Τι είναι ο άνθρωπος;

[Δεσμώτης]

Πολλοί έχουν δώσει τον ορισμό του ανθρώπου, συνήθως σε αντίθεση με τον ορισμό των ζώων.
Γι΄αυτό στους ορισμούς του ανθρώπου είναι συχνή η χρήση της φράσης "ο άνθρωπος είναι ένα ζώο..." και ένα επίθετο, ή "ο άνθρωπος είναι ένα ζώο που..." και ακολουθεί το τι κάνει.
"Ο άνθρωπος είναι ένα άρρωστο ζώο", είπε ο Ρουσό, και εν μέρει είναι αλήθεια. "Ο άνθρωπος είναι ένα έλλογο ζώο", λέει η Εκκλησία, και εν μέρει είναι αλήθεια. "Ο άνθρωπος είναι ένα ζώο που χρησιμοποιεί εργαλεία", λέει ο Καρλάιλ, και εν μέρει είναι αλήθεια.

Αλλά όλοι αυτοί οι ορισμοί, καθώς και άλλοι σαν αυτούς, είναι πάντα ατελείς και μονομερείς. Ο λόγος είναι πολύ απλός: δεν είναι εύκολο να διακρίνει κανείς τον άνθρωπο από τα ζώα, διότι δεν υπάρχει ασφαλές κριτήριο για να διακρίνει κανείς τον άνθρωπο από τα ζώα. Οι ανθρώπνες ζωές λαμβάνουν χώρα στην ίδια μυστική ασυνειδησία όπως ακριβώς και οι ζωές των ζώων. Οι ίδιοι εσώτατοι νόμοι που διέπουν έξωθεν τα ένστικτα των ζώων διέπουν, επίσης έξωθεν, την ευφυϊα του ανθρώπου, που φαίνεται να μην είναι τίποτα περισσότερο από ένα ένστκτο εν τω γίγνεσθαι, ασυνείδητο όπως κάθε ένστιτκο, λιγότερο τέλειο γιατί είναι ακόμα εν τω γίγνεσθαι.

"Όλα προέρχονται από το άλογον" διαβάζουμε στην Ελληνική Ανθολογία. Και, πράγματι όλα προέρχονται από το άλογον. Εκτός από τα μαθηματικά, που έχουν να κάνουν μόνο με αριθμούς νεκρούς και κενούς τύπους, και γι'αυτό μπορεί να είναι απολύτως λογικά, η επιστήμη δεν είναι παρά παιχνίδι παιδιών το σούρουπο, σαν να θέλεις να πιάσεις τους ίσκιους των πουλιών και να σταματήσεις τις σκιές των χορταριών στον άνεμο.

Και είναι περίεργο και παράξενο συνάμα πως, ενώ δεν είναι εύκολο να βρεθούν λέξεις με τις οποίες μπορούμε πράγματι να ορίσουμε τον άνθρωπο διαφοοποιώντας τον από τα ζώα, είναι ωστόσο εύκολο να βρεθεί τρόπος για να διαφοροποιήσουμε τον ανώτερο άνθρωπο από το συνηθισμένο άνθρωπο.
Ποτέ δε ξέχασα εκείνη τη φράση του Χέκελ, (Ernst Haeckel, 1834 - 1919, Γερμανός εξελικτικός ζωολόγος, από τους πρώτους υποστηρικτές της θεωρίας του Δαρβίνου) του γνωστού βιολόγου, που διάβασα στην παιδική ηλικία της ευφυίας, εποχή που διαβάζει κανείς εκλαϊκευμένα επιστημονικά συγγράματα και κριτικές ενάντια στη θρησκεία. Η φράση είναι αυτή ή περίπου αυτή:
ο ανώτερος άνθρωπος (ο Καντ ή ο Γκαίτε, νομίζω πως λέει) βρίσκεται πολύ πιο μακριά από το συνηθισμένο άνθρωπο απ΄ό,τι ο συνηθισμένος άνθρωπος από τον πίθηκο.
Ποτέ δεν ξέχασα αυτή τη φράση, γιατί είναι αληθινή.
Ανάμεσα σ'εμένα, που είμαι ασήμαντος στην ιεραρχία αυτών που στοχάζονται, κι έναν χωρικό από το άνω βουρδούμπασι (!) υπάρχει, ασφαλώς, μεγαλύτερη απόσταση απ'ό,τι ανάμεσα σε αυτόν τον χωρικό και, δεν λέω έναν πίθηκο, αλλά μια γάτα ή ένα σκύλο.
Κανένας από μας, από τη γάτα ως εμένα δεν ορίζει όντως τη ζωή που του έχει επιβληθεί ή το πεπρωμένο που του έχει δοθεί. Όλοι απορρέουμε εξίσου από κάτι που αγνοώ, σκιές κινήσεων κάποιου άλλου, ενσαρκωμένες εντυπώσεις, συνέπειες που αισθάνονται. Αλλά ανάμεσα σ'εμένα και τον χωρικό υπάρχει μια ποιοτική διαφορά, που προέρχεται από την ύπαρξη σ'εμένα της αφηρημένης σκέψης και της ανιδιοτελούς συγκίνησης. Ενώ ανάμεσα σ'αυτόν και τη γάτα δεν υπάρχει, στο πνεύμα, παρά μια διαφορά στη διαβάθμιση.

