mariophys
Εκκολαπτόμενο μέλος
Με τον όρο νοημοσύνη γενικά αναφερόμαστε σε ένα σύνολο ικανοτήτων όπως αυτές της επικοινωνίας, κατανόησης, λογικής σκέψης, αφηρημένης σκέψης και βεβαίως μάθησης. Αρχικά επικρατούσε η θεωρία της εννιαίας νοημοσύνης αλλά πλέον η επιστημονική κοινή γνώμη τείνει στο συμπέρασμα ότι εμφανίζονται 8 διαφορετικά είδη νοημοσύνης. Ξαφνιαστήκατε; Να σας πώ την αλήθεια και γω!
Ναι, η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχει μόνο ένα είδος νοημοσύνης που να μας χαρακτηρίζει. [/FONT]
[FONT="]Το 1983 ο καθηγητής Gardner δημοσίευσε το βιβλίο Frames of Mind, στο οποίο απέρριπτε τη θεωρία του ενός δείκτη νοημοσύνης. Αντίθετα, υποστήριζε πως δεν υπάρχει ένα είδος νοημοσύνης το οποίο καθορίζει την εξυπνάδα μας ή την επιτυχία μας στη ζωή, αλλά οχτώ διαφορετικά, το καθένα από τα οποία πηγάζει από διαφορετικό κομμάτι του εγκεφάλου. Και ενώ όλοι οι άνθρωποι διαθέτουν και τα οχτώ αυτά είδη νοημοσύνης, λόγω των γενετικών τους καταβολών και των διαφορετικών περιβαλλοντικών επιδράσεων δεν υπάρχουν ούτε δύο άνθρωποι στον κόσμο που να έχουν το ίδιο προφίλ νοημοσύνης, ακόμη και αν αυτοί είναι δύο απαράλλακτοι δίδυμοι. Και αυτό είναι κάτι που επιβεβαιώνει τη μοναδικότητα κάθε ανθρώπου και κάθε παιδιού.[/FONT]
[FONT="]Ας γνωρίσουμε λοιπόν τα οχτώ είδη νοημοσύνης:[/FONT]
[FONT="]Λεκτική νοημοσύνη [/FONT]
[FONT="]Η γλωσσική ή λεκτική νοημοσύνη, της οποίας πηγή είναι ο αριστερός κροταφικός λοβός, αφορά όλες τις λεκτικές ικανότητες του ανθρώπου. Περιλαμβάνει τους τρόπους με τους οποίους παράγουμε τη γλώσσα, αλλά και την κατανόηση και τη δημιουργία λεπτών αποχρώσεων στην έκφραση του λόγου, όπως είναι η αλλαγή της σημασίας των λέξεων, η αντίληψη των κανόνων, του μέτρου και των ρυθμών της ανάλογα με το κυμάτισμα της φωνής, η ικανότητα πλοκής των λέξεων, αλλά και η ικανότητα εκμάθησης και ομιλίας διαφορετικών γλωσσών. Εμπεριέχει επίσης την ικανότητα εξήγησης γεγονότων, πράξεων ή απλών λέξεων και ορισμών με λόγια, την ικανότητα διδασκαλίας, μάθησης, ανάλυσης, μνήμης, αλλά και την ικανότητα για χιούμορ και λογοπαίγνια. Τα παιδιά που έχουν αναπτυγμένη τη λεκτική νοημοσύνη μπορούν να μάθουν καλύτερα με τη βοήθεια του προφορικού και του γραπτού λόγου. Οι ενήλικες που έχουν αναπτυγμένη την ευφυΐα αυτή μπορεί να είναι ποιητές, λογοτέχνες, δημοσιογράφοι και πολιτικοί.[/FONT]
[FONT="]Αριθμητική/λογική νοημοσύνη[/FONT]
[FONT="]Η μαθηματική νοημοσύνη, της οποίας πηγή είναι το δεξί ημισφαίριο, είναι η ικανότητα της επαγωγικής, της αναγωγικής και της επιστημονικής λογικής. Περιλαμβάνει την ικανότητα του ατόμου να ερευνά κατηγορίες και σχέσεις, να μπορεί να χειρίζεται τα μαθηματικά σύμβολα και τις αριθμητικές σχέσεις, να εκτελεί σύνθετους υπολογισμούς και να συγκρατεί σειρά από λεπτομέρειες στη μνήμη του. Επιστήμονες, μαθηματικοί, φιλόσοφοι, προγραμματιστές, στατιστικολόγοι, λογιστές και ντετέκτιβ βασίζονται σε αυτή τη νοημοσύνη. Τα παιδιά με αναπτυγμένη μαθηματική νοημοσύνη μαθαίνουν καλύτερα μέσα από αριθμούς και λογική σκέψη να υπολογίζουν και να οργανώνουν τις διάφορες πληροφορίες που έχουν ως δεδομένα, ενώ στοχεύουν στη λύση των προβλημάτων και στην αναζήτηση της σχέση αιτίας αποτελέσματος σε οποιοδήποτε πρόβλημα, μαθηματικό ή μη.[/FONT]
[FONT="]Συναισθηματική νοημοσύνη[/FONT]
[FONT="]Α) Διαπροσωπική νοημοσύνη[/FONT]
