Πλήρης άγνοια ή προπαγάνδα;Οὐσιαστικὰ καὶ ἡ Σοβιετικὴ Ἕνωση μία συνέχεια τῆς Ῥωσικῆς Αὐτοκρατορίας ἦταν ἁπλῶς βασίσθηκε σὲ ἄλλες ἀξίες (οἱ ὁποῖες βέβαια κατέρρευσαν).
Τείνω να πιστέψω και τα δύο: σε ενδιαφέρει μόνο να κάνεις προπαγάνδα και έτσι δεν ενδιαφέρεσαι να δεις την πραγματικότητα.
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 11 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Αλήθεια, αφού υπήρχε τόσο μίσος με τους Γερμανούς, γιατί δέχτηκαν να μοιραστούν τα εδάφη της Πολωνίας, την ίδια στιγμή που οι ναζί έμπαιναν στη Γαλλία;
Πας να κρίνεις τι, δηλαδή; Γιατί σε μία εμπόλεμη περίοδο ακολουθήθηκαν συγκεκριμένες στρατηγικές; Προφανώς γιατί θεωρήθηκαν σωστές για τις μετέπειτα εξελίξεις. Ήθελαν να καθορίσουν σαφέστερα τις σφαίρες επιρροής. Τώρα το γιατί έγινε καν το σύμφωνο αυτό εξαρχής το έχω πει πολλές φορές. Να μία:
Είναι γνωστό ότι μεταξύ ΕΣΣΔ και ναζιστικής Γερμανίας είχε υπογραφεί το λεγόμενο σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ μή επίθεσης μεταξύ των δύο χωρών. Ο λόγος που αποφάσισε τότε το ΚΚΣΕ να υπογράψει αυτό το σύμφωνο ήταν ότι δεν είχε καλά οργανωμένο τον Κόκκινο Στρατό και έτσι σε ενδεχόμενη σύρραξη, η ΕΣΣΔ θα είχε ηττηθεί. Τα χρόνια που πέρασαν μέχρι να αποφασίσουν οι ναζί ότι είναι καιρός να επιτεθούν και στους σοβιετικούς, ο Κόκκινος Στρατός είχε οργανωθεί και εξοπλιστεί κατάλληλα ώστε να μπορέσει τελικά να φτάσει στην λεγόμενη Αντιφασιστική Νίκη την 9η Μαΐου το 1945.
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 11 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Υπήρχαν και άλλοι σύμμαχοι της ναζιστικής Γερμανίας και στην Ευρώπη. Δεν ξέρω αν θα κατάφερνε να νικήσει τον πόλεμο αν δεν υπήρχε η ΕΣΣΔ και ευτυχώς δε θα το μάθουμε ποτέ...Δεν ειπα οτι δεν επαιξαν καθοριστικο ρολο στην νικη των Συμμαχων. Λεω απλα οτι οι Γερμανοι δεν υπηρχε περιπτωση ακομα και αν νικουσαν την ΕΣΣΔ να νικουσαν παραλληλα και τις ΗΠΑ αλλα και την Αγγλια. Κακα τα ψεματα στην ουσια οι Γερμανοι ηταν μονοι τους στον πολεμο στην Ευρωπη.
Φταίνε οι άνθρωποι και όχι το σύστημα...ο κόσμος δεν θέλει δικτακτορίες, θέλει ελευθερία,
όπου το πρόβλημα δεν είναι ο καπιταλισμός,
το πρόβλημα είναι οι ανθρώποι που τον εφαρμόζουν.
Να χαρώ εγώ έναν ιδεαλισμό ΝΑ με το συμπάθιο...
Οι καπιταλιστές των ΗΠΑ (μεταξύ άλλων) χρηματοδότησαν τον Χίτλερ και βοήθησαν στην άνοδό του στην Γερμανία και αυτό συνέχισε ακόμη και όταν ήδη είχαν φανεί οι διαθέσεις του Χίτλερ για κατάκτηση του κόσμου. Οι ΗΠΑ άρχισαν να ενοχλούνται όταν φάνηκε να μένουν στην απέξω στο μοίρασμα των σφαιρών επιρροής που θα γινόταν με τη συμμετοχή της ΕΣΣΔ και πιθανή νίκη. Σημειωτέον ότι οι ΗΠΑ μπήκαν «ενεργά» στον πόλεμο αρκετά μετά την διάλυση του συμφώνου Μολότοφ-Ρίμπερντροπ, δηλαδή την επίσημη εμπλοκή της ΕΣΣΔ στον πόλεμο...Οχι φυσικα αγαπητε. Το γεγονος οτι ολοι θελανε με καθε τροπο να ριξουνε τα λεγομενα φασιστικα καθεστωτα. +Οικονομικα συμφεροντα. Η Αγγλια ας πουμε γιατι δεν συνεργαστηκε με τους ναζι?
Πολύ... αφελές να νομίζεις ότι στόχος τους ήταν να ρίξουν τα φασιστικά καθεστώτα...
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 11 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Εννοείτε την Σ.Ε. που ΔΕΝ είχε κομμουνισμό ή σοσιαλισμό, αλλά σταλινισμό;
Αυτό το καταπληκτικό πρώτο Σοσιαλιστικό οικοδόμημα του Λένιν και του Στάλιν, που ξέσκισε τους ναζί και μπαίνει στο μάτι κάθε φασίστα και καπιταλιστή μέχρι σήμερα.
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 11 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Φαντάζομαι το συγκεκριμένο το είπε πολύ καιρό πριν τους συντρίψει η Σοβιετική Ένωση με απαρχή το Στάλινγκραντ...Πολλά είπε.
Π.χ. σε έναν αξιωματικό της Βέρμαχτ ανέφερε: "ωραία μέρα σήμερα".
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 11 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Όταν η ιστορία διαφωνεί με τις απόψεις μας, τόσο το χειρότερο για την ιστορία.
Έτσι δεν είναι αγαπητέ exc;
Δεν ξέρω. Εσύ να μου πεις. Τι λέει ο Γκαίμπελς;
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 11 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
“Και όταν μιλάμε για γενοκτονία των Ποντίων να αρχίσουμε να την φτάνουμε και στη γενοκτονία που έχει γίνει σε άλλες περιοχές, όπως στην πρώην Σοβιετική Ένωση. Συγνώμη, αλλά και εκεί είχαμε μια μορφή γενοκτονίας με τον δικό της τρόπο. Χάθηκαν άνθρωποι και χάνονται ακόμη, αν συνεχίσουμε θα τους χάσουμε όλους. Παίρνω την ευθύνη και το βάρος αυτού του σχολιασμού…..”
