Πληθώρα επιλογών: Ελευθερία ή δυστυχία;

[Isiliel]

Ο Barry Schwartz είναι ψυχολόγος. Διδάσκει Κοινωνική Ψυχολογία στο Swarthmore College. Άρθρα του δημοσιεύονται συχνά στη New York Times τα οποία σχετίζονται με τις έρευνές του στην ψυχολογία και άπτονται των θεμάτων της επικαιρότητας.

Αυτή τη φορά ο Schwartz βάλλει εναντίον ενός εκ των βασικών αξιωμάτων των δυτικών κοινωνιών - της ελευθερίας επιλογών. Κατά τον Σουάρτζ, η πληθώρα επιλογών, μας έχει κάνει όχι πιο ελεύθερους αλλά πιο αδρανείς, όχι πιο ευτυχισμένους αλλά πιο δυσαρεστημένους.

​

Μετάφραση: Παναγιώτης Παπουτσής
TEDlink

Περισσότερες ομιλίες από το TED, μπορείτε να βρείτε εδώ.​

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 15 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Isiliel]

Η απλότητα και η μεταδοτικότητά του Barry Schwartz, τον κάνει πραγματικά απολαυστικό στις ομιλίες του!

Ολες αυτές οι δυνατότητες επιλογών έχουν δυο επιπτώσεις, δυο αρνητικές επιπτώσεις στους ανθρώπους. Η μια επίπτωση, κατά παράδοξο τρόπο, είναι ότι επιφέρει παραλυσία μάλλον παρά απελευθέρωση. Με τόσες πολλές εναλλακτικές επιλογές, οι άνθρωποι το βρίσκουν πολύ δύσκολο να κάνουν έστω και μια επιλογή.

Δηλώνω θύμα των πολλαπλών επιλογών που μας παρέχει η εποχή μας, αφού πιάνω πολλές φορές τον εαυτό μου να σπαταλά χρόνο μπροστά σε απλούστατες αποφάσεις λόγω των πολλαπλών επιλογών που μας δίνονται για τα απλά καθημερινά γεγονότα στη ζωή μας, όπως η αγορά ενός ζευγαριού παπουτσιών.

Το σημαντικότερο για μένα είναι αυτό που ο Schwartz αναφέρει ως μετάθεση ευθυνών:

Τελικά, μια απ' τις επιπτώσεις του να αγοράσεις ένα παντελόνι που δε σου κάθεται και πολύ καλά όταν υπάρχει μόνο ένα στιλ που μπορείς ν' αγοράσεις είναι ότι όταν δε νοιώσεις ικανοποιημένος και αναρωτηθείς γιατί, ποιος ευθύνεται γι αυτό, η απάντηση είναι ξεκάθαρη. Η ζωή είναι υπεύθυνη. Τι άλλο θα μπορούσε να γίνει; Όταν υπάρχουν εκατοντάδες διαφορετικά στιλ παντελονιών για να διαλέξεις, και αγοράσεις κάποιο που δε σε ικανοποιεί, και αναρωτηθείς γιατί, ποιος φταίει; η απάντηση είναι πάλι ξεκάθαρη, εσύ φταις. Θα μπορούσες να είχες κάνει καλύτερη επιλογή.

Οι περισσότερες επιλογές αυξάνουν τις προσδοκίες μας και όσο μεγαλύτερες προσδοκίες έχουμε, τόσο λιγότερο ικανοποιημένοι είμαστε:

Ποτέ δε θα βιώσετε ευχάριστες εκπλήξεις επειδή οι προσδοκίες σας, οι προσδοκίες μου, έχουν χτυπήσει κόκκινο. Το μυστικό της ευτυχίας - αυτό ήρθατε ν' ακούσετε - το μυστικό της ευτυχίας είναι οι χαμηλές προσδοκίες.

Έχοντας άλλωστε τόσες πολλές επιλογές, μοιραία μπαίνουμε στη διαδικασία να σκεφτόμαστε ότι ακόμη κι αν κάναμε την καλύτερη δυνατή επιλογή, ίσως στις επιλογές που απορρίψαμε να υπήρχαν δυνατότητες και οφέλη που δε θα μάθουμε ποτέ...

Η κλινική κατάθλιψη έχει πάρει εκρηκτικές διαστάσεις τα τελευταία χρόνια. Πιστεύω ότι σημαντικός - όχι ο μοναδικός, αλλά σημαντικός παράγοντας γι αυτή την έκρηξη κατάθλιψης, και επίσης αυτοκτονιών, είναι το ότι οι άνθρωποι βιώνουν απογοητεύσεις επειδή οι προσδοκίες τους είναι τόσο μεγάλες. Και αργότερα, όταν έρθει η ώρα να δώσουν μιαν εξήγηση στον εαυτό τους, θεωρούν ότι έσφαλαν. Τελικά, λοιπόν, σε γενικές γραμμές, αντικειμενικά, κάνουμε το καλύτερο και νοιώθουμε χειρότερα

Ο Schwartz είναι της άποψης ότι:

Αν μέρος των πόρων που δίνουν τη δυνατότητα στους πολίτες της κοινωνίας μας να έχουν όλες αυτές τις επιλογές μεταφέρονταν σε κοινωνίες όπου οι άνθρωποι έχουν εξαιρετικά λίγες εναλλακτικές δυνατότητες, όχι μόνο θα υπήρχε βελτίωση της ζωής αυτών των ανθρώπων, αλλά και στη δική μας ζωή θα υπήρχε βελτίωση. Είναι αυτό που οι οικονομολόγοι ονομάζουν κίνηση βελτίωσης κατά κριτήριο Παρέτο. Η ανακατανομή του εισοδήματος θα επιφέρει ευημερία για όλους - όχι μόνο για τους φτωχούς - ακριβώς λόγω της μάστιγας των υπερβολικών δυνατοτήτων που έχουμε να κάνουμε επιλογές.