[FONT="]Η διαπροσωπική νοημοσύνη βασίζεται στην ικανότητα του ανθρώπου να καταλαβαίνει τους άλλους. Πιο συγκεκριμένα, να μπορεί να επισημάνει τους σκοπούς, τα κίνητρα και τα ενδιαφέροντά τους, να κατανοήσει τη συμπεριφορά τους και να δουλέψει μαζί τους αποτελεσματικά. Περιλαμβάνει την αποτελεσματική λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία, την ικανότητα παρατήρησης και ανάλυσης των ατομικών διαφορών και την ικανότητα συνεργατικής σχέσης και δουλειάς. Η κύρια πηγή της ευφυΐας αυτής βρίσκεται στον μετωπιαίο λοβό και στον νέο φλοιό. Δάσκαλοι, γονείς, πολιτικοί, ψυχολόγοι, πωλητές, διευθυντές, θεραπευτές, αλλά και θρησκευτικοί ηγέτες βασίζονται στη διαπροσωπική νοημοσύνη. Τα παιδιά αναπτύσσουν σταδιακά τη διαπροσωπική τους νοημοσύνη αποκτώντας με το πέρασμα του χρόνου εμπειρίες μέσα από τη ζωή τους στην οικογένεια, στις παρέες, στο σχολείο και στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Με τη σταδιακή συμμετοχή τους σε ομάδες εργασίας οι οποίες δουλεύουν για έναν κοινό σκοπό, με τη συνεργασία και την αλληλεπίδραση με άλλα παιδιά, γνωρίζοντας τη διαφορετικότητά τους και μαθαίνοντας να αντιδρούν στις διαθέσεις τους και εξελίσσοντας τον εαυτό τους μέσα από τα λάθη και τις εμπειρίες τους τα παιδιά αναπτύσσουν τη διαπροσωπική τους νοημοσύνη. Σημαντικό ρόλο παίζουν και οι σχέσεις με τους ενηλίκους. Όταν, π.χ., τα παιδιά πείθουν διακριτικά το δάσκαλό τους για παράταση χρόνου ώστε να τελειώσουν την εργασία τους ή όταν διαπραγματεύονται με τους γονείς τους για το πόση ώρα θα παίξουν με το αγαπημένο τους παιχνίδι και πότε θα διαβάσουν.[/FONT]
[FONT="]Β) Ενδοπροσωπική νοημοσύνη[/FONT]
[FONT="]Η ενδοπροσωπική νοημοσύνη, δίνει την ικανότητα στον άνθρωπο να κατανοήσει τα βαθύτερα αισθήματα, επιθυμίες και ιδέες του ίδιου του του εαυτού. Αποτελεί την ικανότητα της προσωπικής γνώσης που στρέφεται προς τον εαυτό μας. Περιλαμβάνει τις δεξιότητες της αυτοσυγκέντρωσης, της επιμέλειας, της προσοχής, της υψηλής μεθοδικότητας στη σκέψη και στη λογική, της κατανόησης των πολλών και διαφορετικών αισθημάτων μας, τα οποία και σχετίζονται με την εκάστοτε συμπεριφορά μας. Η κύρια πηγή της ευφυΐας αυτής βρίσκεται στον μετωπικό λοβό και στον νέο φλοιό. Υπάρχει όμως κάτι που κάνει την ευφυΐα αυτή ξεχωριστή σε σχέση με τις υπόλοιπες. Αυτό βρίσκεται στη δυνατότητά της να ενοποιεί όλες τις άλλες μορφές νοημοσύνης, αφού με το να επιτυγχάνει τη βαθύτερη γνώση του εαυτού μας, επιτυγχάνει και τη γνώση της σημασίας της ζωής, προωθεί την κατανόηση του εαυτού ως μέρους της ευρύτερης πραγματικότητας, την προσαρμογή του και την καλή αντιμετώπιση καταστάσεων με τη βοήθεια στρατηγικών, ενώ του δίνει τη δυνατότητα να αποκτήσει ικανότητες διαίσθησης, ενόρασης και ενότητας. Όσοι έχουν αναπτυγμένη την ευφυΐα αυτή αξιοποιούν και εμπλέκουν αποτελεσματικά όλα τα άλλα είδη νοημοσύνης, γνωρίζουν τις αδυναμίες τους και είναι προσεκτικοί στις αποφάσεις και στις επιλογές τους. Αυτοί είναι οι ψυχοθεραπευτές, οι φιλόσοφοι και οι αυτοδημιούργητοι άνθρωποι. Τα παιδιά με αναπτυγμένη ενδοπροσωπική νοημοσύνη μαθαίνουν καλύτερα με μετα-διανοητικές διεργασίες, δηλαδή παρατηρώντας τον τρόπο με τον οποίο σκέφτονται και εξελίσσοντάς τον, βελτιώνοντας τον εαυτό τους και τις θετικές και αρνητικές πλευρές τους, αλλά βελτιώνοντας και τη διαδικασία λήψης αποφάσεων και κατανόησης και χειρισμού των συναισθημάτων τους.[/FONT]
[FONT="]Σωματική/κιναισθητική νοημοσύνη[/FONT]
[FONT="]Η σωματική νοημοσύνη βασίζεται στην ικανότητα του ανθρώπου να μπορεί να χρησιμοποιεί ανεξάρτητα αλλά και συνδυαστικά τις κινητικές του δεξιότητες. Δίνει στο ανθρώπινο σώμα τη δυνατότητα να λειτουργήσει αρμονικά και συνεργατικά με τον εγκέφαλο και με τη βοήθειά του να λύνει προβλήματα, να εκφράζει ιδέες, γνώσεις και συναισθήματα. Η πηγή της ευφυΐας αυτής βρίσκεται στην αλληλεπίδραση του εγκεφαλικού φλοιού με το νωτιαίο μυελό. Η αλληλεπίδραση αυτή μας δίνει τη δυνατότητα να συνδυάσουμε την αντίληψη με την κίνηση, κάτι που προκαλεί την εκτέλεση συγκεκριμένων κινήσεων των μυών, αλλά και τον κατάλληλο συνδυασμό τους όταν χρειάζεται. Αθλητές, χειρουργοί, χορευτές, χορογράφοι, γραφίστες, ηθοποιοί, τεχνίτες χρησιμοποιούν τη σωματική νοημοσύνη. Τα παιδιά που έχουν αναπτυγμένη τη νοημοσύνη αυτή απολαμβάνουν τα παιχνίδια και τις κινητικές δραστηριότητες, ενώ έχουν ιδιαίτερο ταλέντο στις μιμητικές δεξιότητες. Είναι πιο εύκολο γιʼ αυτά να μαθαίνουν μέσω της κίνησης, είτε αυτή είναι αδρή, όπως ο χορός, εκφράζοντας ιδέες και συναισθήματα, είτε λεπτή, μέσω του χειρισμού διάφορων αντικειμένων ή υλικών και κατασκευάζοντας με τη βοήθειά τους γλυπτά, πίνακες ή άλλες δημιουργίες.[/FONT]
