04-09-09
14:33
Άρα λοιπόν, αφού οι αισθήσεις μας είναι ατελής και η κατανόηση του κόσμου μέσω αυτών δεν είναι αντικειμενική, δεν υπάρχει αντικειμενική πραγματικότητα, με τα ίδια ακριβώς επιχειρήματα με τα οποία προσπαθείς να αποδείξεις ότι υπάρχει.
Εμμμ... Δεν επιχειρηματολόγησα υπέρ της υπάρξεως της αντικειμενικής πραγματικότητας ακριβώς... Μάλλον το αντίθετο όπως σωστά λες. Έναν ορισμό της επιχείρησα να δώσω ο οποίος -ναι συμφωνώ- δεν ήταν πετυχημένος. Για την ακρίβεια, δεν ήταν καν ορισμός.
Όταν είπα ότι υπάρχει αντικειμενική πραγματικότητα, εννοούσα ότι υπάρχει αυτό το σύστημα συμβάσεων και παραδοχών που μας επιτρέπει να ομαδοποιούμε και να κατηγοριοποιούμε αυτά που αντιλαμβάνονται οι αισθήσεις μας, σε κοινώς παραδεκτές έννοιες. Π.χ., σχεδόν όλοι μας, τον ήχο της λέξης "κόκκινο" τον έχουμε αντιστοιχίσει με το γνωστό χρώμα, και συμφωνούμε σε αυτό. Στην ουσία πρόκειται για μια σύμβαση. Μια συμφωνία. Βεβαίως θα μου πεις, αυτό δεν είναι η καθεαυτού αντικειμενική πραγματικότητα. Συμφωνώ και παραδέχομαι ότι δεν εκφράστηκα σωστά.
Εδώ βέβαια, προκύπτει ένα ενδιαφέρον ερώτημα. Τι σημαίνουν οι λέξεις "αντικειμενική πραγματικότητα" στην ουσία τους; Νομίζω τίποτα, από την στιγμή που θα συμφωνήσουμε πως κάτι τέτοιο δεν υπάρχει, ή αν θες, δεν είναι δυνατό να κατανοηθεί και να οριστεί από εμάς. Γι' αυτό και ξαναλέω πως συμφωνώ με τον Ρεμπεσκέ. Ένα λεκτικό παιχνίδι είναι όλο αυτό και τίποτα περισσότερο. Εδώ δεν μπορούμε -και επί την βάση των όσων έχουμε πει- να ορίσουμε καν την "πραγματικότητα". Πόσο μάλλον την "αντικειμενική" εκδοχή της...
Για να αστειευτώ τώρα λίγο, αν από την άλλη, αν με χαστουκίσει μια κοπέλα επειδή της έπιασα τον κώ.. () στο λεωφορείο, είμαι σίγουρος ότι το επιχείρημα περί μη υπάρξεως της αντικειμενικής πραγματικότητας, δεν θα καταφέρει να την ηρεμήσει ουδόλως... Ούτε και το πονεμένο μου μάγουλο...
Συμπλήρωμα (και πάλι).
Γράφει ο Καζαντζάκης στην Ασκητική του: "Ο ήλιος ανεβαίνει, κατεβαίνει μέσα στο κρανίο μου. Στο ένα μελίγγι μου ανατέλνει ο ήλιος, στο άλλο βασιλεύει ο ήλιος. Τ' άστρα λάμπουν μέσα στο μυαλό μου, οι Ιδέες, οι άνθρωποι και τα ζώα βόσκουν μέσα στο λιγόχρονο κεφάλι μου, τραγούδια και κλάματα γιομώνουν τα στρουφιχτά κοχύλια των αυτιών μου και τρικυμίζουν μια στιγμή τον αγέρα' σβήνει το μυαλό μου, κι όλα, ουρανός και γης, αφανίζουνται. "Εγώ μονάχα υπάρχω!" φωνάζει ο νους. Μέσα στα κατώγια μου, οι πέντε μου ανυφάντρες δουλεύουν, υφαίνουν και ξυφαίνουν τον καιρό και τον τόπο, τη χαρά και τη θλίψη, την ύλη και το πνέμα.
Όλα ρέουν τρογύρα μου σαν ποταμός, χορεύουν, στροβιλίζουνται, τα πρόσωπα κατρακυλούν σαν το νερό, το χάος μουγκρίζει. Μα εγώ, ο Νους, με υπομονή, με αντρεία, νηφάλιος μέσα στον ίλιγγο, ανηφορίζω. Για να μην τρεκλίσω να γκρεμιστώ, στερεώνω απάνω στον ίλιγγο σημάδια, ρίχνω γιοφύρια, ανοίγω δρόμους, οικοδομώ την άβυσσο. Αργά, με αγώνα, σαλεύω ανάμεσα στα φαινόμενα που γεννώ, τα ξεχωρίζω βολικά, τα σμίγω με νόμους και τα ζεύω στις βαριές πραχτικές μου ανάγκες. Βάνω τάξη στην αναρχία, δίνω πρόσωπο, το πρόσωπό μου, στο χάος."
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
01-09-09
17:17
"Έστω ότι κάποιος άνθρωπος βρίσκεται στην έρημο κι άξαφνα βλέπει μπροστά του μία όαση. Θέλει πραγματικά μέσα του να φτάσει στην όαση. Ο άνθρωπος αυτός πού ζει λοιπόν, στην έρημο ή στην όαση;".
Την απάντηση στο κυρίως ερώτημα, του πού ζει ο άνθρωπος αυτός, μπορεί να μας την δώσει ο ίδιος και όχι εμείς. Εμείς είμαστε παρατηρητές και άρα δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τις βιωματικές διαστάσεις του θέματος. Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν, μπορεί να πάρουμε πολλές απαντήσεις, και πολλά συμπεράσματα να βγάλουμε βάσει των δικών μας βιωμάτων και κοσμοθεωριών μας. Εννοείται βέβαια, ότι είναι πολύ πιθανόν να διαφέρουν οι απόψεις μας, το πού πιστεύουμε εμείς ότι ζει και το πού ο άνθρωπος αυτός πιστεύει-αισθάνεται ότι βρίσκεται. Σε κάθε περίπτωση, νομίζω ότι πρώτα πρέπει να τον ρωτήσουμε πού πιστεύει εκείνος ότι ζει, και από τη στιγμή που θα διαπιστώσουμε μεγάλη διαφορά στις μεταξύ μας εκτιμήσεις, να αρχίσουμε τον διάλογο, ώστε διαμέσω του διαλόγου να προσπαθήσουμε να επικοινωνήσουμε τις βιωματικές διαστάσεις του θέματος. Έχοντας κατά νου όλα τα παραπάνω πιστεύω ότι δεν είναι δυνατόν να οριστεί το πού ζει κάποιος μια δεδομένη στιγμή από κάποιον άλλο, ειμή μόνο από τον ίδιο τον εαυτό μας και την χρονική στιγμή.
Υ.Γ. Τρόπον τινά, συμφωνώ με το "ακυροζητήματα" του Ρεμπεσκέ, απλώς το εξέφρασα ποιο κόσμια (και ποιο περίπλοκα επίσης)...
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.