Απάνθρωπες συνθήκες εργασίας στην Κίνα

τα ρομποτάκια των jumbo σας μιλούν
Χριστούγεννα…

Λέξεις όπως “γιορτινό κλίμα”,”δώρα στα αγαπημένα πρόσωπα”,”στολίδια”,”φιλανθρωπία”,κυριαρχούν.Με τους κανόνες της αγοράς,τα Χριστούγεννα είναι μια θαυμάσια ευκαιρία κερδοφορίας των εμπόρων προωθώντας την απενοχοποιημένη κατανάλωση εμπορευμάτων .Τη τελευταία δεκαετία,τα Χριστούγεννα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τα παιχνιδάδικα των jumbo.Μια εταιρεία πώλησης παιχνιδιών,με 51 καταστήματα και άνοιγμα στην αγορά των Βαλκανίων(Βουλγαρία, Κύπρος,και σύντομα στη Ρουμανία),περίπου 3000 εργαζόμενες/ους(μόνιμο και έκτακτο προσωπικό),διαφημιστικές καμπάνιες στα μέσα ενημέρωσης εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ,και τζίρο εκατομμυρίων ευρώ.

Το πλάνο του ομίλου είναι ξεκάθαρο: 3 νέα καταστήματα το χρόνο,και το τελευταίο εξάμηνο,ο πήχης ανέβηκε στα 6.
Και όλα αυτά,σε περίοδο “κρίσης” για τα αφεντικά…

Πού βασίζεται άραγε ο πλούτος του Βακάκη;



Μα φυσικά στις χαμηλές τιμές των εμπορευμάτων του,και στην ολοκληρωτική εκμετάλλευση των εργαζομένων του.

Χιλιάδες εμπορεύματα,σε αφθονία(ή σε φαινομενική αφθονία), στους διαδρόμους,στα ταμεία,σε πρόχειρες προθήκες μελετημένες με βάση τη συμπεριφορά του καταναλωτή , στα ράφια προς πώληση,τα περισσότερα από αυτά να εισάγονται από εργοστάσια της Κίνας και βαλκανικών χωρών,με ελάχιστο κόστος παραγωγής,αλλά πολλαπλάσια τιμή πώλησης στα καταστήματα.Για κάθε επώνυμο αλλά ακριβό παιχνίδι,υπάρχει και μια αντίστοιχη απομίμηση σε πιο προσιτή τιμή.Τα υλικά κατασκευής τους είναι εύθραυστα πλαστικά με απαίσια μυρωδιά, τοξικές χρωστικές ουσίες σε ποικιλία χρωμάτων, κυκλώματα με επικίνδυνες συνδεσμολογίες,που μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές βλάβες στην υγεία όσων τα χρησιμοποιούν.Για την επικινδυνότητα αυτών των χιλιάδων προϊόντων βέβαια,κάνεις αδέκαστος δημοσιογράφος δε θα μιλήσει και κανένας κρατικός οργανισμός δε θα ασχοληθεί.Όποιο προϊόν αγοραστεί από πελάτη,παρουσιάσει εμφανές ελάττωμα, και επιστραφεί από το πελάτη,θα ελεγχθεί εξονυχιστικά από την εταιρεία,προκειμένου να αποφευχθεί η αλλαγή του προϊόντος του πελάτη.Και επειδή τα πάντα πωλούνται και τίποτα δε δίνεται δωρεάν,στη περίπτωση που τελικά εγκριθεί η αλλαγή,το ελαττωματικό προϊόν θα κριθεί εκ νέου αν μπορεί να ξαναμπεί στα ράφια σε τιμή προσφοράς,ή να καταστραφεί εντελώς προκειμένου να βρεθεί στα σκουπίδια εκτός του καταστήματος χωρίς καμία αξία.

