Ο μεγάλος συνθέτης και η μικρή κοινωνία

[Resaldis]

— Παλιότερα μου είχατε πει ότι δεν επρόκειτο ποτέ να δεχτείτε θέση επικεφαλής σε κάποιον από τους πολιτιστικούς οργανισμούς της χώρας. Δεν έχουν ωριμάσει από τότε οι συνθήκες; Δεν έχουν εκλείψει οι λόγοι που τότε σας απέτρεπαν;

Ξεκάθαρα όχι. Αν υπήρχε μια αναμόρφωση του συστήματος, μάλλον θα το είχαμε αντιληφθεί όλοι. Πώς θα αποδεχτώ μια θέση, γνωρίζοντας ότι το μόνο που κρίνει τον κόπο του καθενός είναι το ποιος σε τοποθέτησε σε αυτήν; Δεν μπορεί η προσπάθεια να ακυρώνεται από τον διάδοχο, χωρίς κανένα κριτήριο. Δεν είναι δυνατόν το όραμα να συνεχίζεται ή να διακόπτεται ανάλογα με το τι θα βγάλει η κάλπη κάθε τέσσερα, στην καλύτερη περίπτωση, χρόνια. Στην Ελλάδα, τη χώρα που όλοι καμαρώνουν για τον πολιτισμό της, οι καλλιτέχνες απαξιώνονται συστημικά. Όχι μόνο γιατί θεσμικά υπάρχει πολλή ακόμα δουλειά να γίνει αλλά και γιατί οι αμοιβές είναι ντροπιαστικές. Το χρήμα δεν είναι μια αφηρημένη έννοια. Είναι ενέργεια που μεταφράζεται σε πράξεις, δραστηριότητα και συμπεριφορά. Είναι δείγμα σεβασμού προς τους πολιτιστικούς θεσμούς το πώς τους ανταμείβεις.

Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Ο προϋπολογισμός της ΚΟΑ είναι ίσος με τον μισθό του κοντσερτίνο στη Φιλαρμονική της Νέας Υόρκης. Τα χρήματα, δηλαδή, που παίρνει ένας εξάρχων είναι όσα δίνουμε στην κορυφαία κρατική ορχήστρα της χώρας. Τι να έρθει, λοιπόν, να κάνει ένας άνθρωπος του επιπέδου μου, που κινείται στην ελεύθερη αγορά, σε μια τέτοια πραγματικότητα; Πώς είναι δυνατόν ένας καλλιτέχνης που κατάφερε να βγει από αυτήν τη θλιβερή κατάσταση να δεχτεί να αναλάβει θέση σε ένα σύστημα το οποίο ουσιαστικά απορρίπτει αυτό που κάνουμε; Θα έπρεπε να είμαι διπολικός για να δεχτώ.

— Όταν λέτε «καταφέρατε να βγείτε», τι εννοείτε;

Το ότι ξέφυγα από ένα εκπαιδευτικό σύστημα που είναι ουσιαστικά ανύπαρκτο. Παρότι συγκαταλέγομαι στους κορυφαίους δεξιοτέχνες βιολιστές του κόσμου, δεν μπορώ να διδάξω επισήμως σε κανένα πανεπιστήμιο λόγω της χώρας στην οποία γεννήθηκα. Έχω τριάντα χρόνια καριέρας πίσω μου και όλα αυτά που έχω μάθει δεν μπορώ να τα μεταλαμπαδεύσω σε κανέναν γιατί πήρα το δίπλωμα του βιολιού στην Ελλάδα. Δεν είναι ο ορισμός της ντροπής να μην αναγνωρίζονται τα πτυχία των ωδείων μας σε κανένα μέρος του κόσμου;


Λεωνίδας Καβάκος

 

[Resaldis]

Ερμηνευτής είναι, συγγνώμη! Θεωρείτε λοιπόν ότι η κριτική του στο εγχώριο μουσικό καθεστώς είναι σωστή;