Λ.Κανέλλη.
Η Κανέλλη μπορεί να έχει την άποψή της και εγώ μπορώ να διαφωνώ και να παραθέτω τα αντίστοιχα στοιχεία.
Η αλήθεια είναι μία, δεν έχει πολλές εκφάνσεις. Έκανες copy-paste από το blog ενός γνωστού στους κύκλους των κομμουνιστών αντικομμουνιστή, του Αγτζίδη. Θα περίμενε κανείς να λέει αλήθεια ένας τόσο εμπαθής για τον κομμουνισμό άνθρωπος;Θα προτιμήσω να ασπαστώ την άποψη της κ. Κανέλλη, βουλευτού του ΚΚΕ,
κι όχι την άποψη κάποιου Ηρόδοτου, που αλλού μας έφερνε "αποδείξεις" από τον Λιακόπουλο της Ρωσίας.
Ο Μυριβήλης ήταν γνωστός αντικομμουνιστής.Κι ως απάντηση στην υπογραφή του αγαπητού jjoohhnn:
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 11 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Καταρχάς τα κατεβατά, δεν είναι από τον Ριζοσπάστη. Τουλάχιστον το μεγαλύτερο μέρος τους.Exc, μάντεψε. Κανεὶς (ἑκτὸς ἴσως ἀπὸ κάποιους σκληροπυρηνικοὺς ὁμοϊδεάτες σου) δὲ διαβάζει τὰ κατεβατὰ τὰ ὁποῖα ἀντιγράφεις ἀπὸ τὸν Ῥιζοσπάστη. Ἂν θέλῃς πραγματικὰ νὰ συνεισφέρῃς στὴ συζήτηση, γράψε δύο δομημένες κουβέντες δικές σου νὰ γίνῃ ἕνας διάλογος. Ἂν μπορῇς πάντως, σταμάτησε καὶ τὴν παλαιομαρξιστικὴ ξύλινη γλῶσσα γιατὶ εἶναι ἀπίστευτα βαρετὴ καὶ προβλέψιμη.
Φιλικά.
Το ξέρω ότι λίγοι τα διαβάζουν. Πραγματικά ο σκοπός μου δεν ήταν να τα διαβάσει κανείς (αν και καλό θα του έκανε), αλλά να δείξω στον θεματοθέτη πόσο εκνευριστικό είναι να κάνεις copy-paste, ό,τι βρεις από κάποιο blog.
Προτιμώ τον διάλογο με την παράθεση τεκμηρίων, αλλά όταν και ο άλλος δεν είναι ικανός για κάτι τέτοιο, αρκούμαι και εγώ σε παραθέσεις μακροσκελών κειμένων.
Όσο για την «παλαιομαρξιστική ξύλινη γλώσσα» και τη δήθεν φιλικότητα, σε μένα δεν πιάνουν. Να πας να μιλήσεις και να κρίνεις τις πράξεις των δικών σου ομοϊδεατών της κεντροδεξιάς, της δεξιάς και του κυβερνητικού μετώπου και άφησε κατά μέρος τα παραπλανητικά περί «ξύλινης γλώσσας».
Μα αν απαντήσει μιλώντας περί αστικής προπαγάνδας θα τον πείτε γραφικό κνίτη που μιλά επί της ιστορίας χωρίς επιχειρήματα όντας προσκολλημένος σε παλαιομαρξιστικές απόψεις.
Υ.Γ.: Αυτό το παλαιομαρξιστικές μου το εξηγείς λίγο;
Τι να σου εξηγήσει; Είναι μέρος της αστικής προπαγάνδας.
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 11 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
ΠΗΓΗ: https://erodotos.wordpress.com/2009/02/18/antikommounismos-stalinikes-diwkseis-fakeloi/
Πόσο εύκολα πραγματικά ανακατασκευάζονται ολόκληρες περίοδοι της ανθρώπινης ιστορίας! Το μόνο που χρειάζεται κανείς είναι 5-6 προφορικές μαρτυρίες, ένας «ειδικός» για να προσδώσει επιστημονικό κύρος στο περιεχόμενό τους και η δύναμη της εικόνας. Δυστυχώς όμως, για άλλη μια φορά, η ουσία βρίσκεται θαμμένη πίσω από την επιφάνεια της ψεύτικης «πραγματικότητας», όπως αυτή περίτεχνα παρουσιάστηκε μέσα από την εκπομπή «Φάκελοι» στις 2 Ιανουαρίου 2007. Και επειδή ο μέσος τηλεθεατής δεν είναι σε θέση να γνωρίζει πολλά από τα πώς και τα γιατί της Ιστορίας, πέρα από εκείνα που «διδάσκεται» στα σχολεία και στα τηλεοπτικά παράθυρα, θα ήταν ίσως χρήσιμο να θέσουμε στην κρίση του ορισμένες πλευρές του ζητήματος που η «αντικειμενικότητα» των «Φακέλων» – ή, καλύτερα, η έλλειψη αυτής – του στέρησε εξ αρχής.
Ας ξεκινήσουμε από τον «ειδικό», τον Ιβάν Τζούχα, στην έρευνα του οποίου στηρίχτηκε η εκπομπή. Στους «Φακέλους» παρουσιάστηκε ως απόγονος θύματος του Στάλιν και επί χρόνια ερευνητής των «σταλινικών διώξεων», ειδικότερα αναφορικά με τους Ελληνες. Αυτό που παρέλειψαν να μας πληροφορήσουν ήταν η πολιτική του ιδιότητα: Ηγετικό πολιτικό στέλεχος της Περιφέρειας Βόλογκντα του κόμματος «Ενωση Δεξιών Δυνάμεων» (CΠC). Το κόμμα αυτό παρουσιάζεται από τα μεγάλα διεθνή αστικά συγκροτήματα ενημέρωσης (όπως το BBC ή το «Economist») ως ο κύριος υπέρμαχος του «δυτικού τύπου καπιταλισμού» στη Ρωσία σήμερα, ως το «κόμμα των μεγάλων επιχειρήσεων» (χαρακτηρισμός του περιοδικού «Time»), το οποίο προωθεί το αμερικανικό μοντέλο «δημοκρατίας».
