Ψυχή βαθιά ( 2009 )

Υπάρχουν ταινίες που με συγκλονίζουν , ταινίες που με συγκινούν , ταινίες που με αφήνουν απλώς αδιάφορη και ταινίες που μένω με ένα μετέωρο συναίσθημα για το κατά πόσον μου άρεσαν ή δεν μου άρεσαν
Αυτό το μετέωρο συναίσθημα έχω και για την ταινία του Παντελή Βούλγαρη Ψυχή Βαθιά
Η αλήθεια είναι πως η σκηνοθετική προσέγγιση του Βούλγαρη με έχει προβληματίσει και στο παρελθόν συγκεκριμένα στις Νύφες , και εκεί μου συνέβη το ίδιο δλδ δεν ήξερα αν μου άρεσε ή δεν μου άρεσε !
Και οι λογοι είναι οι εξής , όπως και στις Νύφες έτσι και σε αυτήν την ταινία , έφυγα από την αίθουσα με το συναίσθημα του ανολοκλήρωτου , του «μισού» ..

Καταρχήν να πούμε πως δεν πρόκειται για ιστορική ταινία , ούτε για ντοκυμαντέρ , και το λέω αυτό γιατί παρόλο που είναι πασιφανές από χιλιόμετρα , και το έχει δηλώσει και ο ίδιος ο σκηνοθέτης , άκουσα διάφορους ψιθυρους , στην έξοδο από το σινεμά πως παρουσίασε την Ιστορία μόνο από τη μια πλευρά
Καθώς επίσης διάβασα απίστευτα αυστηρές κριτικές και είδα μια φοβερή θύελλα αντιδράσεων , ειδικά
εκ μέρους της αριστεράς ίσως γιατί περίμεναν την «ιστορική δικαίωση» μέσω της ταινίας ή μια ολόλαμπρη πολιτική τοποθέτηση του σκηνοθέτη για τον Εμφύλιο … ατύχησαν !


Άλλωστε η ταινία δεν πραγματεύεται το ποιος έφταιξε , ούτε αναζητά να βρει τα ιστορικά λάθη , έχει ως κεντρικό της θέμα δύο ανήλικα αδέλφια που βρίσκονται σε αντίπαλα στρατόπεδα κατά τη διάρκεια του Εμφυλιου .
Δύο άγουρα παιδιά , γεμάτα αγάπη και νοιάξιμο ο ένας για τον άλλον , που απέχουν μακράν από την ιστορία των Κάιν και Αβελ .
Δυο πλάσματα που ουσιαστικά ακόμα δεν έχει καμιά πολιτική ιδέα προλάβει να ζυμωθεί μέσα τους και να βρει έκφραση , αφού τους πρόλαβε η ιστορία και σε πολύ νεαρή ηλικία πριν ακόμα , συνειδητοποιήσουν
τι σημαίνει στρατός , αριστερά , κουμμουνισμός , φασισμός έχει λάβει ο καθένας τους μια θέση απέναντι στον άλλον .
Απέναντι για τους άλλους , αυτοί όμως επικοινωνούν , μιλάνε τις νύχτες με μια δική τους μυστική γλώσσα
κάνοντας τα νυχτοπούλια .
Συναντιούνται σε ερείπια και καμμένα χωριά για μια αγκαλιά και ένα : Να προσέχεις μικρέ ….
Ο μεγαλύτερος κρύβει για τον μικρότερο ξεροκόμματα σε δέντρα ή κάτω από πέτρες

Μέσα από την ιστορία των δύο αδελφών εκτυλίσσεται όλο το δράμα των μαχών , όλο το δράμα του πολέμου , ολη η παράνοια του πολέμου …

Ας επιστρέψω όμως στην αίσθηση του ανολοκλήρωτου που προείπα , θεωρώ λοιπόν πως το θέμα που πραγματεύεται η ταινία και κάτω από τις συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες θα μπορούσε πραγματικά να με απογειώσει , κι όμως …
Θέλετε οι «στεγνοί» διάλογοι ? Η σκηνοθετικά «κοφτή» και χωρίς συναισθηματικές εξάρσεις άποψη του σκηνοθέτη ? Η χωρίς μουσική επένδυση στιγμών ,που η κατάλληλη μουσική θα τις απογείωνε ?
Θέλετε οι τόσο κραυγαλέες και στην κοινή λογική ανακρίβειες , όπως το γεγονός ότι βλέπουμε έναν αντάρτη που κατεβαίνει μισοκαμμένος από τα βουνά , να περπατάει μέσα σε λάσπες και οι … μπότες του
να γυαλίζουν λες και μόλις τις γυάλισε ο … Καίλας στο : πάρτε κύριε λαχεία ?