[FONT="]Μουσική/ρυθμική νοημοσύνη[/FONT]
[FONT="]Η μουσική νοημοσύνη στηρίζεται στην απόλαυση και στην κατανόηση της μουσικής. Πηγή τη ευφυΐας αυτής είναι το δεξί ημισφαίριο, στο οποίο γίνεται η επεξεργασία όλων των ακουσμάτων. Εμπεριέχει την ικανότητα του ανθρώπου να νιώθει το ρυθμό, τη χροιά του ήχου, τη μελωδία, το συνδυασμό των οργάνων και των μουσικών μέτρων, την αντίληψη της διαφορετικότητας των ειδών της μουσικής, αλλά και τη συνάφειά τους. Εμπεριέχει επίσης την ικανότητα για συναισθηματική έκφραση του ατόμου μέσω της μουσικής, είτε ως σύνθεση είτε ως εκτέλεση. Η εκτέλεση περιλαμβάνει το παίξιμο ενός οργάνου, το τραγούδι, το χορό. Συνθέτες, οργανοπαίχτες, μουσικοί, τραγουδιστές χρησιμοποιούν αυτή τη νοημοσύνη. Τα παιδιά με καλή μουσική νοημοσύνη μαθαίνουν καλύτερα μέσα από ήχους, τραγούδια και ρυθμούς, ενώ μπορούν να εκφράσουν ιδέες, γνώσεις και συναισθήματα με τη βοήθεια της μουσικής. Πολλές φορές μάλιστα εκφράζονται με τα δικά τους μουσικά κομμάτια από τη βρεφική τους κιόλας ηλικία, τα οποία αποτελούνται από σύνθετους ή απλούς ρυθμούς με τη βοήθεια οποιουδήποτε αντικειμένου. Ακόμα και με μια κατσαρόλα![/FONT]
[FONT="]Χωρική νοημοσύνη[/FONT]
[FONT="]Η χωρική νοημοσύνη δίνει την ικανότητα στον άνθρωπο να αναπαραστήσει το χώρο που βλέπει στο μυαλό του. Τον βοηθά να παρατηρεί και να χειρίζεται με επιδεξιότητα μια μορφή ή ένα αντικείμενο, να παρατηρεί και να δημιουργεί συνθέσεις με έναν ιδιαίτερα παραστατικό τρόπο, φτιάχνοντας ένα ακριβές αντίγραφο αυτού που παρατηρεί. Η πηγή της ευφυΐας αυτής βρίσκεται στον δεξιό πλευρικό λοβό. Περιλαμβάνει την ικανότητα της δραστικής φαντασίας, του καλού προσανατολισμού στο χώρο, του χειρισμού των εικόνων, την αναγνώριση σχέσεων αντικειμένων και διαστημάτων και την καλή θεώρηση των πραγμάτων από διαφορετική οπτική γωνία. Αυτή η νοημοσύνη είναι απαραίτητη στους αρχιτέκτονες, στους γλύπτες, στους διακοσμητές, στους καλλιτέχνες, στους μηχανικούς, στους εφευρέτες, στους πιλότους, στους καπετάνιους και στους οδηγούς. Τα παιδιά με καλή χωρική νοημοσύνη μαθαίνουν καλύτερα χρησιμοποιώντας τα οπτικά μέσα που τους δίνονται και τείνουν να οργανώνουν τη σκέψη τους στο χώρο και να συγκροτούν τις ιδέες τους πριν τις γράψουν. Ενδιαφέρονται να μελετούν γραφήματα και χάρτες και τους αρέσει να σκέφτονται με εικόνες, καθώς επίσης και να τις δημιουργούν.[/FONT]
[FONT="]Νατουραλιστική νοημοσύνη[/FONT]
[FONT="]Η νατουραλιστική νοημοσύνη εμπεριέχει την ικανότητα του ανθρώπου να αναγνωρίζει τη χλωρίδα και την πανίδα, να ξεχωρίζει τα διάφορα ζωντανά όντα, φυτά και ζώα, να διακρίνει αντικείμενα και διαδικασίες από τον φυσικό κόσμο και να τα χρησιμοποιεί εποικοδομητικά. Τα άτομα αυτά αγαπούν όχι μόνο να αναγνωρίζουν, αλλά και να κατηγοριοποιούν το φυτικό και ζωικό βασίλειο. Τέτοια ευφυΐα έχουν οι βιολόγοι, οι βοτανολόγοι, οι γεωργοί, οι κυνηγοί, οι γεωλόγοι, οι σεφ. Τα παιδιά με αναπτυγμένη νατουραλιστική νοημοσύνη μαθαίνουν καλύτερα μέσα από την αλληλεπίδραση με τη φύση και το περιβάλλον, όπως με εκδρομές στη φύση, με εργασίες που σχετίζονται με την παρακολούθηση των φυσικών φαινομένων, όπως είναι η καλλιέργεια οσπρίων και τα πειράματα στη φύση ή στην τάξη και με τη φροντίδα φυτών και ζώων.[/FONT]
[FONT="]
[/FONT][FONT="]Η ικανότητα του εγκεφάλου να μαθαίνει δε σταματάει ποτέ, αν και μεταβάλλεται κατά τη διάρκεια της ζωής. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την πεποίθηση ότι η νοημοσύνη είναι γενετικά προκαθορισμένη και αμετάβλητη.[/FONT]