Ενα από τα ηγετικά πρόσωπα του κόμματος αυτού είναι ο Anatoly Chubais, ο οποίος υπήρξε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιέλτσιν στα μέσα της δεκαετίας του 1990 και κύριος υπεύθυνος για τις ιδιωτικοποιήσεις που οδήγησαν στην άνοδο της λεγόμενης «ρωσικής ολιγαρχίας». Μέχρι πρόσφατα, υπήρξε υπεύθυνος του κρατικού μονοπωλίου ενέργειας (ΡΑΟ)1.
Και αφού προσδιορίσαμε το ιδεολογικοπολιτικό υπόβαθρο πίσω από την προσπάθεια στοιχειοθέτησης της «γενοκτονίας των Ελλήνων επί Στάλιν», ας εξετάσουμε το περιεχόμενο και τη μεθοδολογία με την οποία πραγματοποιήθηκε.
Επιλεκτική χρήση προσωπικών βιωμάτων
Ολη η εκπομπή περιστράφηκε κυρίως γύρω από έξι μαρτυρίες: δύο ατόμων που υπέστησαν διώξεις οι ίδιοι και τεσσάρων συγγενών. Το ζήτημα εδώ δεν είναι η εγκυρότητα ή μη των μαρτυριών (αν και το γεγονός ότι χαρακτήριζαν όλους τους υπόλοιπους έγκλειστους στα γκούλαγκ ως εγκληματίες – με σιγουριά για την ενοχή τους – και ταυτόχρονα θεωρούσαν τα συγγενικά τους πρόσωπα ως θύματα σκευωρίας, οδηγεί αναπόφευκτα σε έναν εύλογο προβληματισμό)… Το πρόβλημα έγκειται στην επιλεκτική χρήση προσωπικών βιωμάτων ως μεθόδου προσέγγισης της ιστορικής πραγματικότητας.
Υπάρχει πληθώρα προφορικών και γραπτών μαρτυριών σε Αρχεία, στο ρωσόφωνο Τύπο στην Ελλάδα, κλπ., εύκολα προσβάσιμων στον ερευνητή, που αντικρούουν κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς της εκπομπής περί διώξεων με εθνικό χαρακτήρα, αλλά και γύρω από την κατάσταση στη Σοβιετική Ενωση, γενικότερα.2 Ωστόσο, τέτοιες βιωματικές καταθέσεις δεν ταίριαζαν φαίνεται στην εικόνα που επιχειρήθηκε να κατασκευαστεί, επομένως έστω και τα στοιχειώδη στάνταρ αντικειμενικότητας στο ρεπορτάζ παραμερίστηκαν προς επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος.
Αλλά, ακόμα και αν κάτι τέτοιο πραγματοποιούνταν, χάριν διατήρησης των προσχημάτων, δε θα ήταν αρκετό για να στηριχτεί επιστημονικά η εκπομπή. Η αντικειμενική αλήθεια, όπως αυτή έχει ήδη ερευνηθεί και καταγραφεί από πολλές αρχειακές μελέτες, θα έπρεπε αναμφίβολα να αποτελεί τη βάση οποιασδήποτε παρόμοιας προσέγγισης. Το μοναδικό αρχειακό ντοκουμέντο που προσκομίστηκε στο πλαίσιο των «Φακέλων» ήταν η διαταγή για την εξάρθρωση ενός δικτύου σαμποτέρ ανάμεσα στους Ελληνες. Πανομοιότυπες εντολές είχαν βέβαια συνταχθεί για όλες τις πληθυσμιακές ομάδες της ΕΣΣΔ. Και όμως, ο παρουσιαστής της εκπομπής αποφάσισε πως η διαταγή αφορούσε την «εξόντωση των Ελλήνων» ως εθνότητας, ανάγοντας αυθαίρετα τον προσανατολισμό των διώξεων που περιλάμβανε πολύ συγκεκριμένα μια μερίδα ανθρώπων – ανεξαρτήτως εθνικότητας – διωκόμενων για συγκεκριμένες πράξεις, στο σύνολο μιας εθνικής μειονότητας.
Τα ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία γύρω από τις διώξεις του 1937-1939, καθώς και σχετικά με τα συστήματα γκούλαγκ, βάσει των Κρατικών Αρχείων της ΕΣΣΔ, έχουν ήδη αποτελέσει αντικείμενο ακαδημαϊκής έρευνας και είναι γνωστά από το 1993 (δημοσιεύτηκαν στο «American Historical Review», τεύχος 4 Οκτωβρίου, καθώς και στο «L’ Historie» του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Ερευνας της Γαλλίας). Βάσει αυτών, οι Αμερικανοί συντάκτες της έρευνας κατέληξαν στο συμπέρασμα πως η λεγόμενη «περίοδος της τρομοκρατίας» (αναφέρονται στην περίοδο 1936-1940) «στόχευε κυρίως στις ελίτ παρά στις εθνικές ομάδες αυτές καθαυτές». Επηρέασε, δηλαδή, μέλη εθνοτήτων, τα οποία ανήκαν στη διοικητική και οικονομική ελίτ (και τα οποία αντιμετώπιζαν κατηγορίες διαφθοράς, κατάχρησης εξουσίας, κλπ.), λόγω της θέσης που κατείχαν και όχι εξαιτίας της καταγωγής τους. Ιδιαίτερα για «τους λαούς του Καυκάσου», τα αρχειακά ευρήματα αποδεικνύουν πως «αντιπροσωπεύονταν σε μικρότερο ποσοστό στο σύστημα GULAG από ό,τι τους αναλογούσε στο σύνολο του πληθυσμού της χώρας: ως εθνικές ομάδες επηρεάστηκαν λιγότερο συγκριτικά κατά το 1937-1938».3
Οι παραπάνω διαπιστώσεις είναι πολύ σημαντικές γιατί αποτελούν μια «πρώτη ανάγνωση» – έστω και από αστούς ακαδημαϊκούς – του γενικότερου πλαισίου, μέσα στο οποίο διαδραματίστηκαν όσα έλαβαν χώρα εκείνη την περίοδο: Ενα στοιχείο που παραλείπεται παντελώς από τους «Φακέλους» και δεν είναι άλλο από εκείνο της ταξικής πάλης, η οποία οξυνόταν ολοένα και περισσότερο, καθώς προχωρούσε η διαδικασία οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ και διαφαινόταν πλέον ορατή στον ορίζοντα η απειλή του πολέμου. Στην ταξική αυτή πάλη, πήραν μέρος και οι Σοβιετικοί πολίτες ελληνικής καταγωγής, των οποίων η συνδρομή στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού σε όλα τα πεδία της ανθρώπινης δραστηριότητας (πολιτική, κοινωνία, γράμματα, τέχνες, επιστήμες) σπάνια αναδεικνύεται, παρουσιάζοντάς τους πάντα σαν κάτι το «ξένο». Τίποτε δε θα μπορούσε να είναι πιο μακριά από την αλήθεια.