Εσείς τι πιστεύετε;

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 15 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Νωεύς]

...Δηλώνω θύμα των πολλαπλών επιλογών που μας παρέχει η εποχή μας, ...


Εσείς τι πιστεύετε;

Τούτο το σύμπτωμα το βίωσα παθολογικά, αφότου άρχισα να αντιλαμβάνομαι στον εαυτό μου μία διαολεμένη νευρικότητα, μόλις έμπαινα σε κάποιο απ' τα σύγχρονα πολυεθνικά(όχι ότι είναι καλύτερα τα "εθνικά"!) Σούπε-σούπερ Μάρκετ. Όταν πια έφθασα στο σημείο να γίνομαι εριστικός απέναντι στην εκάστοτε παρέα μου, το έριξα στο "διαλογισμό". Τελικά, σαν ν' άκουσα μία "φωνή απ' τα παλιά": "Μη μεριμνάτε..."!
Ωραία και γλαφυρά, πράγματι, μας τα λέει ο Σβαρτζ, αλλά δεν παύει να είναι "Ψυχολόγος". Πλην όμως, νομίζω ακριβώς ότι, όπως μας την έφεραν, εμάς τις "μάζες", την ευμάρεια "ψυχολογικά", έτσι πάνε και να μας "προσγειώσουν ψυχολογικά" (τώρα ειδικά με την "κρίση"), μπροστά σε μία αδήριττη αλήθεια: αν δεν μειώσουμε τις "επιλογές" μας, δεν το 'χουν και πολύ, να μας μειώσουν (εμάς του "Δυτικούς!) οι "Ανατολικοί", με τις σχεδόν ελάχιστες (άλλες) επιλογές τους!
Πάντως (πάλι) εξαιρετικό ιδεολογικό ζήτημα έφερες, Ίσι μου!

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 15 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Obscura]

Δεν το βιώνω σχεδόν καθόλου με τα καταναλωτικά αγαθά, ασχέτως αν γράφω από υπολογιστή που αποκτήθηκε μετά από επτά μήνες ενδελεχούς έρευνας αγοράς. Τα ιντερνέτια όμως φέρνουν στο κεφάλι μου έναν ανυπόφορο καταιγισμό μερικών εκατομμυρίων ερεθισμάτων και συχνά καταλήγω με κόκκινα μάτια να κοιτάω τα ντουβάρια ψιθυρίζοντας φράσεις του τύπου "η κουλτούρα σκοτώνει, ακούστε τα πουλιά" και άλλα τέτοια χίππικα. Αυτή την κατάσταση την ονομάζω υπερφόρτωση (πιο σοφιστικέ από το "εθισμός στο Διαδίκτυο", σωστά; ).

Έλεγε ένα φεγγάρι η Λία για τη γεωμετρική πρόοδο με την οποία αυξάνεται η πληροφορία στο ίντερνετ και για το πώς αυτό μας κάνει ολοένα πιο αγνώμονες. Τείνω να είμαι ολίγον αργόσχ... φιλομαθής και ως εκ τούτου αισθάνομαι συνεχώς ανεπαρκής ασφυκτιώντας στα στενά όρια του τρέχοντος εαυτού μου, στενά βεβαίως σε σύγκριση με το χείμαρρο των πληροφοριών εκεί έξω που εκλιπαρεί να κατακτηθεί και να γίνει Γνώση.

Έτσι σπεύδω σπασμωδκά και άτακτα να πάρω μία δόση από δώθε και από κείθε. Πρέπει να ακούσω οπωδσήποτε αυτούς τους δίσκους, να ιδώ αυτές τις ταινίες, να διαβάσω τις τάδε αναλύσεις, τις δείνα εμβαθύνσεις, να μορφωθώ παραπάνω - ακούς εκεί να μην ξέρω ποιος είναι ο Χ ή τι ακριβώς έγινε το έτος Υ;! Και το αποτέλεσμα; Συνεχές αίσθημα ανεπάρκειας, σαν να προσπαθώ να πιάσω στα χέρια μου κατιτίς που διαλανθάνει συνεχώς. Κυνισμός, άμβλυνση συναισθηματική και απευαισθητοποίηση: "Χαρχαρ το τελευταίο επεισόδιο Southpark", "έι από πότε μου αρέσει τόσο πολύ το μίνιμαλ γουέηβ και δεν το πήρα χαμπάρι;", "ιδιωτικοποιούνται τα ύδατα στη Χιλή;", "ω επιτέλους βρήκα το νόημα της ζωής στο Ζεν!", "γιατί δεν έχω διαβάσει Καζαντζάκη ακόμα;", "η Ελλάδα χρεωκοπεί", "χαρχαρ ο Καμπαμαρού δεν έτρωγε μακαρόνια αλλά γιακισόμπα (ένας είδος κινέζικου νουντλ)", "πέντε άμαχοι σκοτώθηκαν κατα λάθος στο Αφγανιστάν".