[FONT="]Με τα νέα αυτά δεδομένα λοιπόν βλέπουμε ότι τα τεστ ευφυΐας που υπάρχουν, δεν μπορούν να δώσουν μια σφαιρική εικόνα του εξεταζομένου, καθώς δεν ελέγχουν όλο το πεδίο της νοητικής του απόδοσης. Κατά συνέπεια φαίνεται πώς τα τεστ αυτά εξετάζουν μόνο τα δύο πρώτα είδη της νοημοσύνης, αφήνοντας τα υπόλοιπα στην άκρη. Στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, οι ένοπλες δυνάμεις των Η.Π.Α. υπέβαλαν όλους τους νεοσύλλέκτους σε διάφορα τεστ νοημοσύνης που είχαν εκπονηθεί ειδικά για να μετρούν τις νοητικές τους ικανότητες. Οι πρώτες σφοδρές αντιδράσεις ξεκίνησαν όταν τα αποτελέσματα αυτών των τεστ έδειξαν ότι οι λευκοί στρατιώτες υπερτερούσαν των μαύρων κατά ...15 ποσοστιαίες μονάδες![/FONT]
[FONT="]Τα τεστ αυτά είναι φτιαγμένα για το σχολικό περιβάλλον και λειτουργούν καλά μόνο εφόσον περιορίζονται σε αυτό. Όλοι όμως γνωρίζουμε ότι, συχνά, οι πρώτοι μαθητές της τάξης δεν είναι και οι πρώτοι στη ζωή. Σύμφωνα με έρευνα του 1970 οι άριστοι μαθητές δεν κατάφεραν να πετύχουν τίποτα σπουδαίο στη ζωή τους, σε αντίθεση με τους συμμαθητές τους που είχαν αποφοιτήσει με μέτριους βαθμούς.[/FONT]
[FONT="]Και στην περίπτωση αυτή πάντως, δεν θα πρέπει να είμαστε απόλυτοι γιατί η επιτυχία στη ζωή είναι μια έκφραση που σηκώνει πολύ συζήτηση. Αν θέσουμε ως κριτήριο επιτυχίας τις υλικές απολαβές, (και στη συγκεκριμένη -αμερικάνικη- έρευνα φαίνεται πως ήταν ακριβώς αυτό), τότε μπορούμε να υποθέσουμε ότι ένας πολύ ευφυής άνθρωπος δεν θα τις έχει ως στόχο. Αντίθετα θα περιοριστεί στη θέση ενός ερευνητή - καθηγητή που δεν θα του αποφέρει πολλά χρήματα μεν, θα του δίνει τη δυνατότητα να προωθεί τους ανθρωπιστικούς του στόχους δε.[/FONT]
[FONT="]ΜΕΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΤΕΣΤ ΕΥΦΥΪΑΣ[/FONT]
[FONT="]Όλα αυτά είναι "κλεμμένα" από το τεύχος του περιοδικού "ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ", με τίτλο "ΜΕΤΡΗΣΤΕ ΤΗΝ ΕΥΦΥΪΑ ΣΑΣ" που εκδόθηκε στην Αθήνα το Σεπτέμβριο του 1982, με πρόλογο και επιμέλεια του Ιατρού Νίκου Μανούσου.[/FONT]
[FONT="]ΕΙΣΑΓΩΓΗ[/FONT]
[FONT="]Ο όρος "Δείκτης Νοημοσύνης" είναι η ελληνική απόδοση τού αγγλικού "Intelligence Quοtient (IQ), πού σε ακριβή μετάφραση ερμηνεύεται σαν "πηλίκο ευφυΐας" η "διανοητικό πηλίκο". Ο όρος αυτός, πού υιοθετήθηκε στην επιστημονική ορολογία το 1912 και από τότε γνώρισε τεράστια δημοσιότητα, εκφράζει το λόγο τής "διανοητικής ηλικίας" (Mental Αge - Μ.Α.) προς τη "χρονολογική ηλικία" (Chrοnοlοgical Αge - C,Α. ), πολλαπλασιασμένο επί 100:[/FONT]
[FONT="]Από τον παραπάνω τύπο συμπεραίνουμε ότι αν ένα παιδί ηλικίας 10 χρόνων πετύχει σ' ένα τεστ ευφυΐας 130 βαθμούς, θα έχει ΜΑ.=13, δηλαδή η διανοητική του ηλικία θα είναι τής τάξης ενός μέσου παιδιού 13 χρόνων.[/FONT]
[FONT="]Η ανάπτυξη όμως τής ευφυΐας σταματά κάπου μεταξύ 15 και 17 χρόνων (πολλοί δέχονται το μέσο όρο -16 χρόνια -άλλοι όμως θέτουν σαν συμβατικό επίπεδο την ηλικία των 15,5 χρόνων). Έτσι, δεν έχει νόημα να λέμε ότι ένα άτομο ηλικίας 20 χρόνων έχει διανοητική ηλικία 25, γιατί η διανοητική ηλικία είναι και στις δύο περιπτώσεις η ίδια. Στους ενήλικες λοιπόν το IQ. δεν χρησιμοποιείται για να προσδιορίσουμε τη διανοητική ηλικία τού εξεταζόμενου ατόμου, αλλά για να εντοπίσουμε τη θέση του (με κριτήριο το IQ, ) στην κατανομή τού πληθυσμού. 'Εκτός όμως από αυτό,[/FONT]
[FONT="]είναι φανερό ότι αν συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε στον παρονομαστή της εξίσωσης την πραγματική ηλικία τού εξεταζόμενου, το IQ. του θα μικραίνει συνεχώς με την πάροδο του χρόνου. Κι' αυτό γιατί ένα άτομο θα έχει τόσο στην ηλικία των 16 χρόνων όσο και σ' εκείνη των 26, την ίδια περίπου διανοητική ηλικία (και επομένως Ο αριθμητής τού κλάσματος θα παραμένει σταθερός), ενώ η χρονολογική του ηλικία, δηλαδή Ο παρονομαστής, θα αυξάνεται, με αποτέλεσμα το IQ του να παρουσιάζει μια συνεχή και σταθερή πτώση. Για το λόγο αυτό, θεωρούμε ότι όλα τα άτομα άνω των 16 χρόνων έχουν C.Α,=16, η σύμφωνα με ορισμένους 15,5.[/FONT]