Ο ανώτερος άνθρωπος διαφέρει από τον κατώτερο άνθρωπο, και από τα αδέρφια του τα ζώα, χάρη στην ιδιότητα της ειρωνείας. Η ειρωνεία είναι η πρώτη ένδειξη ότι η συνείδηση απέκτησε συνείδηση του εαυτού της.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 16 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Δεσμώτης]

...και μιας και μίλησα (έγραψα, anyway ) για ειρωνεία, αυτή περνάει μέσα από δύο στάδια: το στάδιο που όρισε ο Σωκράτης λέγοντας "εν οίδα, ότι ουδέν οίδα" και το στάδιο που όρισε ο Σάντσες (Πορτογάλος φιλόσοφος, γιατρός, μαθηματικός, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Τουλούζης) όταν λέει: "δεν ξέρω καν αν ξέρω τίποτα".

Ας κάνω και μια σύνδεση με τα παραπάνω, τώρα για να μείνω και στο θέμα μας: Το πρώτο στάδιο φτάνει σ'εκείνο το σημείο όπου αμφιβάλλουμε για μας με δογματικό τρόπο, και κάθε ανώτερος άνθρωπος φτάνει σ'αυτό το στάδιο. Το δεύτερο στάδιο φτάνει σ'εκείνο το σημείο όπου αμφιβάλλουμε για μας και την αμφιβολία μας, και λίγοι άνθρωποι το αγγίζουν στη σύντομη, ήδη μεγάλη, διάρκεια ζωής τους.

Γνωρίζω τον εαυτό μου σημαίνει σφάλλω, και ο χρησμός που λέει "γνώθι σαυτόν" προτείνει έναν άθλο μεγαλύτερο από αυτούς του Ηρακλή κι ένα αίνιγμα σκοτεινότερο από αυτό της Σφίγγας. Να μη γνωρίζεις τον εαυτό σου συνειδητά, ιδού η οδός.
Και να μη γνωρίζεις τον εαυτό σου συνειδητά, αυτή είναι η ενεργητική λειτουργία της ειρωνείας. Δεν γνωρίζω σημαντικότερο, ούτε χαρακτηριστικότερο στοιχείο του ανθρώπου που είναι πράγματι μεγάλος από την υπομονετική και εκφραστική ανάλυση των τρόπων προκειμένου να μη γνωρίζουμε τον εαυτό μας, τη συνειδητή καταγραφή της ασυνειδησίας των συνειδήσεων μας, τη μεταφυσική των αυτόνομων ίσκιων, την ποίηση του λυκόφωτος της διάψευσης.

Αλλά πάντα υπάρχει κάτι που μας πλανεύει, πάντα κάποια ανάλυσή μας χάνει την οξυδέρκεια της, πάντα η αλήθεια, ακόμα και ψευδής, βρίσκεται πέρα μακριά στο βάθος. Κι αυτό είναι που μας κουράζει περισσότερο κι από την ίδια τη ζωή αν η ζωή μας κουράζει, περισσότερο κι απο τη γνώση και το στοχασμό γύρω από τη ζωή, που πάντα κουράζουν.

Αυτά όμως είναι τόσο ανθρώπινα. Αυτά που μας κάνουν ανθρώπους.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 16 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Δεσμώτης]

Ιάσων, ο διαπρεπής παρλαπίπας: Τι είναι ο άνθρωπος; Τι είναι ο άνθρωπος; Ένα τίποτα! Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα

Γιώργος Κωνσταντίνου – Μάρω Κοντού – «Η γυνή να φοβήται τον Άνδρα»

Κωνσταντίνου: Αυτό που σου λέω
Κοντού: Αυτό που σου λέω εγώ.
Κωνσταντίνου: Σύνελθε Ελένη.
Κοντού: Σύνελθε εσύ, Αντωνάκη.
Κωνσταντίνου: Πρόσεχε, Ελενίτσα, γιατί εγώ είμαι παλάβρας. Δε λογαριάζω τίποτα. Παίρνω αυτή τη στιγμή το καπελάκι μου και φεύγω.
Κοντού: Άκουσε να δεις Αντωνάκη μου… δέκα χρόνια μʼ έπρηξες «παίρνω το καπελάκι μου» και «παίρνω το καπελάκι μου». Ε, λοιπόν πάρε το καπελάκι σου και ώρα καλή στην πρύμνη σου και αγέρα στα πανιά σου.
Κωνσταντίνου: Αααααα, με καπέλωσε. Φεύγωωωω…. Φεύγωωωω

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 16 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[ariadn]

Σταγόνες βροχής..που σβήνουν στο χώμα..