Στο χώρο της εσωτερικής αναζήτησης στη Δύση παρατηρείται ένα φαινόμενο που ονομάζεται "shopping mentalities", που ουσιαστικά περιγράφει την τάση των ανθρώπων να τρέχουν από δάσκαλο σε δάσκαλο, από παράδοση σε παράδοση και τελικά δεν καταλήγουν πουθενά. Μοιάζουν με σκαφτιάδες που ψάχνουν να βρουν νερό αλλά δεν κάνουν άλλο από το να ανοίγουν εκατοντάδες τρύπες επιφανειακές αντί να ανοίξουν μία-δύο το πολύ και να σκάψουν σε βάθος. Κι αυτός ο παραλληλισμός κατ' εμέ εκφράζει πολύ εύστοχα το πώς η πληθώρα των πληροφοριών και η τάση μας να θέλουμε να τις εξετάσουμε όλες για να είμαστε σίγουροι για την ορθότητα της επιλογής μας τελικά μας κρατάει στάσιμους κι αποχαυνωμένους και οπωσδήποτε όχι ευτυχισμένους.

Σε καμία περίπτωση δε θα ήθελα να ιδώ μείωση των ερεθισμάτων. Προτιμώ να υπάρχουν δισεκατομμύρια από δαύτα και η πρόκληση να έγκειται στο πώς εγώ θα διαμορφώσω αποτελεσματικό φίλτρο παρά στο να υπάρχουν δύο-τρία και να καταλήγω εκεί από συμβιβασμό και μόνο.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 15 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[DrStrangelove]

Δεν υπάρχει ελευθερία σε τίποτε, η ελευθερία είναι μια ψευδαίσθηση, πότε θα το καταλάβουμε ;

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 15 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Obscura]

Δεν υπάρχει ελευθερία σε τίποτε, η ελευθερία είναι μια ψευδαίσθηση, πότε θα το καταλάβουμε ;

Μα ποιος μένει να το καταλάβει αφού η ίδια η αίσθηση του εαυτού είναι επιφαινόμενη και ψευδής;

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 15 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[DrStrangelove]

Μα ποιος μένει να το καταλάβει αφού η ίδια η αίσθηση του εαυτού είναι επιφαινόμενη και ψευδής;

Η μόνη ελευθερία είναι η ατομική πνευματική. Είμαι και θα παραμείνω συνειδητά ανελεύθερος σε όλα τα άλλα. Ανελεύθερος από ψυχές, πάθη, δαίμονες, μνήμες, γονίδια και ανάγκες πάσης φύσεως, ανελεύθερος ακόμα επειδή ζω σε ένα κράτος με σύνορα, με ηγέτες που δεν τους επέλεξα ποτέ, αλλά μου τους επιβάλλει η εκάστοτε πλειοψηφία των ψηφοφόρων. Μέσα στη φυλακή θα ένοιωθα περισσότερο ελεύθερος απ'ότι νοιώθω έξω τώρα, αν με αγαπούσαν οι δεσμοφύλακες, γιατί έχω καταλάβει ότι η "κοινωνική'" ελευθερία όπως και η Δημοκρατία είναι αυταπάτες και ότι δεν μας αγαπάνε ούτε οι "ελεύθεροι" ούτε οι "φιλελεύθεροι", απλά μας χρειάζονται. Επαναστάτησα μόνο μια φορά στην ζωή μου, όταν μου απαγόρευσαν να διαβάζω συγκεκριμένα βιβλία, αλλά ακόμα και αυτό δεν ξέρω αν έπρεπε να το κάνω, αφού δεν έχω πεισθεί ποιός ξέρει το καλό μου περισσότερο, ένας δικτάτορας ή ένας επαναστάτης της φακής. Γενικώς δεν τρέφω καμμία εκτίμηση σ'αυτούς που κάνουν την επανάσταση λάβαρο. Πιστεύω ότι πίσω από κάθε μαζική επανάσταση κρύβεται μια χούφτα φασιστοειδών. Μόνο η επαναστατημένη ατομική συνείδηση θα οδηγήσει τον άνθρωπο στην απελευθέρωση.

Η ουσιαστική και πραγματική ελευθερία είναι εφικτή μόνο όταν είσαι αντικοινωνικός, δηλαδή όταν είσαι έξω από την κοινωνία ή όταν στρέφεσαι ενάντια στην κοινωνία, όταν βάζεις την προσωπικότητά σου πάνω από οποιαδήποτε κοινωνική δομή δηλαδή και δεν δέχεσαι κανένα περιορισμό. Ο πραγματικά ελεύθερος είναι ο τρελλός ή ο βάρβαρος σε ημιαγρία κατάσταση. 'Ολοι οι υπόλοιποι επιλέγουμε απλά το είδος και την μορφή ανελευθερίας μας, άλλοι συνειδητά άλλοι ασυνείδητα. Η ελευθερία είναι έννοια ασύμβατη με τον πολιτισμό. Πραγματικά ελεύθεροι υπήρξαμε μόνο στην προπολιτιστική φυσική μας κατάσταση. Από τη στιγμή που δημιουργήσαμε πολιτισμό και κοινωνικές δομές, η προσωπική ελευθερία χάθηκε. Είμαστε υποχρεωμένοι να υπακούουμε σε κανόνες, να πληρώνουμε, να αγοράζουμε, να επιλέγουμε, να απορρίπτουμε, να μιμούμαστε, να επαναλαμβάνουμε, ακόμα και να αντιστεκόμαστε.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 15 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[_daemon_]