Αντιπαραβολή με τα αρχειακά δεδομένα
Μια αντιπαραβολή ορισμένων στοιχείων που αναφέρθηκαν στην εκπομπή με τα αρχειακά δεδομένα του ρωσικού, καθώς και του ελληνικού κράτους θα ήταν ίσως ιδιαίτερα χρήσιμη στη διαπίστωση του μεγέθους της ιστορικής διαστρέβλωσης που επιχειρείται:
Στην εκπομπή έγινε παραλληλισμός των γκούλαγκ με τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, αναφέροντας πως λίγοι επέζησαν, ενώ ήταν πολλοί εκείνοι οι οποίοι με την αποφυλάκισή τους αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα επανένταξης στην κοινωνία όντας εξόριστοι πάνω από 20 χρόνια. Τα αρχειακά ντοκουμέντα, ωστόσο, διαγράφουν μια τελείως διαφορετική εικόνα. Πρώτα απ’ όλα, το ποσοστό θνησιμότητας στα γκούλαγκ, αν και ποικίλλει, μπορούμε να αναφέρουμε ενδεικτικά πως στην αρχή της περιόδου του λεγόμενου «μεγάλου τρόμου» ήταν 3,1% (1937), ενώ στα τέλη άγγιξε το 3,8% (1939). Το 1952-1953 ήταν 0,6 και 0,3%, αντίστοιχα. Κάθε χρόνο αποφυλακιζόταν ένα 20-40% των εγκλείστων. Μάλιστα, από εκείνους που στάλθηκαν στα γκούλαγκ το 1937 – το φερόμενο ως χειρότερο έτος των διώξεων – το 44,4% αποφυλακίστηκε σε διάστημα λιγότερο του ενός χρόνου. Σχετικά με τη διάρκεια των ποινών, αρκεί να αναφέρουμε πως το 1939 μόλις το 0,1% των περιπτώσεων αφορούσαν κάθειρξη άνω των 10 ετών (το 4% αφορούσε κάθειρξη από 5 έως 10 έτη και το 95,9% μέχρι 5 έτη).4
Ειδικότερα για τους Ελληνες, ειπώθηκε στην εκπομπή πως την περίοδο 1937-1939 εκτελέστηκαν πάνω από 20.000, ενώ 15.000 συνελήφθησαν μόνο τις 3 πρώτες ημέρες του Δεκέμβρη του 1937. Τι παραθέτουν σχετικά τα Αρχεία του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών; Σε σχετικό «Ονομαστικό κατάλογο φυλακισθέντων Ελλήνων εν Σοβιετική Ρωσία» αναφέρεται πως έως το 1939 είχαν συλληφθεί 2.177 άτομα, εκ των οποίων μόνον οι 86 αντιμετώπιζαν κατηγορίες επί παραβάσει του άρθρου 58 του Ποινικού Κώδικα (δηλαδή για αντικαθεστωτική δράση, αντικομμουνιστική προπαγάνδα, αντικατασκοπία, κλπ.). Επιπλέον, ένας μεγάλος αριθμός εξ αυτών που συνελήφθησαν την περίοδο 1937-1939 αφέθηκαν ελεύθεροι μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Σύμφωνα με σχετική έκθεση της Ελληνικής Πρεσβείας στη Μόσχα, μόνο κατά το έτος 1938-1939 αποφυλακίστηκαν πάνω από 755 άτομα: Αριθμός που εκτιμάται πολύ μεγαλύτερος από την ίδια την Πρεσβεία λόγω έλλειψης συνολικής εικόνας.5
Οι ιστορικές ανακρίβειες και διαστρεβλώσεις που παρουσιάστηκαν στους «Φακέλους» ως «ιστορικές αλήθειες» είναι πολλές και δυστυχώς δεν είναι δυνατό να τις εξετάσουμε όλες με την πρέπουσα προσοχή στο πλαίσιο αυτού του σύντομου άρθρου. Τελειώνοντας, ας αναφέρουμε ορισμένες «διαπιστώσεις», που έγιναν στο τέλος της εκπομπής. Ειπώθηκε λοιπόν, μεταξύ άλλων, πως ο υπόλοιπος πληθυσμός της ΕΣΣΔ κυριολεκτικά δεν είχε πάρει χαμπάρι τού τι γινόταν στα γκούλαγκ – αν και υποτίθεται πως σχεδόν κάθε οικογένεια είχε και από ένα θύμα! Οι Σοβιετικοί πολίτες πίστεψαν ότι ήταν ο πιο ευτυχισμένος λαός του κόσμου επειδή τους το είπε ο Στάλιν! Πως πολλοί – παρά τις διώξεις – θα διατηρούσαν τις «ψευδαισθήσεις» τους μέχρι το τέλος!
Ηταν ο σοβιετικός λαός τόσο ευκολόπιστος; Πώς στάθηκε τόσο απαθής και δεκτικός σε ένα τέτοιο φοβερό κύμα τρομοκρατίας, ένας λαός επαναστάτης, ο οποίος απέδειξε ξανά και ξανά μέσα στον 20ό αιώνα ότι δεν αποδεχόταν την τυραννία, ντόπια ή ξένη; Ακόμα και η στοιχειώδης λογική ενίσταται στον παραλογισμό τέτοιων υποθέσεων. Η Ιστορία λοιπόν ξαναγράφεται σε τηλεοπτικό χρόνο και το 2007 φαίνεται πως ξεκίνησε «δυναμικά» από πλευράς εκείνων που επιχειρούν σήμερα να αναθεωρήσουν τη μνήμη των λαών…
Σημειώσεις:
1. Για τον Ιβάν Τζούχα βλέπε https://www.sps-vologda.ru/2politsovet-1dzhuha.htm. Για το κόμμα «Ενωση Δεξιών Δυνάμεων» βλέπε την ιστοσελίδα του κόμματος (www.sps.ru), καθώς και σχετικό δημοσίευμα στο περιοδικό «Time» (www.time.com/time/world/article/0,8599,1084414,00.html). Το άρθρο του «Economist» τιτλοφορείται «The Russian elections: Putin’s way» στο τεύχος της 23ης Δεκεμβρίου 2003.
