akritas
Εκκολαπτόμενο μέλος
Ο akritas αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένος. Έχει γράψει 231 μηνύματα.
30-04-12
21:45
Μία από την προπαγάνδα που έχει επικρατήσει στην μεταπολιτευτική Ελλάδα, είναι ότι υπάρχει στον κόσμο μόνο ένας Καπιταλισμός. Αυτή η προπαγάνδα προωθείται κυρίως από το Σταλινικό ΚΚΕ και βασίζεται στα πονήματα των Μαρξ και Ένγκελς. Η βιβλιογραφία είναι σαφής: ο καπιταλισμός, ένα σύστημα αγοράς, δεν είναι ένας, αλλά πολλοί. Εμφανίστηκε τον 11ο αιώνα και εδραιώθηκε κυρίως μετά από την εποχή του Άνταμ Σμιθ(18ος αιώνας).
Για να δούμε όμως ποιές είναι οι διάφορες μορφές του Καπιταλισμού:
Ο Επιχειρηματικός καπιταλισμός θεωρείται ευρέως -ιδιαίτερα στον αγγλοσαξονικό κόσμο- «καθαρός» καπιταλισμός, δηλαδή ένα πρότυπο προς το οποίο αναπόφευκτα τείνουν οι άλλοι καπιταλισμοί. Είναι ωστόσο φανερό ότι αυτό το μοντέλο απορρίφθηκε στα περισσότερα μέρη του κόσμου, με εξαίρεση τις ΗΠΑ (την πατρίδα του επιχειρηματικού καπιταλισμού) και, παρά τη διύλισή του από το φίλτρο της κεϋνσιανής οικονομολογίας αμέσως μετά το 1945, τη Μ. Βρετανία. Ο επιχειρηματικός καπιταλισμός βασίζεται στις ιδέες κλασικών οικονομολόγων, όπως ο Adam Smith και ο David Ricardo (1772-1823), που εκσυγχρονίστηκαν από σύγχρονους θεωρητικούς, όπως ο Milton Friedman και ο Friedrich von Hayek.
Ο Κοινωνικός καπιταλισμός αναφέρεται στη μορφή καπιταλισμού που αναπτύχθηκε στο μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής και Κεντρικής Ευρώπης. Πατρίδα του είναι η Γερμανία, αλλά οι αρχές του υιοθετήθηκαν σε διάφορες παραλλαγές από την Αυστρία, τις Κάτω Χώρες, τη Σουηδία, τη Γαλλία και τις περισσότερες χώρες της Σκανδιναβικής. Αυτή η οικονομική μορφή επηρεάστηκε περισσότερο από τις ευέλικτες και πραγματιστικές ιδέες οικονομολόγων όπως ο Friedrich List (1789-1846) παρά από τις αυστηρές αρχές της αγοράς της κλασικής πολιτικής οικονομίας, όπως τις διατύπωσαν οι Smith και Ricardo.
Ο Συλλογικός καπιταλισμός βασίζεται στο παράδειγμα της μεταπολεμικής Ιαπωνίας. Είναι ένα μοντέλο το οποίο έσπευσαν να υιοθετήσουν οι «τίγρεις» της Ανατολικής Ασίας (Νότια Κορέα, Ταϊβάν, Σιγκαπούρη κ.ά.) ενώ, πιο πρόσφατα, επηρέασε τον ανερχόμενο κινεζικό καπιταλισμό. Η ιδιαιτερότητα του συλλογικού καπιταλισμού έγκειται στην έμφαση που δίνει στις μακροπρόθεσμες σχέσεις συνεργασίας.
Ο Διευθυνόμενος είναι αυτός που επιζητεί την κατάλληλη ισορροπία μεταξύ πολιτικής και οικονομίας κι επομένως μεταξύ του κράτους και της αγοράς. Αρχικός εκφραστής είναι ο Keynes, εφαρμόστηκε στο ΗΒ και γενικά στην Δυτική Ευρώπη. Σήμερα εκφράζεται από τους λεγόμενους Νεοκεϋνσιανιστές όπως ο Krugman, Wolf κλπ, οι οποίοι φυσικά έχουν μάθει τα παθήμα των δεκαετιών του 70 και 90 όπως και από τον μονεταρισμό.
O Χρηματοπιστωτικός καπιταλισμός είναι μία στρέβλωση του επιχειρηματικού καπιταλισμού, που δίνει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στον εισοδηματία και τον κερδοσκόπο και όχι στον μισθωτό απασχολούμενο και τον επιχειρηματία. Αντικαθιστά το πνεύμα της επιχειρηματικότητας με το δόλωμα του κέρδους, καταλύει την ιδιοκτησία και προωθεί ΣΗΜΕΡΑ μέσω της νεοφιλευθεροποιημένης παγκοσμιοποίησης τον φονταμενταλισμό των αγορών.
Ο Βιομηχανικός καπιταλισμός είναι αυτός που γνώρισε ο Μαρξ μέσω της βιομηχανικής επανάστασης, η οποία ήταν ένα ιδιαίτερα σύνθετο σύστημα ραγδαίων μεταβολών και ανακατατάξεων - τεχνικών, οικονομικών κοινωνικών και πνευματικών -, οι οποίες οδήγησαν για πρώτη φορά στην εμφάνιση της εκβιομηχανισμένης κοινωνίας στη Μεγάλη Βρετανία μεταξύ των ετών 1760 - 1860.