Η πληθώρα επιλογών γενικά και ειδικά, και η ελευθερία να επιλέγεις ως βασικό αξίωμα των σύγχρονων κοινωνιών, θεωρώ (λίαν επιεικώς) ατυχή την έκφραση 'δυτικών' (δυτικός άνθρωπος vs ανατολίτικη ψυχή) δεν δημιουργούν αυτές καθεαυτές δυστυχισμένους, αδρανείς ή ότι άλλο αρνητικό επικαλέσθηκε ο ψυχολόγος του Swarthmore College, και αυτό πιστεύω είναι σημαντικό, αφού μπορεί κάποιος να παραπλανηθεί εύκολα, έτσι όπως διατυπώνεται η...μελέτη του! Αχ αυτοί οι ψυχολόγοι!

Τα ΠΑΝΤΑ είναι αλληλοδιαπλεκόμενα, και μέσα στα πλαίσια της αλληλεξάρτησης, "ρυθμίζουν" την θετική ή αρνητική επίδραση στον ψυχισμό μας, αφού περάσουν από το φίλτρο που ο καθένας έχει αναπτύξει σε κάποιον βαθμό -άκου....7 μήνες έρευνα αγοράς- κι εκεί βρίσκεται το κλειδί (όχι του παραδείσου)

Να μην σας κουράζω μακρηγορώντας (γλωσσοκοπανίζων σαν ψυχό-λόγος) η "λύση" της εξίσωσης που με έμμεσο τρόπο "προτείνει", επικαλούμενος θεωρίες....οικονομολόγων και ανακατανομές (!!!) Η εκδοχή του ..."Πατερούλης φροντίζει πριν από σας για σας" νομίζω θα επέφερε, αν ήταν φυσικά εφικτό κάτι τέτοιο, την ΑΠΟΛΥΤΗ βαρεμάρα, θα αυτοκτονούσαμε από....ανία ο ένας μετά τον άλλον!

Φανταστείτε ένα κόσμο flat, με συγκεκριμένες και ....εγκάθετες επιλογές***!

Άντε καλή Πρωτομαγιά

**Παντού όμως κύριε ψυχολόγε όχι όπου μας βολεύει, αλλιώς επανερχόμαστε στην ελευθερία επιλογών που...βάλατε στο στόχαστρο!

.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 15 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[fantasmenos]

Η πληθώρα επιλογών γενικά και ειδικά, και η ελευθερία να επιλέγεις ως βασικό αξίωμα των σύγχρονων κοινωνιών, θεωρώ (λίαν επιεικώς) ατυχή την έκφραση 'δυτικών' (δυτικός άνθρωπος vs ανατολίτικη ψυχή) δεν δημιουργούν αυτές καθεαυτές δυστυχισμένους, αδρανείς ή ότι άλλο αρνητικό επικαλέσθηκε ο ψυχολόγος του Swarthmore College, και αυτό πιστεύω είναι σημαντικό, αφού μπορεί κάποιος να παραπλανηθεί εύκολα, έτσι όπως διατυπώνεται η...μελέτη του! Αχ αυτοί οι ψυχολόγοι!

Τα ΠΑΝΤΑ είναι αλληλοδιαπλεκόμενα, και μέσα στα πλαίσια της αλληλεξάρτησης, "ρυθμίζουν" την θετική ή αρνητική επίδραση στον ψυχισμό μας, αφού περάσουν από το φίλτρο που ο καθένας έχει αναπτύξει σε κάποιον βαθμό -άκου....7 μήνες έρευνα αγοράς- κι εκεί βρίσκεται το κλειδί (όχι του παραδείσου)

Να μην σας κουράζω μακρηγορώντας (γλωσσοκοπανίζων σαν ψυχό-λόγος) η "λύση" της εξίσωσης που με έμμεσο τρόπο "προτείνει", επικαλούμενος θεωρίες....οικονομολόγων και ανακατανομές (!!!) Η εκδοχή του ..."Πατερούλης φροντίζει πριν από σας για σας" νομίζω θα επέφερε, αν ήταν φυσικά εφικτό κάτι τέτοιο, την ΑΠΟΛΥΤΗ βαρεμάρα, θα αυτοκτονούσαμε από....ανία ο ένας μετά τον άλλον!

Φανταστείτε ένα κόσμο flat, με συγκεκριμένες και ....εγκάθετες επιλογές***!

Άντε καλή Πρωτομαγιά

**Παντού όμως κύριε ψυχολόγε όχι όπου μας βολεύει, αλλιώς επανερχόμαστε στην ελευθερία επιλογών που...βάλατε στο στόχαστρο!

.