2. Βλέπε, για παράδειγμα, Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού, συνεντεύξεις Ρ17, 18, 19, 20, 30, 47, 81, γραπτές μαρτυρίες Ελληνοποντίων της ΕΣΣΔ στον Αθηναϊκό Κούριερ 5-12/11/2004, 11-18/2/2005, 15-22/4/2005, τον Αθηναϊκό Τύπο, 8/12/2004, 9/1/2005, Ομόνοια 26/4/2005, κ.α.
3. Getty J. A., Rittersporn G. Τ., Zemskov V. N. (1993) «Victims of the Soviet Penal System in the pre-war Years: A First Approach on the Basis of Archival Evidence», στο «American Historical Review», τόμος 98, τεύχος 4 Οκτωβρίου, σελ.1.028-1.029.
4. Οπως πριν, σελ.1.017-1.049.
5. Ιστορικό και Διπλωματικό Αρχείο Υπουργείου Εξωτερικών, Φάκελος 43 (1940), Πρεσβεία της Μόσχας προς το Υπουργείο Εξωτερικών «Περί κατηγοριών κατά φυλακισθέντων, 24 και 31 Μάρτη 1939, Φάκελος 143/Β και «Ονομαστικός κατάλογος φυλακισθέντων Ελλήνων εν Σοβιετική Ρωσία», Φάκελος Β/3/Ρ, Αρχείο Υπουργείου Εξωτερικών (τα δύο τελευταία παρατίθενται στο Τσαλαχούρης Κ. «Ο Ελληνισμός της Σοβιετικής Ενωσης», Αθήνα: «Νέα Σύνορα – Α. Α. Λιβάνης», σελ.223-252).
Του Αναστάση ΓΚΙΚΑ
Συνεργάτη του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ, Δρ. Πολιτικών Επιστημών
Πηγή: Ριζοσπάστης
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 11 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
ΠΗΓΗ: https://erodotos.wordpress.com/2009/02/16/ellines-essd-9-anatheorisi-istorias/
Κάποιοι σήμερα ισχυρίζονται πως το Σοβιετικό σύστημα υπήρξε εχθρικό ενάντια στους Έλληνες, κάνοντας ακόμα λόγο και για γενοκτονία. Υπήρξε γενοκτονία των Ελληνοποντίων στην Σοβιετική Ένωση; Τα πληθυσμιακά δεδομένα δεν υποστηρίζουν αυτή την άποψη. Πράγματι, η αφερεγγυότητα του ιδεολογήματος περί ‘μαζικών διώξεων’ και ‘γενοκτονίας’ αναδεικνύεται και από την συνεχώς αυξητική πορεία του συνολικού αριθμού των Ελλήνων, η οποία σε καμιά απολύτως περίοδο δεν παρουσίασε μείωση ή στασιμότητα. Αν μη τι άλλο, το διάστημα 1926-1959 ο ελληνικός πληθυσμός της ΕΣΣΔ αυξήθηκε 10% παραπάνω από τον αντίστοιχο μέσο όρο της επικράτειας.
Η αφερεγγυότητα όμως τέτοιων ισχυρισμών αποδεικνύεται επιπλέον και από την ίδια την πορεία των Ελλήνων στην ΕΣΣΔ και την καταξίωσή τους μέσα από όλα σχεδόν τα πεδία της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Ο Σγουρίδης με την Υπουργό Πολιτισμού της ΕΣΣΔ παραλαμβάνοντας το πρώτο βραβείο (Αρχείο Ελληνισμού Μαύρης Θάλασσας)
Μέλη μιας ομάδας ανθρώπων που δραστηριοποιείται και αναπτύσσεται σε ένα περιβάλλον «εχθρικό», δεν είναι δυνατό να διαπρέψουν παρά μόνο ως μεμονωμένες εξαιρέσεις. Οι επαναλαμβανόμενες «εξαιρέσεις», διάχυτες στο σύνολο της βιβλιογραφίας (ακόμα και της αντικομμουνιστικής), παύουν πλέον εκ των πραγμάτων να καθίστανται εξαιρέσεις και αναπόφευκτα συνθέτουν την πραγματική αλήθεια. Πως δηλαδή ήταν το συγκεκριμένο κοινωνικοπολιτικό σύστημα το οποίο έδωσε την δυνατότητα σε μια εθνική μειονότητα όπως οι Έλληνες να αναπτυχθεί και στα μέλη της να αναδείξουν τα ταλέντα, τις δεξιοτεχνίες και τις δημιουργικές τους ικανότητες. Γι’ αυτό και στα τέλη της δεκαετίας του 1930 πάνω από ένας στους δέκα Έλληνες στην ΕΣΣΔ κατείχε ανώτατη μόρφωση, ενώ αντίστοιχα στην Ελλάδα το ποσοστό αναλφαβητισμού ξεπερνούσε το 40%. Και βέβαια πως θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά, αφού στην καπιταλιστική Ελλάδα πάνω από το ένα τρίτο των εργαζομένων στις βιομηχανικές επιχειρήσεις της πρωτεύουσας ήταν παιδιά;
Το Πανσοβιετικό Κεντρικό Στούντιο Επιστημονικών Ταινιών του οποίου ο Σγουρίδης ήταν Πρόεδρος για 10τίες (Αρχείο Ελληνισμού Μαύρης Θάλασσας)
Πόσοι γνωρίζουν σήμερα ότι ένας από τους πρωτοπόρους που άνοιξαν το δρόμο για την πρώτη πτήση του ανθρώπου στο διάστημα ήταν Έλληνας και «Ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης»; Ότι ο διευθυντής του Θεάτρου Μπολσοι, ο διευθυντής της κρατικής ορχήστρας της Σοβιετικής Ένωσης, ο μουσικός που επιμελήθηκε της τελετής έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Μόσχας το 1980, ο Πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Επιστημονικού Κινηματογράφου, ο βραβευμένος στα Διεθνή Φεστιβάλ Κινηματογράφου στη Βενετία το 1946 και στο Κάρλοβι Βάρι το 1950 διδάκτωρ του Πανενωσιακού Κρατικού Ινστιτούτου Κινηματογράφου, και πόσοι άλλοι, ήταν όλοι Έλληνες Πόντιοι της Σοβιετικής Ένωσης; Ποιος γνωρίζει τα έργα τους; Ορισμένες από τις λαμπρότερες σελίδες της ιστορίας του ποντιακού ελληνισμού διαγράφονται στον βωμό του αντικομμουνισμού.