Ίσως όλα αυτά μαζί αλλά και άλλες ακόμα πολλές λεπτομέρειες ,που θα ανακαλύψετε κι εσείς βλέποντας την ταινία οι οποίες συνοψίζουν το αίσθημα του ανολοκλήρωτου !
Δεν θα κρύψω πως συγκινήθηκα αρκετές στιγμές , όμως αυτή μου η συγκίνηση ειλικρινά θα μπορούσε να γίνει λυγμός αν αφηνόντουσαν οι σκηνές να φτάσουν μέχρι το μεδούλι της συναισθηματικής κορύφωσης που μπορεί να βιώνει κανείς όταν ζει τόσο ακραίες , ιστορικά ακραίες , ανθρώπινα ακραίες , παράλογα ακραίες στιγμές όπως οι ήρωες της ταινίας .

Αυτός ο λυγμός οφείλω να ομολογήσω πως μου έχει βγει πολύ πιο εύκολα όταν διάβασα βιβλία που αφορούσαν τον εμφύλιο ή όταν είδα συνεντεύξεις .

Όπως και να έχει ...μπορεί να φαίνεται πως έθαψα την ταινία όμως δεν είναι έτσι
προσωπικά προτρέπω όποιον μπορεί να την δει , όχι μονο για να κάνουμε ως άλλοι
κουτσοκουτσόπουλοι την εύκολη κριτική μας , μη γνωρίζοντας τις αντιξοότητες που συναντά ένας σκηνοθέτης στην Ελλάδα, σε μια χώρα που δεν διαθέτει καμιά καλλιτεχνική ( αλλά και πολιτική ) ευαισθησία όσον αφορά τον εγχώριο κινηματογράφο .
Αλλά κυρίως νομίζω πως οφείλουμε να στηρίξουμε το ελληνικό σινεμά , ακόμα ίσως και το μέτριο ,
ίσως με αυτό τον τρόπο δώσουμε ακόμα πιο μεγάλη ώθηση στους σκηνοθέτες και στους σεναριογράφους μας να παράγουν καλλιτεχνικό έργο .

Στα απολύτως θετικά της ταινίας οι σκηνές στο υποτυπώδες νοσοκομείο , για τα ελληνικά δεδομένα είναι ίσως οι πιο σκληρές και άκρως ρεαλιστικές σκηνές που έχουν γυριστεί ποτέ σε ελληνική ταινία .
Οι μάχες : Μπορεί να μην αγγίζουν τα όρια επικών σκηνών του διεθνούς κινηματογράφου ,αλλά
για τα ελληνικά δεδομένα είναι πρωτοφανείς και κορυφαίες .

Η φωνή της μάνας καθόλη τη διάρκεια του έργου , οι προτροπές της , τα λόγια της
οι παραινέσεις της αόρατη μα και υπαρκτή σε κάθε βήμα των παιδιών .


Κλείνοντας θα σταθώ στη φράση που λέει ο Θανάσης Βέγγος στην ταινία :

" Δεν είναι πόλεμος αυτός .. .Έλληνες να πολεμάνε Έλληνες ? "

Τι να το κάνεις ? Τι Έλληνες τι Τζαμαχιριανοί ? Το θέμα είναι πως πάντα σε έναν πόλεμο , ο Ανθρωπος πολεμάει τον Ανθρωπο μα πριν από αυτόν και μετά από αυτόν ουσιαστικά έχει πολεμήσει με την ίδια του την Ύπαρξη την ίδια του την Ψυχή Βαθιά ……



Βαθμολογία : Σε ποιο θάνατο πήγες ?
Περνούσε αεράκι από κει ?