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 16 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[DrStrangelove]

Πολλοί έχουν δώσει τον ορισμό του ανθρώπου, συνήθως σε αντίθεση με τον ορισμό των ζώων.

'Ενα εκπεσόν ζώο τον θεωρούσε ο Νίτσε (με αυτά ή με άλλα λόγια), με τη γενικότερη φιλοσοφία του οποίου όμως έχω γενικά κάποιες ενστάσεις και κάποια ερωτηματικά γιατί πχ να μην δούμε τον άνθρωπο ως εκπεσόντα άγγελο ή γιατί να μην δούμε το εκπεσόν ζώον απλά ως μια παροδική εξελικτική κατάσταση, κοσμοθεωρία που θα συνέβαλλε και στην ανύψωσή μας. Αν δεχτούμε την νιτσεική αντίληψη, τότε απορώ με ποιό τρόπο θα οδηγηθούμε στον Υπεράνθρωπο που επικαλείται, ή για να το πω καλύτερα, πώς το εκπεσόν ζώον θα γίνει Υπεράνθρωπος, αν πρώτα δεν γίνει 'Ανθρωπος ;

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 16 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[@nt¤wnis|~|¤e]

'Ενα εκπεσόν ζώο τον θεωρούσε ο Νίτσε (με αυτά ή με άλλα λόγια), με τη γενικότερη φιλοσοφία του οποίου όμως έχω γενικά κάποιες ενστάσεις και κάποια ερωτηματικά γιατί πχ να μην δούμε τον άνθρωπο ως εκπεσόντα άγγελο ή γιατί να μην δούμε το εκπεσόν ζώον απλά ως μια παροδική εξελικτική κατάσταση, κοσμοθεωρία που θα συνέβαλλε και στην ανύψωσή μας. Αν δεχτούμε την νιτσεική αντίληψη, τότε απορώ με ποιό τρόπο θα οδηγηθούμε στον Υπεράνθρωπο που επικαλείται, ή για να το πω καλύτερα, πώς το εκπεσόν ζώον θα γίνει Υπεράνθρωπος, αν πρώτα δεν γίνει 'Ανθρωπος ;

Για μένα αυτή η “μετάβαση” απʼ τον άνθρωπο στον υπεράνθρωπο δεν αποτελεί, φυσικά, κάποια νομοτελειακή εξελικτική διαδικασία, αλλά ουτοπία. Θεωρώ τον υπεράνθρωπο ουτοπία – και δε λέω "ιδανικό", διότι ενδέχεται να θεωρείται αντικοινωνικό πρότυπο για κάποιους. Μπορεί να υποστηριχτεί δηλαδή ότι ο Νίτσε δεν ενδιαφέρεται τόσο για το "καλό" της ανθρωπότητας και τους σκοπούς της όσο για τον εκλεκτό, τον υπεράνθρωπο, ο οποίος δε συγχρωτίζεται με τη "μάζα", υιοθετεί και εφαρμόζει κατά βάση το δικό του σύστημα αξιών παρά το κοινωνικό, δεν είναι "κοινός". Πολύ γενικόλογο έτσι όπως το διατύπωσα, αλλά anyway… Το πόσο 'καλή" ή "κακή" είναι μια τέτοια οπτική είναι άλλη κουβέντα…Χώρια δηλαδή που, απʼ όσα έχω καταλάβει, ο ίδιος ο Νίτσε αποφεύγει να δώσει μια σαφή περιγραφή για τον υπεράνθρωπο. Υποστηρίζεται, άλλωστε, ότι αγαπούσε να γράφει αινιγματικά και ποιητικά γιʼ αυτόν, έτσι οι εκτιμήσεις που γίνονται είναι σε κάποια σημεία υποκειμενικές…όπως και η δική μου.