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 11 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
ΠΗΓΗ: https://erodotos.wordpress.com/2009/02/16/ellines-essd-6-1930s-diwkseis/
Μπαίνοντας στη δεκαετία του 1930 νέες παράμετροι έκαναν την εμφάνισή τους: α) Η άνοδος του ναζισμού στη Γερμανία και η διαπίστωση ότι ένας δεύτερος ιμπεριαλιστικός πόλεμος ήταν αναπόφευκτος. β) Η αποκάλυψη της δράσης εθνικιστικών-φασιστικών οργανώσεων στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανικής Στρατιωτικής Οργάνωσης (UVO) και της Οργάνωσης των Ουκρανών Εθνικιστών (OUN). Πρόκειται για οργανώσεις, οι οποίες κατά την διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου αποτέλεσαν την μαγιά της ουκρανικής ‘πέμπτης φάλαγγας’ που συνεργάστηκε με τους φασίστες εισβολείς. Πρόκειται για οργανώσεις, που ακόμα και η κοινωνία των Εθνών (πρόδρομος του ΟΗΕ) χαρακτήρισε «τρομοκρατικές».
Τα προβλήματα αυτά αναζητούσαν λύσεις σε μια περίοδο που η ταξική πάλη στην ΕΣΣΔ λάμβανε νέες μορφές. Όπως χαρακτηριστικά τόνισε ένας Ουκρανός αντεπαναστάτης, μετά την ήττα της αντίδρασης στη μάχη της κολεκτιβοποίησης «προτιμήθηκε ένα σύστημα παθητικής αντίστασης, το οποίο στόχευε σε μια συστηματική παρακώλυση του προγραμματισμού των Μπολσεβίκων». Δηλαδή σαμποτάζ, το οποίο σύντομα επεκτάθηκε από την τους αγρούς στα εργοστάσια.[ii]
Πολλοί πάλι ισχυρίζονται ότι κάτι τέτοιο δεν συνέβη ποτέ. Πως δεν ήταν παρά ένα πρόσχημα για τα όσα επακολούθησαν. Όμως, σοβιετικές εκθέσεις και αρχειακά ντοκουμέντα της εποχής σκιαγραφούν μια τελείως διαφορετική εικόνα. Υλικά της ίδιας της ΚΕ του Κόμματος των Μπολσεβίκων (Μάρτης-Φλεβάρης 1937) αναφέρουν: «Η βαριά βιομηχανία, όπως και οι σιδηροδρομικές μεταφορές, χαίρουν της ιδιαίτερης προσοχής των δολιοφθορέων…Και είναι κατανοητό. Είναι τα πιο σημαντικά, τα αποφασιστικά στοιχεία όλης μας της οικοδόμησης. Είναι η βάση της σοσιαλιστικής μας ανόδου και ανάπτυξης. Γι’ αυτό ο εχθρός δίνει ιδιαίτερη προσοχή στη πάλη για την αποδιοργάνωση των κλάδων και των επιχειρήσεων της βαριάς βιομηχανίας…» Καταλήγει δε με την αναγκαιότητα να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των δολιοφθορών όσο το δυνατόν γρηγορότερα ενόψει και του επερχόμενου πολέμου: «πρέπει να βιαστούμε να ολοκληρώσουμε αυτό το έργο πριν την αρχή αυτών των μαχών».[iii]
Πως φτάσαμε στις διώξεις της περιόδου 1937-1939; Η Αμερικανίδα ανταποκρίτρια των Moscow Times, A. L. Strong, η οποία έζησε και κατέγραψε από κοντά τα γεγονότα έγραψε: «Ο αντισοβιετικός Τύπος έχει μια εύκολη απάντηση. Ισχυρίζεται πως ο σοσιαλισμός είναι από την φύση του ‘ολοκληρωτικός και αδίστακτος’. Κανείς ο οποίος γνωρίζει τη δυναμικότητα των σοβιετικών ανθρώπων τα τελευταία χρόνια και το πάθος τους για αυτό που αποκαλούν την ‘δική τους ελευθερία’ αποδέχεται μια τέτοια άποψη.»[iv]
Σε γενικές γραμμές, η διαστρέβλωση της ιστορικής πραγματικότητας γύρω από τις διώξεις πραγματοποιήθηκε σε δύο κυρίως άξονες: α) τον χαρακτήρα των διώξεων και β) την έκτασή τους. Συχνά ακούμε για τα «εφτασφράγιστα αρχεία» της Σοβιετικής Ένωσης, που τώρα δήθεν φωτίζουν προηγουμένως αθέατες πλευρές της σοβιετικής Ιστορίας, και άλλα πολλά. Τίποτε από όλα αυτά δεν είναι αληθές. Τα Κρατικά Αρχεία της ΕΣΣΔ είναι προσβάσιμα από τις αρχές τις δεκαετίας του 1990 και έχουν ερευνηθεί εκτενώς. Τα διεθνή ακαδημαϊκά έντυπα βρίθουν στη κυριολεξία από πληθώρα μελετών πάνω σε πτυχές του σοβιετικού παρελθόντος.