Μα δεν νομίζω ότι η ουσία του επιχειρήματος του είναι αν προτείνει ο συγκεκριμένος περισσότερες περιορισμένες επιλογές αλλά η απραξία, η οποία είναι το αποτέλεσμα της πλήρους ελευθερίας στις επιλογές, και αυτό που έχει ενδιαφέρον δεν είναι η ανακατανομή αλλά η προσδοκία της επιτυχίας αφού είναι δεδομένη με τόσες εναλλακτικές. Έτσι η αποτυχία είναι δυσβάσταχτη από ότι κατάλαβα είτε το άτομο λειτουργεί αφοριστικά και αδρανεί (πράγμα το οποίο είναι εμπειρικά επαληθεύσιμο)σε διάφορες πτυχές της ζωής του.

Έτσι σπεύδω σπασμωδκά και άτακτα να πάρω μία δόση από δώθε και από κείθε. Πρέπει να ακούσω οπωδσήποτε αυτούς τους δίσκους, να ιδώ αυτές τις ταινίες, να διαβάσω τις τάδε αναλύσεις, τις δείνα εμβαθύνσεις, να μορφωθώ παραπάνω - ακούς εκεί να μην ξέρω ποιος είναι ο Χ ή τι ακριβώς έγινε το έτος Υ;! Και το αποτέλεσμα; Συνεχές αίσθημα ανεπάρκειας, σαν να προσπαθώ να πιάσω στα χέρια μου κατιτίς που διαλανθάνει συνεχώς. Κυνισμός, άμβλυνση συναισθηματική και απευαισθητοποίηση: "Χαρχαρ το τελευταίο επεισόδιο Southpark", "έι από πότε μου αρέσει τόσο πολύ το μίνιμαλ γουέηβ και δεν το πήρα χαμπάρι;", "ιδιωτικοποιούνται τα ύδατα στη Χιλή;", "ω επιτέλους βρήκα το νόημα της ζωής στο Ζεν!", "γιατί δεν έχω διαβάσει Καζαντζάκη ακόμα;", "η Ελλάδα χρεωκοπεί", "χαρχαρ ο Καμπαμαρού δεν έτρωγε μακαρόνια αλλά γιακισόμπα (ένας είδος κινέζικου νουντλ)", "πέντε άμαχοι σκοτώθηκαν κατα λάθος στο Αφγανιστάν".

Αυτοί είναι προβληματισμοί που τους είχαμε λίγο-πολύ όλοι, μόνο που δεν χρειάζεται να μαθαίνεις τα πάντα αλλά να εντάσσεις οτιδήποτε μαθαίνεις σε προηγούμενες κατακτήσεις γνώσεις. Έτσι και αλλιώς όπως έλεγε και ένας κύριος "και εγώ σαν νέος προσπάθησα να γίνω σοφός, ώσπου επενέβη στοργικά το γέλιο". Μπορείς να δεις την ταινία των monty python Meaning of Life εκεί μου λύθηκαν πολλά τέτοια άγχη

Υ.Γ. Να πας στο διάβολο Χαγιάτε!

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 15 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[_daemon_]

νομίζω ότι η ουσία του επιχειρήματος του είναι η απραξία, η οποία είναι το αποτέλεσμα της πλήρους ελευθερίας στις επιλογές

H απραξία είναι αποτέλεσμα της πλήρους ελευθερίας στις επιλογες, και αυτό είναι ουσία...επιχειρήματος (του)
Για σένα ίσως, για μένα όχι! Μου (το) επιτρέπεις, ε;

Από κει και μετά αδυνατώ να σε παρακολουθήσω...

αυτό που έχει ενδιαφέρον δεν είναι η ανακατανομή αλλά η προσδοκία της επιτυχίας αφού είναι δεδομένη με τόσες εναλλακτικές. Έτσι η αποτυχία είναι δυσβάσταχτη από ότι κατάλαβα είτε το άτομο λειτουργεί αφοριστικά και αδρανεί (πράγμα το οποίο είναι εμπειρικά επαληθεύσιμο)σε διάφορες πτυχές της ζωής του.

...όσο και να προσπαθώ να βρω δεσμούς αιτιότητος των συλλογισμών σου με όσα είπα, κι ας εξαρτώνται από...κοινές αιτίες!

Να συμπληρώσω, μια και με έφερες πάλι εδώ!
Η ελευθερία και υπερ-πληθώρα επιλογών, λειτουργεί θετικά σε περίπτωση που επέλεξα κάτι "λάθος" και όχι βασανιστικά και ανυπόφορα, αφού μου δίνει άμεσα την δυνατότητα να το...διορθώσω!
Οι εγκλωβισμένοι δυστυχείς της κίβδηλης καταπιεστικής κοινωνίας τηνς αφθονίας, πρέπει να ψάξουν αλλού για τα αδιέξοδα τους, και όχι στην υπερπροσφορά "αγαθών"!

.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 15 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Himela]

Ολες αυτές οι δυνατότητες επιλογών έχουν δυο επιπτώσεις, δυο αρνητικές επιπτώσεις στους ανθρώπους. Η μια επίπτωση, κατά παράδοξο τρόπο, είναι ότι επιφέρει παραλυσία μάλλον παρά απελευθέρωση. Με τόσες πολλές εναλλακτικές επιλογές, οι άνθρωποι το βρίσκουν πολύ δύσκολο να κάνουν έστω και μια επιλογή.

Ναι για μένα η πληθώρα επιλογών με αποπροσανατολίζει, με μπερδεύει, με βγάζει έξω από τα νερά μου και με κάνει δυστυχή. Θα προτιμούσα πολύ λιγότερες επιλογές κι ας περιόριζε αυτό την ελευθερία.