[FONT="]Ένα σημερινό IQ τεστ δεν κάνει τίποτε άλλο από το να ελέγχει δείγμα των ικανοτήτων που θεωρούμε ότι σχετίζονται με την ευφυΐα. Εφόσον βασίζεται σε προσεκτικά επιλεγμένα και τυποποιημένα προβλήματα, αποτελεί μία πιο επιστημονική και αντικειμενική μέθοδο αξιολόγησης της ευφυΐας από τις καθημερινές παρατηρήσεις πού μπορούμε να κάνουμε για ένα άτομο. Ορισμένα "κλασικά" τεστ, όπως το Stanfοrd-Βinet και οι παραλλαγές του, επιχειρούν μια συστηματική εξέταση των στοιχείων ευφυΐας των ατόμων τής δυτικής κοινωνίας. Άλλα όμως τεστ ελέγχουν εκλεκτικά ορισμένα μόνο στοιχεία πού θεωρούμε συνυφασμένα με την ικανότητα αυτή. Τα τεστ λεκτικών ικανοτήτων, οι κλίμακες τού Raνen ή τα τεστ πρακτικής σκέψης, ελέγχουν διαφορετικά στοιχεία ευφυΐας το καθένα. Οι βαθμολογίες πού επιτυγχάνει κανείς στα τεστ αυτά είναι παραπλήσιες αλλά όχι ταυτόσημες, επειδή όπως είπαμε το καθένα ελέγχει διαφορετική μορφή σκέψης.[/FONT]
[FONT="]Υπάρχουν πολλά είδη τεστ, μεταξύ των οποίων και η λεγόμενη "Κλίμακα τού Raνen, η οποία έχει το πλεονέκτημα ότι μετρά ορισμένους θεμελιώδεις συντελεστές νοημοσύνης, ανεξάρτητα από το μορφωτικό επίπεδο τού εξεταζόμενου, χωρίς όμως να εξετάζει την ευφυΐα κατά ένα "σφαιρικό" τρόπο.[/FONT]
[FONT="]Το τεστ που περιέχεται σε αυτή την ιστοσελίδα είναι ένα τυπικό IQ τεστ, από αυτά πού χρησιμοποιούνται διεθνώς, προσαρμοσμένο στην ελληνική γλώσσα.[/FONT]
[FONT="]Η ΚΛΙΜΑΚΑ ΤΟΥ RAVEN[/FONT]
[FONT="]Το τεστ αυτό κατέχει μία ιδιαίτερη θέση ανάμεσα στις δοκιμασίες ευφυΐας, λόγω ορισμένων ιδιομορφιών του. Το βασικό πλεονέκτημα τής "Νοομετρικής Προϊούσης Δυσχερείας Κλίμακας τού Raνen", όπως ονομάζεται, είναι ότι πρόκειται για ένα τεστ πού μπορεί να δοθεί σε άτομα διαφορετικών κοινωνικοπολιτιστικών συστημάτων χωρίς να υπάρχουν σημαντικά σφάλματα κατά τη σύγκριση των αποτελεσμάτων (δηλαδή σφάλματα που να οφείλονται στη διαφορετική επίδραση πού ασκούν οι ποικίλες μορφές τού πολιτισμού στην εξέλιξη της ευφυΐας του άτόμου). Στον τομέα αυτό, φαίνεται ότι η κλίμακα Raνen υπερτερεί πράγματι έναντι των περισσότερων I,Q. τεστ. Οι δοκιμασίες αυτές, άλλωστε, μπορούν να δοθούν και σε άτομα αγράμματα, η ακόμα και σε άτομα πού παρουσιάζουν δυσκολίες στην ομιλία η την ακοή, αφού πρόκειται για ένα τεστ στο οποίο οι προφορικές οδηγίες περιορίζονται στο ελάχιστο.[/FONT]
[FONT="]'Από την άλλη μεριά, οι δοκιμασίες Raνen δεν εξετάζουν την ευφυΐα κατά ένα σφαιρικό τρόπο, αλλά μάλλον ελέγχουν εκλεκτικά ορισμένα μόνο στοιχεία νοημοσύνης. Τα στοιχεία αυτά είναι κυρίως η αναλυτική ικανότητα τού εξεταζόμενου, σε συνδυασμό με την αίσθηση της όρασης, την αίσθηση της συμμετρίας, καθώς επίσης και την ικανότητα του άτόμου να συσχετίζει σύμβολα και σχήματα μεταξύ τους. 'Ακριβώς επειδή η κλίμακα του Raven δεν είναι ένα κλασικό IQ, τεστ, είναι δυνατό να παρατηρηθεί σημαντική διαφορά ανάμεσα στ' αποτελέσματα πού μπορεί να σημειώσει κάποιος στις δυο αυτές περιπτώσεις.[/FONT]
[FONT="]ΤΡΟΠΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ ΤΕΣΤ ΤΟΥ RAVEN[/FONT]
[FONT="]Το τεστ αποτελείται από 5 ομάδες των 12 δοκιμασιών ή κάθε μία. Η κάθε δοκιμασία παρουσιάζει ένα σχήμα από το όποίο λείπει ένα κομμάτι. Από κάτω δίνονται 6 η 8 μικρότερα σχήματα, από τα όποία ο εξεταζόμενος πρέπει να βρει ποίο αντιστοιχεί στο ζητούμενο. .Η κάθε δοκιμασία είναι λίνο δυσκολότερη από την προηγούμενη, και η κάθε μια από τις πέντε ομάδες περιέχει δυσκολότερες δοκιμασίες από την ομάδα πού προηγείται.[/FONT]
[FONT="]Κλείνοντας το εισαγωγικό αυτό σημείωμα, πρέπει να τονίσουμε ότι οι δοκιμασίες μέτρησης τής ευφυΐας δεν είναι ασφαλώς τέλειες και σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να υπερεκτιμηθούν οι δυνατότητές τους. Πρέπει πάντα να έχουμε υπόψη ότι είναι μετρικά συστήματα μιας ιδιότητας τού ανθρώπου, τα χαρακτηριστικά τής όποίας βρίσκονται υπό αναθεώρηση και πού θα χρειαστεί να περάσουν πολλά χρόνια ακόμα πριν αποσαφηνιστούν οι παράμετροι πού επηρεάζουν την εξέλιξή της.[/FONT]