Αντίστοιχα, τα αρχειακά δεδομένα για τις διώξεις έχουν ερευνηθεί και έχουν αναπαραχθεί από το 1993 κιόλας σε πολλά επιστημονικά περιοδικά της Δύσης, όπως το Αμερικανικό Historical Review ή το L’ Historie του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας της Γαλλίας. Τα δεδομένα αυτά προσφέρουν μια σειρά ακράδαντων στοιχείων που αποδομούν από τα θεμέλιά τους τις διάφορες «θεωρίες» περί εθνοκάθαρσης των μειονοτήτων στην ΕΣΣΔ[v]. Συγκεκριμένα, η έρευνα αυτή κατέληξε συμπερασματικά πως η λεγόμενη «περίοδος της τρομοκρατίας» (αναφέρονται στην περίοδο 1936-1940) «στόχευε κυρίως στις ελίτ παρά στις εθνικές ομάδες αυτές καθαυτές.» Επηρέασε δηλαδή μέλη εθνοτήτων τα οποία ανήκαν στη διοικητική και οικονομική ελίτ (και τα οποία αντιμετώπιζαν κατηγορίες διαφθοράς, κατάχρησης εξουσίας, κλπ.), λόγω της θέσης που κατείχαν και όχι εξαιτίας της καταγωγής τους. Ιδιαίτερα για «τους λαούς του Καυκάσου», τα αρχειακά ευρήματα αποδεικνύουν πως «ως εθνικές ομάδες επηρεάστηκαν λιγότερο συγκριτικά κατά το 1937-1938».[vi]
Τα ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία που προκύπτουν από τα Σοβιετικά Κρατικά Αρχεία, επιβεβαιώνονται ειδικά με τους Έλληνες από τα αντίστοιχα ελληνικά. Συγκεκριμένα, τα αρχεία του ελληνικού Υπουργείου των Εξωτερικών (φάκελος 143/β του 1939) κάνουν λόγο για 2.177 συλληφθέντες ως το 1939 (και όχι δεκάδες χιλιάδες όπως ισχυρίζονται ορισμένοι), εκ των οποίων μόλις οι 86 αντιμετώπιζαν κατηγορίες επί παραβάσει του άρθρου 58 για αντεπαναστατική δράση. Η πλέον συνήθης κατηγορία που προκύπτει επανειλημμένα στις αιτήσεις των ίδιων των ομογενών στη Πρεσβεία της Μόσχας, αφορούσε την παράνομη κατοχή και διακίνηση συναλλάγματος, καθώς και το μαύρο εμπόριο.
Υπήρχαν και Έλληνες που πολέμησαν στην αντίπερα όχθη της ταξικής πάλης; Η απάντηση είναι και πάλι ναι. Είναι χαρακτηριστική η αίτηση του Αλέξιου Ελευθεριάδη προς τις προξενικές αρχές (22 Σεπτεμβρίου 1935), που αναφέρει συγκεκριμένα: «Πλην εάν εγώ απηλλάγην εκ των δεινών της Κομμουνιστικής Ρωσίας υπάρχουν εκεί οικογένειαι υποφέρουσι τα πάνδεινα διότι είναι εχθροί του Κομμουνιστικού καθεστώτος. Οι άνθρωποι ούτοι υπό την ηγεσία μου κατ’ επενάληψιν εξεγερθέντες τα έτη 1929 και ιδίως κατά τα έτη 1931-1932 έστρεψαν τα όπλα κατά των κομμουνιστών, πλην όμως δεν είχον την τύχην να ιδούν τας προσπάθειάς των ευδοκιμούσας…»[vii]
Έγιναν αυθαιρεσίες, λάθη και υπερβολές σε αυτή τη μάχη; Η απάντηση είναι πως ναι, έγιναν. Γι’ αυτό και ένα χρόνο περίπου μετά την έναρξη των επιχειρήσεων η ΚΕ του Κόμματος των Μπολσεβίκων εξέδωσε απόφαση, στην οποία κατήγγειλε τα φαινόμενα κατάχρησης εξουσίας και τις αυθαιρεσίες μερίδας των οργάνων του Λαϊκού Επιτροπάτου Εσωτερικών, τονίζοντας μεταξύ άλλων πως «προσπάθησαν με όλα τα μέσα να περιπλέξουν το προανακριτικό έργο…παρερμήνευαν εσκεμμένα τους σοβιετικούς νόμους, προέβαιναν σε μαζικές και αστήριχτες συλλήψεις.» Κατέληγε δε ως εξής: Το Συμβούλιο των Επιτρόπων του Λαού και η ΚΕ του ΚΚ(μπ) προειδοποιούν όλους τους υπαλλήλους του ΛΕΕ και της δικαιοσύνης, ότι για την παραμικρή παραβίαση των σοβιετικών νόμων και οδηγιών του Κόμματος και της Κυβέρνησης, κάθε υπάλληλος, αδιακρίτως, θα γίνει αντικείμενο αυστηρής ποινικής δίωξης.» Απαγόρευσε επίσης κάθε μαζική σύλληψη και εκτοπισμό. Αξίζει να σημειωθεί ότι πολλοί βρέθηκαν ένοχοι και τιμωρήθηκαν. Ο ίδιος ο επικεφαλής της NKVD δικάστηκε για τις ευθύνες του και καταδικάστηκε στην υψίστη των ποινών.[viii]
Ήταν αυτά τα μέτρα αναγκαία; Η A. L. Strong, έγραψε σχετικά: «…Ο συντάκτης μου, όταν διαμαρτυρήθηκα για την σύλληψη τριών υπαλλήλων της εφημερίδας μας, μου έκανε μια ακόμα πιο αφοπλιστική δήλωση ως προς το λόγο γιατί ο σοβιετικός λαός δεν αντιδρούσε [για το κύμα συλλήψεων].
