Isiliel
Επιφανές μέλος
Η Φεγγάρω αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι 52 ετών και μας γράφει απο Θεσσαλονίκη (Θεσσαλονίκη). Έχει γράψει 13,854 μηνύματα.
23-10-10
10:09
Χρησιμοποιείται και ως: "Πλήρωσε τα μαλλιοκέφαλά του"Πλήρωσε τα μαλλιά της κεφαλής του
Στα αγγλικά, η μόνη αντιστοιχία που βρήκα είναι:
An arm and a leg (He paid an arm and a leg for this house).
Η φράση πιστεύεται ότι προέρχεται από την εποχή που οι καλλιτέχνες χρέωναν περισσότερο τα ολόσωμα πορτραίτα, ενώ η απεικόνιση από τους ώμους και πάνω ήταν φτηνότερη. Παρ' όλα αυτά, η εκδοχή δεν είναι αληθινή.
Η φράση συναντάται πρώτη φορά, μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, σε εφημερίδα της εποχής (1949) ως παράδειγμα ανεκτίμητης αξίας για έναν άνθρωπο. (πηγή)
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Isiliel
Επιφανές μέλος
Η Φεγγάρω αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι 52 ετών και μας γράφει απο Θεσσαλονίκη (Θεσσαλονίκη). Έχει γράψει 13,854 μηνύματα.
22-10-10
12:13
Μια σχετική αγγλική έκφραση που βρήκα λέει:Μήπως γνωρίζετε εάν υπάρχει αντίστοιχη έκφραση σε άλλη γλώσσα;
Eat you out of house and home
This is a humorous way of saying that someone is eating large quantities of your food.
"I stock up with food when my teenage sons invite their friends. They'd eat you out of house and home!"
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Isiliel
Επιφανές μέλος
Η Φεγγάρω αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι 52 ετών και μας γράφει απο Θεσσαλονίκη (Θεσσαλονίκη). Έχει γράψει 13,854 μηνύματα.
22-10-10
10:28
Εδώ γράφουμε παροιμίες και ιδιωματικές εκφράσεις που γνωρίζουμε την καταγωγή ή την κρυφή ιστορία τους.
Αν ξέρουμε, γράφουμε και την αντιστοιχία σε άλλες γλώσσες.
Καλύτερα να αποφύγουμε τη στεγνή παράθεση καταλόγου παροιμιών που εύκολα γίνεται copy-paste από το διαδίκτυο. Μας ενδιαφέρει κυρίως να μάθουμε πώς έφτασε να καθιερωθεί η φράση και η σημασία της και να βρούμε τις πολιτισμικές αντιστοιχίες.
---
Κάνω την αρχή:
έφαγε / ήπιε τον άμπακο
Πάρα πολύ. 'Αμπακος (αντιδάνειο μέσω του ιταλ. abbaco) είναι ο αρχαίος άβαξ, το πινάκιο για τους λογαριασμούς. 'Αμπακος ονομάστηκε επίσης, από τον λαό, το πρώτο ελληνικό βιβλίο πρακτικής αριθμητικής, του Εμμ. Γλυνζωνίου, που τυπώθηκε επί τουρκοκρατίας και εθεωρήθη ότι περικλείει το άπαν της σοφίας, εξ ου και η παλιά έκφραση "ξέρει τον άμπακο". Σιγά-σιγά, η λ. άμπακος προσέλαβε τη σημασία της μεγάλης ποσότητας γενικώς (π.χ. "του έψαλε τον άμπακο") και τελικά περιορίστηκε στη μεγάλη ποσότητα φαγητού ή πιοτού.
Από σελίδες του Ν. Σαραντάκου [1],[2]
Μήπως γνωρίζετε εάν υπάρχει αντίστοιχη έκφραση σε άλλη γλώσσα;
Αν ξέρουμε, γράφουμε και την αντιστοιχία σε άλλες γλώσσες.
Καλύτερα να αποφύγουμε τη στεγνή παράθεση καταλόγου παροιμιών που εύκολα γίνεται copy-paste από το διαδίκτυο. Μας ενδιαφέρει κυρίως να μάθουμε πώς έφτασε να καθιερωθεί η φράση και η σημασία της και να βρούμε τις πολιτισμικές αντιστοιχίες.
---
Κάνω την αρχή:
έφαγε / ήπιε τον άμπακο
Πάρα πολύ. 'Αμπακος (αντιδάνειο μέσω του ιταλ. abbaco) είναι ο αρχαίος άβαξ, το πινάκιο για τους λογαριασμούς. 'Αμπακος ονομάστηκε επίσης, από τον λαό, το πρώτο ελληνικό βιβλίο πρακτικής αριθμητικής, του Εμμ. Γλυνζωνίου, που τυπώθηκε επί τουρκοκρατίας και εθεωρήθη ότι περικλείει το άπαν της σοφίας, εξ ου και η παλιά έκφραση "ξέρει τον άμπακο". Σιγά-σιγά, η λ. άμπακος προσέλαβε τη σημασία της μεγάλης ποσότητας γενικώς (π.χ. "του έψαλε τον άμπακο") και τελικά περιορίστηκε στη μεγάλη ποσότητα φαγητού ή πιοτού.
[SIZE=-1] Τί ήρθες να κάμεις, μωρέ αρχοντογούρουνο, και συ στον κόσμο; 'Εφαγες τον περίδρομο, ήπιες τον άμπακα <...> Καζαντζάκης, Ο Χριστός ξανασταυρώνεται, σ. 225
[/SIZE]
Τα μεγάλα λεξικά μας (ΛΚΝ, Μπαμπινιώτης) προκρίνουν μια παραπλήσια θεωρία. Ότι, δηλαδή, το ιταλικό abaco έδωσε το μεσαιωνικό άμπακος (ως εδώ συμφωνούμε) με τη σημασία «πλάκα γραφής και αριθμητικών πράξεων με άμμο». Και ότι η λέξη πήρε επίσης τη σημασία «μεγάλη ποσότητα» δηλαδή αμέτρητη σαν την άμμο, εξού και το «τρώει τον άμπακο». Με όλο το σεβασμό, νομίζω ότι έχουν λάθος τα μεγάλα λεξικά μας, διότι η μεσαιωνική άμπακας, σύμφωνα με το μεσαιωνικό λεξικό του Κριαρά, είχε μόνο τη σημασία «αριθμητική» και όχι «πινακίδα γραφής και αριθμητικών πράξεων με άμμο» (που είναι η σημασία της αρχαίας λέξης άβαξ). Άλλωστε πόση άμμο έχει πια μια πινακιδούλα ώστε να δημιουργήσει την εντύπωση του αμέτρητου;[/SIZE]
Από σελίδες του Ν. Σαραντάκου [1],[2]
Μήπως γνωρίζετε εάν υπάρχει αντίστοιχη έκφραση σε άλλη γλώσσα;
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.