[FONT="]Η εκτίμηση άλλωστε ενός υψηλού δείκτη νοημοσύνης δεν θα πρέπει να είναι υπερβολική. Ή Ιστορία έχει αποδείξει επανειλημμένα ότι η ευφυΐα, όταν δεν συνοδεύεται από άλλες ιδιότητες, μπορεί ν' αποδειχθεί βλαβερή κι επικίνδυνη τόσο για το άτομο όσο και για το κοινωνικό σύνολο.[/FONT]
Δανειζόμενοι τα λόγια του προέδρου της οργάνωσης Mensa «Δεν είναι απαρραίτητο να είναι κανείς ιδιοφυΐα για να είναι ευτυχισμένος»
Ποιές είναι οι δικές σας σκέψεις; Σε τί βαθμό πιστεύετε οτι μπορεί κανείς να καλλιεργήσει την ευφυία του; Υψηλη νοημοσύνη είναι τελικά εισητήριο για την επιτυχία ή μονοπάτι χωρίς έξοδο για την αποξένωση;
Πηγές: In.gr, περιοδικό forcus τεύχος 2002, Wikipedia. Στο παρόν κείμενο μπορώ να αξιώσω τη συντακτική επιμέλεια και όχι τη συγγραφή.
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Eileen
Τιμώμενο Μέλος
Πολύ καλό Μάριε!!!
tnx!
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
LiViNGtheLiFE
Διάσημο μέλος
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
mariophys
Εκκολαπτόμενο μέλος
Εσείς πως την προσεγγίζετε την έννοια; Ποιόν τελικά θεωρείτε έξυπνο, κάποιον που έχει καλές επιδόσεις στον τομέα του; Κάποιον που είναι πιο "καπάτσος" και μπορεί να τα φέρει βόλτα στη ζωή; Εναν πολύ καλό χειριστή του λόγου;
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Eileen
Τιμώμενο Μέλος
Ναι, γι αυτό και το άνοιξα το θέμα. Αλλά να μη μείνει εδώ.
Εσείς πως την προσεγγίζετε την έννοια; Ποιόν τελικά θεωρείτε έξυπνο, κάποιον που έχει καλές επιδόσεις στον τομέα του; Κάποιον που είναι πιο "καπάτσος" και μπορεί να τα φέρει βόλτα στη ζωή; Εναν πολύ καλό χειριστή του λόγου;
Νομίζω ο ιδανικός συνδυασμός για εμένα, είναι το μεγαλύτερο δυνατό ποσοστό από όλα. Γιατί αυτό κατ' εμέ προσεγγίζει περισσότερο την πνευματική ολοκλήρωση. Βλέπουμε αθλητές για παράδειγμα που στο αντικείμενό τους είναι Πανέξυπνοι και όμως όταν τους καλούν σε εκπομπές αθλητικές να πουν κάποια πράγματα, βλέπουμε ότι καλά καλά δεν μπορούν να μιλήσουν και οι σκέψεις τους δεν έχουν συνοχή!
(έχω ένα συγκεκριμένο αυτή τη στιγμή στο μυαλό μου αλλά για λόγους ευγενείας δεν αναφέρω το όνομά του!)
Εν τέλει, νομίζω ότι όσο περισσότερο είναι πιθανό αλλά από κάθε μορφή ευφυίας είναι το ιδανικό. Γιατί μπορεί να μην προσεγγίσεις ποτέ την απόλυτη ευφυία σε ένα είδος αλλά θα είσαι πιο ολοκληρωμένος και σε σχέση με τα υπόλοιπα!
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
LiViNGtheLiFE
Διάσημο μέλος
εεε τελικα μαλλον ολους οσους ειναι διακεκριμενοι σε καποιον τομεα...Εσείς πως την προσεγγίζετε την έννοια; Ποιόν τελικά θεωρείτε έξυπνο, κάποιον που έχει καλές επιδόσεις στον τομέα του; Κάποιον που είναι πιο "καπάτσος" και μπορεί να τα φέρει βόλτα στη ζωή; Εναν πολύ καλό χειριστή του λόγου;
αν και δεν νομιζω πως παντα οταν καποιος εχει καλες επιδοσεις σε εναν συγκεκριμενο τομεα ειναι εξυπνος...
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
tsarachaf
Περιβόητο μέλος
Λοιπον... Μια πρωτη παρατηρηση... Στην ουσια βλεποντας τους 8 τομεις νοημοσυνης καταλαβα πως αναφερεται ξεχωριστα σε καθε ευρεια ομαδα δεξιοτητων που μπορει να διαθετει ο καθενας... Συνεπως σπαει την στερεοτυπη αποψη πως εξυπνος ειναι αυτος που τα καταφερνει στις επιστημες ή την πιο προσφατη μοσα πως εξυπνος ειναι αυτος που μπορει με καθε μεσο να βγαλει χρημα...
Ειναι βεβαιο οτι με βαση τον διαχωρισμο της ευφυιας στα σταδια αυτα γινεται ακομη πιο ξεκαθαρη η δυνατοτητα αναπτυξης της, που ετσι κι αλλιως διαφαινεται καθως ασχολειται με καθεναν απο αυτους τους τομεις... Αν και πιστευω πως και σ'αυτην την δυνατοτητα υπαρχει ενα οριο το οποιο δεν ειναι ιδιο για ολους τους ανθρωπους... Ετσι εξηγειται και πως ανθρωποι με τον ιδιο κοπο πετυχαινουν πολυ διαφορετικα αποτελεσματα εργαζομενοι στον ιδιο τομεα...