Θεωρώ οτι αυτός είναι ο λόγος δυστυχίας της σημερινής γυναίκας ιδιαίτερα. Το φαντάζομαι σαν έναν κατοχικό άνθρωπο που ξαφνικά του ανοίγεις το σούπερ μάρκετ, μπαίνει μέσα με το καρότσι, το γεμίζει πράγματα, τα πληρώνει και όταν πάει να βγει σπάει το καρότσι από το βάρος και σκορπίζονται όλα χάμω. Η γυναίκα πήρε απότομα απεριόριστη ελευθερία και δεν ξέρει πώς να τη διαχειριστεί.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 15 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Νωεύς]

Ναι για μένα η πληθώρα επιλογών με αποπροσανατολίζει, με μπερδεύει, με βγάζει έξω από τα νερά μου και με κάνει δυστυχή. Θα προτιμούσα πολύ λιγότερες επιλογές κι ας περιόριζε αυτό την ελευθερία....

Βασικά, δύο, θα μου αρκούσαν... Αλλά το

...Η γυναίκα πήρε απότομα απεριόριστη ελευθερία και δεν ξέρει πώς να τη διαχειριστεί.

με ...κούφανε!

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 15 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Great Chaos]

Παραδόξως, ουδέποτε στη ζωή μου με προβλημάτισε η επιλογή μεταξύ πολλών εναλλακτικών δυνατοτήτων. Επίσης, με τον ίδιο τρόπο,η υπερπληθώρα της περιρρέουσας πληροφορίας, δεν υπήρξε ποτέ ικανή να με παρασύρει στη δίνη του μάταιου κυνηγιού της κατάκτησής της. Οδηγός μου σε αυτήν την, ασφαλή κατά τα φαινόμενα, πορεία υπήρξε το Χάος, δηλαδή ο χαοτικός τρόπος σκέψης και δράσης.

Όταν στέκομαι μπροστά σε μια βιτρίνα, με μεγάλη ποικιλία εκθεμάτων, ή στο ράφι του σούπερ μάρκετ, το μόνο που μου χρειάζεται είναι μια καλή σάρωση με το μάτι. Πράγματι, κάποια στιγμή το μάτι μου κολλάει πάνω σ' ένα από τα υποψήφια προς κατανάλωση προϊόντα και πλέον δεν κοιτώ κανένα άλλο. Το αρπάζω, το δοκιμάζω (εάν πρόκειται για παντελόνι συγκεκριμένα, αλλιώς απλά το αρπάζω) και κατευθύνομαι προς το ταμείο χωρίς να ρίξω πίσω μου δεύτερη ματιά. Έτσι, ουδέποτε έχω μετανιώσει για την επιλογή μου, αφού στην πραγματικότητα ούτε που γνωρίζω συνειδητά ποιες ήταν οι άλλες επιλογές. Η εξήγηση που δίνω στον εαυτό μου για τη στάση μου αυτή, είναι πως στην πραγματικότητα οι υποσυνείδητοι υπολογιστικοί μηχανισμοί του χαοτικού μου εγκεφάλου έχουν από καιρό σταθμίσει τα πραγματικά μου δεδομένα και γνωρίζουν αυτόματα το τι είναι αυτό που στ' αλήθεια θέλω, εκείνο που πραγματικά μου ταιριάζει, ποιες είναι οι ουσιαστικές παράμετροι αυτού που χονδρικώς αποκαλούμε ο καθένας από εμάς "προσωπικό στυλ". Δεν υπάρχει κανένας λόγος να τα γνωρίζω όλα αυτά συνειδητά, αφού η χωρητικότητα της συνειδητής μου μνήμης είναι, όπως όλων των ανθρώπων, εξαιρετικά περιορισμένη και στ' αλήθεια έχει πολλά να κουμαντάρει, κατά συνέπεια η υπερφόρτωσή της μπορεί μόνο να κρασάρει ή τουλάχιστον να μπλοκάρει το σύστημά μου.

Με τον ίδιο τρόπο διαλέγω και γυναίκα, όπως και πολλοί άλλοι άλλωστε. Δηλαδή, ενώ στον χώρο υπάρχουν πολλές και πιθανώς πολύ όμορφες γυναίκες, το μάτι μου κολλάει σε μία ή δύο απ' αυτές και μ' αυτές κουλαντρίζομαι για το υπόλοιπο της ώρας. Φυσικά μπορεί κάποιες άλλες να είναι πιο όμορφες, όμως αυτές που υποσυνείδητα επιλέγω είναι πιο "ωραίες". Αυτό σημαίνει ότι κάτι επάνω τους έχει την ικανότητα να "μιλάει" στο υποσυνείδητό μου, ίσως επειδή ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τις προσδοκίες μου εκείνη τη χρονική περίοδο (εξ ου και "ωραίες"), ανάγκες και προσδοκίες τις οποίες υποσυνείδητα μόνο γνωρίζω ενώ το συνειδητό μου συνήθως προσπαθεί να με αποπροσανατολίσει.