Στη καπιταλιστικά καλοκουρδισμένη επιχείρηση του jumbo,όλα λειτουργούν ρολόι. Πίσω από τους μεγάλους πολύχρωμους διαδρόμους,τα ευφάνταστα διαφημιστικά σποτ που παίζουν στα μεγάφωνα, τους πολυσέλιδους καταλόγους,τις τεράστιες σακούλες,και τις ευρύχωρες θέσεις πάρκινγκ,μια στρατιά εργαζομένων ξεζουμίζεται μέχρι το τελευταίο λεπτό του 8ωρου.
Τα “καθήκοντα” των εργαζομένων είναι ρευστά(αυτός είναι και ένας λόγος που δεν δίνουν στους/στις εργαζόμενους /ες αντίγραφο της σύμβασης εργασίας τους). Εξαρτώνται από τη κίνηση στο κατάστημα, το ωράριο, και τις διαθέσεις των προϊσταμένων…

Ο πωλητής θα σφουγγαρίζει, θα κουβαλήσει κούτες, θα τοποθετεί τα εμπορεύματα στα ράφια, θα φροντίζει να επιμελείται τα ράφια ώστε να φαίνεται ότι όλες οι ποσότητες είναι σε αφθονία, ο αποθηκάριος θα σακατεύεται κουβαλώντας κούτες με εμπορεύματα που έχουν “ζήτηση”, θα πετάξει τους σωρούς με τα σκουπίδια, ο ταμίας θα κτυπάει ταμείο,θα ανανεώνει τις σακούλες, θα σκουπίζει τους διαδρόμους,θα γεμίζει το απόθεμα στα ράφια,θα μαζεύει τα καλάθια γύρω από τα ταμεία,θα δίνει το δακτυλικό του αποτύπωμα κάθε φορά που ολοκληρώνει το κλείσιμο του ταμείου,θα εκτελεί χρέη ρουφιάνου(Η εταιρεία πριμοδοτεί με 30 ευρώ όποιον εργαζόμενο εντοπίσει κλέφτη. Βεβαία,εκτός από τις επικλήσεις στη παρατηρητικότητα των εργαζομένων,υπάρχει μόνιμο προσωπικό ασφαλείας που σουλατσάρει στους διαδρόμους παριστάνοντας τους πελάτες και καταγράφει τους “περιέργους” πελάτες), θα ανέχεται τους καθημερινούς εξευτελισμούς και θα είναι σκλάβος στους ανώτερούς του,μέχρι να αποφασίσουν να σχολάσει.

Οι εργαζόμενοι,πέρα από τα “καθήκοντα”,έχουν να αντιμετωπίσουν και τις απαγορεύσεις της εταιρείας. Απαγορεύεται η χρήση καθισμάτων (ακόμα και για τους ταμίες),απαγορεύεται η στήριξη από μια επιφάνεια,καθώς η στάση του σώματος είναι “απαξιωτική για τους πελάτες”,απαγορεύεται η κατανάλωση νερού σε κοινή θέα, απαγορεύονται τα κινητά τηλέφωνα, απαγορεύεται να βγείς 20λεπτο διάλειμμα αν δεν το έχεις δηλώσει 5 λεπτά νωρίτερα(στη περίπτωση που δε δηλωθεί έγκαιρα, χάνεται), απαγορεύεται στο διάλειμμα να περιφέρεσαι μέσα ή έξω από το κατάστημα. Μπορεί λοιπόν,στα ηχεία οι προϊστάμενοι να καλούν τους εργαζόμενους σε πληθυντικό αριθμό,μοιράζοντας παρακλήσεις και ευχαριστίες,αλλά όταν οι πελάτες δεν είναι παρόντες,η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική.Ο λιγότερο παραγωγικός θεωρείται τουλάχιστον βλάκας, και όποιος (συνειδητά ή ασυνείδητα) δεν εναρμονίζεται με τους εξοντωτικούς ρυθμούς εργασίας, είναι “προβληματικός”.

Για όλη αυτή την τήρηση της σωρείας καθηκόντων και απαγορεύσεων,υπεύθυνοι είναι οι διάφοροι προϊστάμενοι.Ένας μηχανισμός αυστηρής και κάθετης ιεραρχίας, με διακριτές βαθμίδες που υπόσχονται την εύρυθμη και υπέρ-κερδοφόρα λειτουργία της επιχείρησης.