‘Γιατί δεν βλέπεις την βασική εικόνα; Οι κορυφαίοι μας οικονομολόγοι πιστεύουν ότι ο κόσμος θα έρθει στο χείλος του γκρεμού το 1939. Η μεγαλύτερη μάχη που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα πλησιάζει. Η μάχη αυτή θα καθορίσει αν η ανθρωπότητα θα κατρακυλήσει πίσω στον μεσαίωνα της δουλείας και του πολέμου, ή αν η ανθρωπότητα θα νικήσει δημιουργώντας έναν καλύτερο κόσμο…Ολόκληροι πολιτισμοί κατέρρευσαν στο παρελθόν. Ποιο είναι το καθήκον μας μπροστά στην επερχόμενη παγκόσμια κρίση; Πρέπει να είμαστε σε θέση να την αντιμετωπίσουμε όσο το δυνατόν πιο δυνατοί, με όσο το δυνατόν περισσότερη σοφία και σύνεση, με όσο το δυνατόν περισσότερους υγιείς ανθρώπους και όσο το δυνατόν λιγότερους δολιοφθορείς.»[ix]
Ο Αμερικανός Πρέσβης στην Μόσχα υπήρξε επίσης κατηγορηματικός: «Η κάθαρση [της περιόδου 1936-1939]», τόνισε στη βιογραφία του, «καθάρισε την χώρα και την εξασφάλισε από την προδοσία.»[x]
Πράγματι, η Σοβιετική Ένωση ήταν η μόνη δύναμη που στάθηκε όρθια στην επέλαση του φασισμού στην Ευρώπη, όταν οι υπόλοιπες χώρες (όπως η Γαλλία) παραδίδονταν η μία μετά την άλλη σε διάστημα μόλις λίγων εβδομάδων. Το γεγονός αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα όσα είχαν προηγηθεί την αμέσως προηγούμενη περίοδο. Αυτό τείνουν να το ξεχνούν εκείνοι που σήμερα σπεύδουν αβίαστα να κατακρίνουν αυτό το ομολογουμένως κρίσιμο, όχι μόνο για την ΕΣΣΔ αλλά και για την ανθρωπότητα γενικότερα, κεφάλαιο της Ιστορίας. Ενδεχομένως βέβαια να υπάρχουν και ορισμένοι που θα επιθυμούσαν διαφορετική εξέλιξη των γεγονότων, τα οποία οδήγησαν στη συντριβή του φασισμού…
Οι οποιεσδήποτε ενέργειες από πλευράς Σοβιετικού κράτους είχαν συγκεκριμένα αίτια και σκοπούς, που καθορίζονταν από τον χαρακτήρα και την όξυνση της ταξικής πάλης στις δοσμένες ιστορικές συνθήκες, την άνοδο του φασισμού και την απειλή του πολέμου. Αποτελεί λίαν υποτιμητικό, κατά την γνώμη μου, για τον ποντιακό ελληνισμό, για την πορεία και την προσφορά του στην Σοβιετική Ένωση, να ταυτίζεται τόσο ισοπεδωτικά και εξολοκλήρου με τις διώξεις του 1937-1939, όπως έχει επικρατήσει να αποτυπώνεται σε μερίδα της ιστοριογραφίας. Οι εκδοχές αυτές της Ιστορίας, απογυμνώνοντας τις μερικές εξελίξεις από το γενικότερο πλαίσιο που τις επέβαλλε –και εν πολλοίς τις καθόρισε- προσπάθησαν να στοιχειοθετήσουν μια σχεδόν μεταφυσική ανθελληνική εμμονή στην πολιτική της Σοβιετικής Πολιτείας.
Και όμως, ο ποντιακός ελληνισμός, ως εθνική κοινότητα στο σύνολό της, διέπρεψε σε όλα ανεξαιρέτως τα πεδία της ανθρώπινης δραστηριότητας, στις Τέχνες, τις Επιστήμες, τα Γράμματα, την Πολιτική, κλπ. Μορφές του σοβιετικού και παγκόσμιου πολιτισμού, όπως οι Οδυσσέας Δημητριάδης (στη Μουσική) και ο Αλέξανδρος Σγουρίδης (στο Κινηματογράφο), διέγραψαν τα πρώτα βήματα της λαμπρής τους καριέρας στην κατά τ’ άλλα «ανήσυχη» δεκαετία του 1930. Το 1939, πάνω από 1 στους 10 Έλληνες στην ΕΣΣΔ είχε ανώτατη μόρφωση.
Ο ποντιακός ελληνισμός, μετείχε ενεργά στις κοινωνικές διεργασίες, σε όλες τις περιόδους και πτυχές της σοσιαλιστικής οικοδόμησης (στην κολεκτιβοποίηση, εκβιομηχάνιση και ούτω καθεξής). Οι Έλληνες κατείχαν από τα υψηλότερα ποσοστά ένταξης στο ΚΚ και συμμετοχής στις εκλογές. Ιδιαίτερα δε οι ελληνίδες, οι οποίες απέκτησαν για πρώτη φορά ισονομία ή το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στην ΕΣΣΔ και όχι στην Ελλάδα. Ο ποντιακός ελληνισμός απέδειξε έμπρακτα το ποιόν της σχέσης του με το σοβιετικό καθεστώς, όταν με ηρωισμό και αυταπάρνηση ρίχτηκε στα πεδία των μαχών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, υπερασπιζόμενος την σοσιαλιστική του πατρίδα, ακόμα και με τίμημα την ίδια του την ζωή.
Conquest R (1967) «Soviet Nationalities Policy in Practice» (London: Bodley Head Ltd) σελ.95.
[ii] Mazepa I (1934) «Ukraine under Bolshevik Rule», στο Slavonic Review, Γενάρης, σελ.342-343
[iii] Υλικά της Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚ(μπ), Φλεβάρης-Μάρτης 1937, Εισήγηση Μολότοφ, Πρωινή Συνεδρίαση, 28/2/1937
[iv] Strong A L (1957) «The Stalin Era» (New York: Mainstream Publishers) σελ.58
[v] Getty J A, Rittersporn G T, Zemskov V N (1993) «Victims of the Soviet Penal System in the pre-war Years: A First Approach on the Basis of Archival Evidence», στο «American Historical Review», τόμος 98, τεύχος 4 Οκτωβρίου
[vi] Getty J A, Rittersporn G T, Zemskov V N (1993) σελ.1028-1029
[vii] Ιστορικό και Διπλωματικό Αρχείο Υπουργείου Εξωτερικών, Φάκελος 45.5
[viii] Παρατίθεται στο Μάρτενς Λ (1997) «Μια άλλη ματιά στον Στάλιν» (Αθήνα: ΣΕ) σελ.282-283
[ix] Strong A L (1957) σελ.69
[x] Davis J E (1944) «Mission to Moscow: A Record of Confidential to the State Department, Official and Personal Correspondence, Current Diary and Journal Entries, including Notes and Comment up to October 1941» (London: Gollancz) σελ.280
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 11 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
-
Το forum μας χρησιμοποιεί cookies για να βελτιστοποιήσει την εμπειρία σας.
Συνεχίζοντας την περιήγησή σας, συναινείτε στη χρήση cookies στον περιηγητή σας.