Ως προς τις πληροφορίες, έχω την πεποίθηση (και την έχω καρατσεκαρισμένη εδώ και πολλά χρόνια) ότι το μόνο που χρειάζεται κανείς είναι η πραγματική και ανυπόκριτη θέληση, ή ακόμη σωστότερα ανάγκη, να γνωρίσει και να μάθει. Το μόνο που του είναι αναγκαίο είναι να θέτει με το συνειδητό του ερωτήματα δύσκολα προς στον εαυτό του. Από κει και πέρα, ο εγκέφαλος σκανάρει αυτόματα κάθε πληροφορία που υποπίπτει στο γνωστικό του πεδίο και λόγω των ερωτημάτων που έχεις θέσει, τα οποία εκλαμβάνει ως εντολές, φωτίζει με τον προβολέα του συνειδητού, ό,τι σχετίζεται με τα θέματα που σε απασχολούν ή με τις απαντήσεις των ερωτημάτων που έχεις θέσει.

Το ορατό αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας, είναι η ψευδαίσθηση ότι κάθε βιβλίο, κάθε ταινία, κάθε είδηση, κάθε κουβέντα που τελικά έφτασε μέχρι την αντίληψή σου, ήρθε από μόνη της να σου χτυπήσει την πόρτα, ακριβώς τη στιγμή που τη χρειαζόσουν. Πράγματι, τα βιβλία πέφτουν στα χέρια μου μόνο την εποχή που τα περιεχόμενά τους απαντούν σε ερωτήματα που πρόσφατα έχω θέσει. Ο τρόπος με τον οποίο συμβαίνει αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί και λίγο μαγικός, αφού συχνά κάποιος μου τα δανείζει ή μου τα δωρίζει, χωρίς να του τα ζητήσω, με προσκαλεί να δω ή μου συστήνει την κατάλληλη ταινία κλπ, ωστόσο θέλω να πιστεύω πως για το φαινόμενο αυτό θα υπάρχει κάποια λογική εξήγηση την οποία όμως μόνο το Χάος γνωρίζει. Άλλες φορές πάλι, τα πράγματα είναι πιο απλά. Σταματώ μπροστά στην προθήκη του βιβλιοπωλείου ή του πάγκου με τα βιβλία το καλοκαίρι, μπροστά στο ράφι του βίντεο κλαμπ κι ένα βιβλίο ή ένα dvd μου γνέφει πονηρά σαν να μου λέει "πάρε με και ρούφηξέ με" (γι' αυτόν τον λόγο πάντοτε έλεγα πως η σχέση μου με τα βιβλία και τις ταινίες είναι ερωτική).

Έτσι, έχω αποφύγει όλα τα προβλήματα που σύμφωνα με τον Barry Schwartz ταλανίζουν τον σύγχρονο Homo consumus. Το μόνο που κάνω είναι να περιδιαβαίνω φαινομενικά άσκοπα ανάμεσα σε ανθρώπους, ερεθίσματα, πληροφορίες και καταστάσεις και ν' αφήνω αυτά που μου χρειάζονται να έρθουν μόνα τους κατά πάνω μου. "Ζητήσατε και θα λάβετε, κρούετε κι ανοιχθήσεται", όπως είπε ο Διδάσκαλος.

Είναι όμορφη η ζωή, όταν έχεις παραδοθεί ολόψυχα στο Χάος, που πάντοτε ανταμείβει πλουσιοπάροχα τους πιστούς του...

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 15 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[mindcircus]

Υπερευτυχια ειναι!
Δεν υπαρχει πιο τελειο στον κοσμο απο να σου δινουν απλοχερα κι εσυ να...διαλεγεις.
Τι θες? Αυτο η αυτο? Η μηπως αυτο? Θελεις κι αυτο?
Ωραια παιρνω αυτο εχοντας κατα νου ολες τις επιπτωσεις (καλες/κακες)

Τωρα, οποιος δεν εχει κανει τα απαιτουμενα μαθηματα δε προκειται να περασει την ταξη. Θα μεινει σε αυτη του... ανικανοποιητου.

Η γυναίκα πήρε απότομα απεριόριστη ελευθερία και δεν ξέρει πώς να τη διαχειριστεί.

Αυτη που λες μηπως δε θελει?
(ξερω πως μιλας γενικα, αλλα το ειδικευω θελοντας να αναδειξω πως υπαρχει κι αλλη κατηγορια γυναικων που δεν το βλεπει ετσι)

Υπαρχουν γυναικες που πολυ καλα διαχειριζονται αυτη την πληθωρα επιλογων. Εμαθαν απο νωρις το μαθημα τους. Μεγαλωσαν ετσι, συνηθισαν ετσι. Ηρθαν στον κοσμο αυτο χωρις μετρο συγκρισης. Να..εκεινο το παλιο σεναριο με τις γυναικες που υποβαθμιζονταν και τους εκοβαν το στομα, τη σκεψη,την δυναμη, τα φτερα.

Τωρα, τα βαριδια που συνοδευουν τις σακουλες με την ευτυχια μεσα τους(σπουδες, ανεξαρτησια, δουλειες, οικογενεια και πολλα πολλα αλλα παραλληλα), ειναι δικη τους αγορα. Γνωριζαν πως θα υπαρχουν μεσα.
Εχεις την επιλογη Χιμ, αν θα πιασεις στα χερια σου αυτη τη σακουλα η αν θα την αφησεις κατω.

Δε χαιρεσαι που χεις σημερα και αυτη την επιλογη? Καποτε... δε θα ειχες ουτε αυτη...