Η ευφυϊα σε λογικα πλαισια ειναι πολυ χρησιμη και βοηθαει καποιον που ειναι προικισμενος με αυτην... Αλλα μια υπερμετρη ευφυϊα μοιραια θα οδηγουσε στην αποξενωση, καθως ενα τετοιο ατομο δεν θα μπορουσε να βρει ενα πνευματικο "ταιρι"... Συνεπως ολα ειναι θεμα μετρου...
Τελος, εξυπνο θα χαρακτηριζα καποιον, who can read beteween the lines... Οχι απαραιτητα για να τις εκμεταλλευεται τις καταστασεις... Στην ουσια αναφερομαι σε μια πιο εξελιγμενη αντιληπτικη ικανοτητα...
Νομίζω ο ιδανικός συνδυασμός για εμένα, είναι το μεγαλύτερο δυνατό ποσοστό από όλα. Γιατί αυτό κατ' εμέ προσεγγίζει περισσότερο την πνευματική ολοκλήρωση. Βλέπουμε αθλητές για παράδειγμα που στο αντικείμενό τους είναι Πανέξυπνοι και όμως όταν τους καλούν σε εκπομπές αθλητικές να πουν κάποια πράγματα, βλέπουμε ότι καλά καλά δεν μπορούν να μιλήσουν και οι σκέψεις τους δεν έχουν συνοχή!
(έχω ένα συγκεκριμένο αυτή τη στιγμή στο μυαλό μου αλλά για λόγους ευγενείας δεν αναφέρω το όνομά του!)
Εν τέλει, νομίζω ότι όσο περισσότερο είναι πιθανό αλλά από κάθε μορφή ευφυίας είναι το ιδανικό. Γιατί μπορεί να μην προσεγγίσεις ποτέ την απόλυτη ευφυία σε ένα είδος αλλά θα είσαι πιο ολοκληρωμένος και σε σχέση με τα υπόλοιπα!
Ζωη μου θα μου επιτρεψεις να διαφωνησω... Αν ειχαμε το μεγιστο δυνατο ποσοστο απ' ολα δεν θα αγγιζαμε ποτε την πνευματικη ολοκληρωση γιατι αυτη ειναι κατι που απαιτει κοπο και προσπαθεια... Ενα σεβαστο ποσοστο απ' ολα ναι... Οχι ομως το μεγιστο... Ασε που αν ειχαμε ολοι αυτο το ποσοστο θα πεθαινε η διαφορετικοτητα...
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Eileen
Τιμώμενο Μέλος
Ζωη μου θα μου επιτρεψεις να διαφωνησω... Αν ειχαμε το μεγιστο δυνατο ποσοστο απ' ολα δεν θα αγγιζαμε ποτε την πνευματικη ολοκληρωση γιατι αυτη ειναι κατι που απαιτει κοπο και προσπαθεια... Ενα σεβαστο ποσοστο απ' ολα ναι... Οχι ομως το μεγιστο... Ασε που αν ειχαμε ολοι αυτο το ποσοστο θα πεθαινε η διαφορετικοτητα...
Το μέγιστο δυνατό για κάθε άνθρωπο Ακριβέ μου!
Αυτό το όριο διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Άλλωστε έχουμε συζητήσει πολλές φορές ότι ένα καλό μυαλό από μόνο του δεν φτάνει. Χρειάζεται και προσπάθεια, είτε αυτή είναι εξάσκηση, είτε διάβασμα κτλ.
Υ.Γ:
δεν μας θυμάμαι να διαφωνούμε σε κάτι άλλoτε!
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
tsarachaf
Περιβόητο μέλος
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Eileen
Τιμώμενο Μέλος
Βασικα παρανοησαμε ο ενας τα λογια του αλλου... Εφοσον αναφερεσαι στο οριο τον ικανοτητων του καθενος και φυσικα σε μια σταδιακη αναπτυξη των ιδιοτητων αυτων τοτε δεν μπορω να συνεχισω να διαφωνω...
Πωωωωω.. τι πολιτισμένοι που είμαστε!!!
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
tsarachaf
Περιβόητο μέλος
Πωωωωω.. τι πολιτισμένοι που είμαστε!!!
Κατσε να πατησουμε εναν καβγα να ζωντανεψει το θεματακι!!!!!
Και σοβαρα τωρα... Για πες μου λιγο το προφιλ του εξυπνου ατομου για σενα...
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Eileen
Τιμώμενο Μέλος
Κατσε να πατησουμε εναν καβγα να ζωντανεψει το θεματακι!!!!!
Και σοβαρα τωρα... Για πες μου λιγο το προφιλ του εξυπνου ατομου για σενα...
Εξαρτάται.. Θες τον άνθρωπο όπως τον ... προτιμώ εγώ ή πότε χαρακτηρίζω έναν άνθρωπο έξυπνο?
Αν το πρώτο, το περιέγραψα στο δεύτερο ποστ μου στο θέμα.
Αν το δεύτερο, όταν από την συμπεριφορά του ή τον τρόπο που αντιλαμβάνομαι εγώ τον άνθρωπο μου γεννιέται αυτή η αίσθηση....
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
tsarachaf
Περιβόητο μέλος
Εξαρτάται.. Θες τον άνθρωπο όπως τον ... προτιμώ εγώ ή πότε χαρακτηρίζω έναν άνθρωπο έξυπνο?
Αν το πρώτο, το περιέγραψα στο δεύτερο ποστ μου στο θέμα.
Αν το δεύτερο, όταν από την συμπεριφορά του ή τον τρόπο που αντιλαμβάνομαι εγώ τον άνθρωπο μου γεννιέται αυτή η αίσθηση....
