα παρακολουθήσει το 2004 ένα σχετικό σεμινάριο στη Στοά του Βιβλίου (εκπαιδευτική εκδρομή).

Δυστυχώς δεν θυμάμαι ποιος μίλησε, αλλά ήταν πολύ ενδιαφέρον.
Κάπου πρέπει να 'χω και υλικό...


Τεσπα.. Στις διαφάνεις που μας έδειξε, είδαμε κωμικοτραγικά πράγματα.
Χαρακτηριστικά αναφέρω βενζινάδικα στο Los Angeles φωταγωγημένα όπως το ΟΑΚΑ στην περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων (χωρίς υπερβολές).

Και θυμάμαι είχε δώσει ο άνθρωπος (ξένος ήταν) μεγάλη σημασία στο πώς τοποθετούμε τα φώτα. Σε πολλά κτήρια, επί παραδείγματι, τα φώτα τοποθετούνται με κατεύθυνση προς τα πάνω, με αποτέλεσμα και να μην συγκεντρώνεται κάπου ο φωτισμός και να χάνεται σημαντικό μέρος του φωτισμού στον ουρανό.
Λύση; Τοποθέτησή τους με διεύθυνση προς τα κάτω.

Κι άλλα τέτοια ενδιαφέροντα.


Το πρόβλημα με τη φωτορύπανση είναι ότι δυσχαιρένουν τις αστρονομικές παρατηρήσεις από τη Γη. Δεν είναι τυχαίο ότι το πιο σημαντικό τηλεσκόπιο βρίσκεται στη Χιλή (όπου θα πάει το καλοκαίρι η αδερφή μου ).


Η κατάσταση έχει ξεφύγει μπορώ να πω....

Αυτό που δεν αναφέρεται στο άρθρο είναι πως η φωτορύπανση επιρρεάζει και πολλά είδη ζώων και εντόμων και διαταράσει τη φυσιολογική εξέλιξη τους. Αν βρω κάτι σχετικό, θα σας ενημερώσω.

Τη μισώ αυτή την καταραμένη πόλη. Κοιτάζω στον ουρανό και μετράω όλα κι όλα 0-15 αστέρια εκεί που ξέρω πως υπάρχουν εκατομύρια. Βλέπω τον Κύκνο και δε μπορώ να διακρύνω πίσω του το Γαλαξία.. Πνίγομαι!

Αρχική Δημοσίευση από Isiliel:

Τη μισώ αυτή την καταραμένη πόλη. Κοιτάζω στον ουρανό και μετράω όλα κι όλα 0-15 αστέρια εκεί που ξέρω πως υπάρχουν εκατομύρια. Βλέπω τον Κύκνο και δε μπορώ να διακρύνω πίσω του το Γαλαξία.. Πνίγομαι!

Click για ανάπτυξη...

Το πιστεύεις πως όποτε πάω στην ύπαιθρο περιμένω να βραδιάσει για να χαζέψω κι εγώ όλα τα αστέρια; Μέχρι και τη γραμμή του Γαλαξία βλέπεις...
Κι εδώ τίποτα..
Btw, πολύ καλό το άρθρο!!

And its something quite peculiar,
Something thats shimmering and white.
Leads you here despite your destination,
Under the milky way tonight

...και βλέπω ifrit και τους αστερισμούς στο Starry Night Backyard κι εκεί είναι που τσαντίζομαι..

Καλά, ουρανό σαν του Starry Night δε νομίζω να υπάρχει περίπτωση να δεις ποτέ, μάλλον μόνο σε ελάχιστα σημεία του πλανήτη. Πάντως έχει και ρύθμιση για φωτορύπανση!

Χε! Ναι, το έχω δοκιμάσει κι έτσι!