Κι αυτο το καποτε, οχι δεν το εχω ζησει, αλλα μεταξυ μας, δε θα ηθελα. Θα ειχα καταληξει ζαν νταρκ.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 15 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Μιχάλης9867]

προσωπικα θεωρω οτι η πληθωρα επιλογων σχετιζεται και με το ατομο ,πχ εγω οσες επιλογες και να εχω δεν προκειται να αλλαξω ποτε τα καλοκαιρια που σηκωνομαι τα χαραματα για να βοηθησω τον πατερα μου ,με γεμιζει με πραγματικη ευτυχια ,που δεν την νιωθω ειλικρινα ακομα και με το πιο ακριβο gadjet.

αρα λοιπον σχετιζεται με το τι θεωρει ο ανθρωπος σημαντικο στην ζωη του και τι οχι.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 15 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[katerina_farm]

H σκεψη οτι μπορει να μην εχω επιλογες εμενα με τρομαζει παντως θελω να εχω επιλογη η καλυτερα να εχω την ψευδαισθηση οτι επιλεγω . θελω να πιστευω οτι εγω επιλεγω ''ελευθερα'' ειτε αυτο ειναι υλικα πραγματα ειτε τα πιο σημαντικα δουλεια, σχεσεις ,τροπο ζωης .

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 15 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Himela]

Τωρα, τα βαριδια που συνοδευουν τις σακουλες με την ευτυχια μεσα τους(σπουδες, ανεξαρτησια, δουλειες, οικογενεια και πολλα πολλα αλλα παραλληλα), ειναι δικη τους αγορα. Γνωριζαν πως θα υπαρχουν μεσα.
Εχεις την επιλογη Χιμ, αν θα πιασεις στα χερια σου αυτη τη σακουλα η αν θα την αφησεις κατω.

Δε χαιρεσαι που χεις σημερα και αυτη την επιλογη? Καποτε... δε θα ειχες ουτε αυτη...

Όταν κάτι δεν ξέρεις οτι υπάρχει δε σου λείπει. Αν ας πούμε δω μια φούστα σε κόκκινο χρώμα και μου αρέσει και δεν ξέρω οτι υπάρχει και σε άλλα δέκα χρώματα, δε θα μου λείψουν, θα πάρω την κόκκινη. Ο άνθρωπος προσαρμόζεται σε όλες τις καταστάσεις και μαθαίνει να είναι ευτυχής με αυτά που έχει.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 15 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Neraida]

Οταν κανεις γνωριζει τι θελει, πως το θελει θελει και γιατι, τοτε η πληθωρα επιλογων δεν του δημιουργει καποιο προβλημα.
Απεναντιας, ειναι ετσι πιθανοτερο να επιλεξει αυτο που πραγματικα τον καλυπτει και να μη συμβιβαστει με κατι που δε τον ικανοποιει πληρως.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 15 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Himela]

Οι άνθρωποι όμως είμαστε ανικανοποίητοι. Ακόμα κι αν κάνουμε την επιλογή που θέλουμε, πάντα κάτι μέσα μας θα μας "τρώει" "κι αν είχα κάνει την άλλη επιλογή;;;...."

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 15 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[mindcircus]

Οι άνθρωποι όμως είμαστε ανικανοποίητοι. Ακόμα κι αν κάνουμε την επιλογή που θέλουμε, πάντα κάτι μέσα μας θα μας "τρώει" "κι αν είχα κάνει την άλλη επιλογή;;;...."

Γιαυτο κι εγω νομιζω, απαυτο και μονο, πως για να μην εχει ο ανθρωπος εντονο το ανικανοποιητο, καθε φορα που κανει τη μια επιλογη, να ειναι απολυτα σιγουρος και ικανοποιημενος ακομα κι αν του βγει σαλατα(που ακομα και σαλατα να βγει, θαχει παρει μια αλλη γευση και επιπλεον γνωση, μαθημα, εμπειρια- τι πιο ωραιο-), να ξερει πως το διαλεξε και καλα εκανε που το διαλεξε και να το υποστηριξει μεχρι τελους. Ναχει ηδη παρει την αποφαση ακομα κι αν ειναι λαθος, δηλαδη. Που λαθη στις επιλογες δεν υπαρχουν. Γενικοτερα ειμαι υπερ του λαθους, μονο απαυτο μαθαινεις και ζεις με ουσια. Κι ετσι ειναι ο μονος τροπος για να αποφευγεις την αρνητικη αισθηση του ανικανοποιητου κι αφου ειναι αρνητικη, καλυτερο λοιπον ειναι να αποφευγεται. Ναρχεται βεβαια και να την απολαμβανεις για οσο σου πρεπει αλλα και να σου φευγει και γρηγορα(χωρις χρονιες μιρλες εννοω και κλαψες και κατι δηλωσεις μετα απο 50 χρονια που ακουω - ''δεν επρεπε να ειχα κανει αυτη τη δουλεια, δεν επρεπε να την ειχα παντρευτει, δεν επρεπε να ζησω εδω, δεν επρεπε δεν αξιζε δεν δεν '' ελεος φρικη να τα ακουω αυτα) Να τη γλιτωσει ο ανθρωπος δεν μπορει, οι πειρασμοι πολλοι απο την αρχη της υπαρξης του, μπορει να τη δουλευει ομως και να την χειριζεται κι οχι να τον χειριζεται.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.