Αχα... Δηλαδη βλεπεις την εξυπναδα σαν ενα μετρο των νοητικων δεξιοτητων, που μεταφραζονται σε πρακτικα αποτελεσματα...
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Eileen
Τιμώμενο Μέλος
Αχα... Δηλαδη βλεπεις την εξυπναδα σαν ενα μετρο των νοητικων δεξιοτητων, που μεταφραζονται σε πρακτικα αποτελεσματα...
Μπορεί να μην είναι τόσο πρακτικά. Δεν ξέρω κατά πόσο μπορεί να αντιληφθεί κανείς έτσι.. πρακτικά την συναισθηματική νοημοσύνη...
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
tsarachaf
Περιβόητο μέλος
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
mariophys
Εκκολαπτόμενο μέλος
Η ευφυϊα σε λογικα πλαισια ειναι πολυ χρησιμη και βοηθαει καποιον που ειναι προικισμενος με αυτην... Αλλα μια υπερμετρη ευφυϊα μοιραια θα οδηγουσε στην αποξενωση, καθως ενα τετοιο ατομο δεν θα μπορουσε να βρει ενα πνευματικο "ταιρι"... Συνεπως ολα ειναι θεμα μετρου...
Πολλές φορές υπερμετρη ευφυία οδηγεί στον κοινωνικό αποκλεισμό και λόγω της υπερμετρης περηφάνιας που δημιουργεί. Μόνο μέσω πραγματικής παιδέιας πιστεύω μπορεί το άτομο να καταλάβει ότι υποχρεούται να σέβεται τον άνθρωπο ανεξαρτήτως των πνευατικών ικανοτήτων του. Κλειστές κοινότητες ατόμων έχουν μερικές φορές κατηγορηθεί ως σνομπ, βέβαια ο όρος έχει ευρύτερη σημασία αλλά δεν είναι ασυνήθιστο να παρατηρείται και σε ευφυείς ομάδες του πληθυσμού.
Υπό το φως αυτών των δεδομένων προβληματίζομαι τελικά για το κατά πόσο το σχολείο συμβάλλει στην ισορροπημένη ανάπτυξη του παιδιού, αφού ουσιαστικά εστιάζεται μόνο στην ανάπτυξη της αριθμητικής/λογικής και λεκτικής νοημοσύνης. Έμμεσα βέβαια μέσω της συναναστροφής και των κοινωνικών σχέσεων που παρέχει βοηθά και στην ανάπτυξη της συναισθηματικής, αλλά δεν εστιάζει. Κατά πόσο δάσκαλοι και καθηγητές είναι ανήμεροι; Και ύστερα, κατά πόσο οι ίδιοι οι γονείς είναι ενήμεροι;
Σήμερα παρατηρούμε μια γενικής ανησυχία των γονέων οσον αφορά την εκπαίδευση. Τα παιδιά κάνουν φροντηστήρια για το σχολείο, ξένες γλώσσες. Πόσα όμως ασχολούνται με τον αλθητισμό, με το χορό, τη μουσική και ακόμη, με το θέατρο και τις τέχνες γενικότερα; Πόση ελευθερία δίνει το σύστημα για την ενθάρρυνση της καλλιέργειας εξ' ίσου όλων των πλευρών της νοητικής ικανότητας;
Μήπως κοιτάμε το δέντρο και χάνουμε το δάσος; Μήπως στην προσπάθειά μας να δημιουργήσουμε έξυπνους ανθρώπους, τελικά παράγουμε ανθρώπους συναισθηματικά δυσλειτουργικούς;
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
tsarachaf
Περιβόητο μέλος
Ειλικρινα πιστευω πως οση ευφυϊα εχω αποκομισει, το ποση δεν θα το κρινω εγω, οφειλεται κυριως σε προσωπικη ενασχοληση παρα σε δουλεια του εκπαιδευτικου συστηματος, που παρεχει μια στειρα και παρωχημενη γνωση(συγνωμη που ακουγομαι σαν βοηθημα εκθεσης)...
Δεν μας δινει καν κινητρα για να αναπτυξουμε πραγματικα τα δυο ειδη νοημοσυνης στα οποια εστιαζει... Καλα για τα υπολοιπα δεν το συζητω... Ειναι στα αζητητα...
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Isiliel
Επιφανές μέλος
Σε ό,τι αφορά την εκπαίδευση και τα κίνητρα που αυτή μας δίνει, υπάρχει μια πολύ καλή ομιλία του Sir Ken Robinson, που κατά τη γνώμη μου αξίζει όλοι να τη δείτε:Δεν μας δινει καν κινητρα για να αναπτυξουμε πραγματικα τα δυο ειδη νοημοσυνης στα οποια εστιαζει... Καλα για τα υπολοιπα δεν το συζητω... Ειναι στα αζητητα...
Η αξία του λάθους, στην εκπαίδευση και τη δημιουργικότητα
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
DrStrangelove
Περιβόητο μέλος
1) Νοήμων είναι το ίδιο με το έξυπνος ; 'Ενας πολύ συναισθηματικός τύπος είναι τελικά βλάκας ή έξυπνος ;
2) Γεννιέσαι ή γίνεσαι νοήμων (έξυπνος) ;
3) Η νοημοσύνη δεν είναι ανάλογη με την εμπειρία ;
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Ciela
Πολύ δραστήριο μέλος
σε αυτη την ηλικια λενε οτι εκδηλωνονται......
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Χρήστες Βρείτε παρόμοια
-
Τα παρακάτω 0 μέλη και 1 επισκέπτες διαβάζουν μαζί με εσάς αυτό το θέμα:Tα παρακάτω 29 μέλη διάβασαν αυτό το θέμα:
-
Φορτώνει...
-
Το forum μας χρησιμοποιεί cookies για να βελτιστοποιήσει την εμπειρία σας.
Συνεχίζοντας την περιήγησή σας, συναινείτε στη χρήση cookies στον περιηγητή σας.