Στο κυρίαρχο λοιπόν μοντέλο οργάνωσης σύγχρονης επιχείρησης, τους εργαζόμενους (και τους πελάτες) τους παρακολουθούν οι επόπτες, οι επόπτες λογοδοτούν στους υπευθύνους, οι υπεύθυνοι αναφέρονται στον υποδιευθυντή, και αυτός με τη σειρά του στο διευθυντή του καταστήματος.Τις διάφορες θέσεις της ιεραρχίας,στελεχώνουν πρόσωπα της απόλυτης εμπιστοσύνης της εταιρείας και των προϊσταμένων.Ο υπέρ-παραγωγικός και φιλόδοξος εργαζόμενος μπορεί να πραγματοποιήσει το όνειρο του και να ανελιχθεί ιεραρχικά, ρουφιανεύοντας,προσφέροντας εθελοντική εργασία και δείχνοντας υπερβάλλοντα ζήλο για τα συμφέροντα της εταιρείας.Στήνεται λοιπόν,ένας μηχανισμός εποπτείας και έλεγχου της κάθε δραστηριότητας, ικανός να ξεριζώσει κάθε απόπειρα συλλογικής αντίστασης των εργαζομένων.

Και ενώ ο Βακάκης θέλει να μας παρουσιάζει σαν “τη μεγάλη οικογένεια του ομίλου των jumbo”,ωστόσο η αλήθεια είναι προφανής και για τις δυο πλευρές.

Οι εργάτες και οι εργάτριες της εταιρείας όπως ισχύει και γενικώς,δεν έχουν τίποτα κοινό με τους αφέντες τους.Ο πλούτος του Βακάκη με το καθημερινό τζίρο των δεκάδων χιλιάδων ευρώ σε κάθε κατάστημα δεν συγκρίνεται με τα ψίχουλα που μας μοιράζει για ένα 8ωρο σωματικό και πνευματικό σακάτεμα.Κανένας Βακάκης δεν υποφέρει από τενοντίτιδες,κανένας ρουφιανοδιευθυντής δε ξεφορτώνει παλέτες αχρήστων εμπορευμάτων τυλιγμένων σε ογκώδεις συσκευασίες πλαστικών και ιλουστρασιόν χαρτιών,κανένας μανατζαρίζων υπεύθυνος δε ξεπαγιάζει στο κρύο όπως οι παρκαδόροι.Τα χαρούμενα τραγούδια των διαφημίσεων που ακούγονται 8 ώρες από τα ηχεία των καταστημάτων, δε θα φέρουν ποτέ την ευτυχία και τη χαρά σ’όλες και όλους εμάς για τη παρουσία μας στα πολύχρωμα κάτεργα.

Πέρα από το εργατικό δυναμικό της εταιρείας,ας μάθουν και οι πελάτες όλα τα παραπάνω.Όχι γιατί απευθυνόμαστε σε καταναλωτές που ζητάμε να γίνουν απλά πιο ευγενικοί και λιγότερο απαιτητικοί προς τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες,αλλά γιατί πέρα από πελάτες των jumbo,όλοι και όλες μας,είμαστε εργάτες. Όταν το 8ωρο της μισθωτής σκλαβιάς μας τελειώνει,δε μεταλλασσόμαστε σε αναίσθητους πελάτες που απαιτούν “αποτελεσματική και γρήγορη εξυπηρέτηση”,αφού ξέρουμε ότι πίσω από την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα κρύβεται το μαστίγιο της εργοδοσίας.Σε αυτή την συνθήκη,συνεχίζουμε να είμαστε αλληλέγγυοι στους εργαζόμενους,συνεχίζουμε να εξοργιζόμαστε με τα αφεντικά και τις προσταγές τους,συνεχίζουμε να αηδιάζουμε με τους φρουρούς του πλούτου και της εταιρικής ιδιοκτησίας.Το πείραμα του jumbo, με το 4ωρο, 6ωρο και 8ωρο ξεζούμισμα,την εργοδοτική τρομοκρατία,τις άθλιες συνθήκες εργασίας,θεωρείται από τον “επιχειρηματικό κόσμο” άκρως επιτυχημένο και προσφέρεται ως υπόδειγμα λειτουργίας στο τομέα της παροχής υπηρεσιών.
Όμως, όσο κι αν οι συνθήκες της σκλαβιάς μας είναι μεσαιωνικές,πάντα θα υπάρχει διάθεση για λούφα,για υπονόμευση της κερδοφορίας των επιχειρήσεων,για μοριακή αλλά έμπρακτη αλληλεγγύη μεταξύ μας,απέναντι στην καπιταλιστική μισανθρωπία των εργοδοτών και των στελεχών τους.

Ας μην αφήσουμε τις ζωές μας να γίνουν παιχνίδια στα χέρια των αφεντικών,ούτε στα jumbo ούτε πουθενά…

εργάτριες/ες στα κάτεργα του jumbo