Για να δούμε όμως ποιές είναι οι διάφορες μορφές του Καπιταλισμού:
Ο Επιχειρηματικός καπιταλισμός θεωρείται ευρέως -ιδιαίτερα στον αγγλοσαξονικό κόσμο- «καθαρός» καπιταλισμός, δηλαδή ένα πρότυπο προς το οποίο αναπόφευκτα τείνουν οι άλλοι καπιταλισμοί. Είναι ωστόσο φανερό ότι αυτό το μοντέλο απορρίφθηκε στα περισσότερα μέρη του κόσμου, με εξαίρεση τις ΗΠΑ (την πατρίδα του επιχειρηματικού καπιταλισμού) και, παρά τη διύλισή του από το φίλτρο της κεϋνσιανής οικονομολογίας αμέσως μετά το 1945, τη Μ. Βρετανία. Ο επιχειρηματικός καπιταλισμός βασίζεται στις ιδέες κλασικών οικονομολόγων, όπως ο Adam Smith και ο David Ricardo (1772-1823), που εκσυγχρονίστηκαν από σύγχρονους θεωρητικούς, όπως ο Milton Friedman και ο Friedrich von Hayek.
Ο Κοινωνικός καπιταλισμός αναφέρεται στη μορφή καπιταλισμού που αναπτύχθηκε στο μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής και Κεντρικής Ευρώπης. Πατρίδα του είναι η Γερμανία, αλλά οι αρχές του υιοθετήθηκαν σε διάφορες παραλλαγές από την Αυστρία, τις Κάτω Χώρες, τη Σουηδία, τη Γαλλία και τις περισσότερες χώρες της Σκανδιναβικής. Αυτή η οικονομική μορφή επηρεάστηκε περισσότερο από τις ευέλικτες και πραγματιστικές ιδέες οικονομολόγων όπως ο Friedrich List (1789-1846) παρά από τις αυστηρές αρχές της αγοράς της κλασικής πολιτικής οικονομίας, όπως τις διατύπωσαν οι Smith και Ricardo.
Ο Συλλογικός καπιταλισμός βασίζεται στο παράδειγμα της μεταπολεμικής Ιαπωνίας. Είναι ένα μοντέλο το οποίο έσπευσαν να υιοθετήσουν οι «τίγρεις» της Ανατολικής Ασίας (Νότια Κορέα, Ταϊβάν, Σιγκαπούρη κ.ά.) ενώ, πιο πρόσφατα, επηρέασε τον ανερχόμενο κινεζικό καπιταλισμό. Η ιδιαιτερότητα του συλλογικού καπιταλισμού έγκειται στην έμφαση που δίνει στις μακροπρόθεσμες σχέσεις συνεργασίας.
Ο Διευθυνόμενος είναι αυτός που επιζητεί την κατάλληλη ισορροπία μεταξύ πολιτικής και οικονομίας κι επομένως μεταξύ του κράτους και της αγοράς. Αρχικός εκφραστής είναι ο Keynes, εφαρμόστηκε στο ΗΒ και γενικά στην Δυτική Ευρώπη. Σήμερα εκφράζεται από τους λεγόμενους Νεοκεϋνσιανιστές όπως ο Krugman, Wolf κλπ, οι οποίοι φυσικά έχουν μάθει τα παθήμα των δεκαετιών του 70 και 90 όπως και από τον μονεταρισμό.
O Χρηματοπιστωτικός καπιταλισμός είναι μία στρέβλωση του επιχειρηματικού καπιταλισμού, που δίνει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στον εισοδηματία και τον κερδοσκόπο και όχι στον μισθωτό απασχολούμενο και τον επιχειρηματία. Αντικαθιστά το πνεύμα της επιχειρηματικότητας με το δόλωμα του κέρδους, καταλύει την ιδιοκτησία και προωθεί ΣΗΜΕΡΑ μέσω της νεοφιλευθεροποιημένης παγκοσμιοποίησης τον φονταμενταλισμό των αγορών.
Ο Βιομηχανικός καπιταλισμός είναι αυτός που γνώρισε ο Μαρξ μέσω της βιομηχανικής επανάστασης, η οποία ήταν ένα ιδιαίτερα σύνθετο σύστημα ραγδαίων μεταβολών και ανακατατάξεων - τεχνικών, οικονομικών κοινωνικών και πνευματικών -, οι οποίες οδήγησαν για πρώτη φορά στην εμφάνιση της εκβιομηχανισμένης κοινωνίας στη Μεγάλη Βρετανία μεταξύ των ετών 1760 - 1860.
Βιβλιογραφία:
-Andrew Heywood, Πολιτική, 2006
-Ανρι Γκενό, συνέντευξη στην Ναυτεμπορική, 30-9-2010
https://akritas-neoliberalism.blogspot.com/2012/04/blog-post_30.html-Andrew Heywood, Πολιτική, 2006
-Ανρι Γκενό, συνέντευξη στην Ναυτεμπορική, 30-9-2010
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 12 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.