Τώρα…τι είναι ο άνθρωπος

Δε γνωρίζω και τέλεια το περιεχόμενο των σχετικών φιλοσοφικών αντιλήψεων, αλλά πιστεύω πως η καθεμιά από αυτές –όποιες κι αν είναι - είναι καταδικασμένη να συλλαμβάνει το θέμα μονοσήμαντα. Σε γενικές γραμμές έχω την αίσθηση πως ο άνθρωπος νοείται είτε απλώς σαν υπόσταση, σα μια στατική εικόνα (π.χ, σαν κάτι που αποτελείται από σώμα και ψυχή, από νου, ψυχή και σώμα…κτλ…κι αυτό είναι όλο), είτε σα μια δυναμική κίνηση όπου δίνεται σημασία όχι στο τι είναι ο άνθρωπος, αλλά στο τι προσπαθεί να γίνει, άλλοτε έχουμε και συνδυασμούς (π.χ ο άνθρωπος σαν "εικόνα και ομοίωση του Θεού" είναι μια αντίληψη που εκφράζει συγχρόνως και μια δυναμική, εξελικτική πορεία προς την "τελειότητα")….anyway…δε συμμαζεύεται… Το θέμα δεν έχει τελειωμό εφόσον εμπλέκονται ποικίλες θεωρήσεις (π.χ, ψυχαναλυτικές) , ενώ δε λείπουν και πάσης φύσεως συνδυασμοί.
Για μένα, πάντως, το ερώτημα τι είναι ο άνθρωπος εμπεριέχει και το τι μπορεί να γίνει ο άνθρωπος. Και ο stangelove κάπως έτσι το αντιμετωπίζει αν εννόησα καλώς.

Λοιπόν, το θέμα που άνοιξες αγαπητέ Uluru είναι τόσο ευρύ που μπορεί να χωρέσει το περιεχόμενο και τις προβληματικές πληθώρας θεματικών.
Π.χ.
"ελεύθερη βούληση" (πόσο "ελεύθερη" είναι άραγε )
"ανθρώπινη φύση" (είναι κατά βάση "κακή και εγωιστική"; Είναι "αγγελικά πλασμένη"; είναι "ουδέτερη"; Είναι κάτι άλλο; Τι είναι; Μπορεί να υπάρξει κάποιος κοινώς αποδεκτός ορισμός; )

Κοντολογίς…τρέχα γύρευε

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 16 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Δεσμώτης]

'Ενα εκπεσόν ζώο τον θεωρούσε ο Νίτσε (με αυτά ή με άλλα λόγια), με τη γενικότερη φιλοσοφία του οποίου όμως έχω γενικά κάποιες ενστάσεις και κάποια ερωτηματικά γιατί πχ να μην δούμε τον άνθρωπο ως εκπεσόντα άγγελο ή γιατί να μην δούμε το εκπεσόν ζώον απλά ως μια παροδική εξελικτική κατάσταση, κοσμοθεωρία που θα συνέβαλλε και στην ανύψωσή μας. Αν δεχτούμε την νιτσεική αντίληψη, τότε απορώ με ποιό τρόπο θα οδηγηθούμε στον Υπεράνθρωπο που επικαλείται, ή για να το πω καλύτερα, πώς το εκπεσόν ζώον θα γίνει Υπεράνθρωπος, αν πρώτα δεν γίνει 'Ανθρωπος ;

Εκπεσών άγγελος θα ήταν ο άνθρωπος μόνο αν είχε διαβολικές προθέσεις και τότε θα ταυτιζόταν με τον Διάβολο (τον μοναδικό έκπτωτο άγγελο), τον κατά τον Μιγιάγκι devil-son.
Βρίσκω πιθανότερο να είμαστε ζώα που έχουν εκπέσει παρά άγγελοι γιατί η διαβολική θεώρηση του κόσμου μας "better reign in hell, than serve in heaven" είναι υψηλότατου στοχασμού, πράγμα που σπανίως συναντάς στους ανθρώπους. Κάτω από το πρίσμα αυτό, αν είμαστε εκπεσόντες, τότε πιο ρεαλιστικό είναι να εκπέσαμε σαν ζώα παρά σαν κάτι για το οποίο θα ελπίζαμε περισσότερο ως βελτιωτικό κάποιας μελλοντικής εξέλιξης.
Η ρομαντικότητα της φύσης σου (σαν σωστός υπερασπιστής της αγάπης και της πίστης στα ανθρώπινα) πάντως είναι αρκούντως συγκινητική. Με την ευκαιρία, ευχαριστώ που συμμετέχεις στα θέματα μου. Προσδίδεις μια πνευματικότητα που δύσκολα διαχωρίζει κανείς απο την αισθηματικότητα του λόγου σου..
Όσο για την έννοια του υπερανθρώπου, ο Νίτσε απλώς προφήτεψε τον superman. Αυτό τον καθιστά περισσότερο προφήτη και λιγότερο φιλόσοφο.
Δεν δύναται να υπάρξει ο υπεράνθρωπος όσο ο άνθρωπος θα γεννιέται και θα πεθαίνει. Όσο η φθαρτότητα του θα στέκει να του υπενθυμίζει πόσο ασήμαντα φαντάζουν όλα μπρος στην ιδέα και τη στιγμή του προσωπικού του θανάτου.
Εκτός κι αν ο Φρειδερίκος αναφέρθηκε σε ένα ανώτερο ον έχοντας υπόψιν τον Χριστό, για να εξισορροπήσει τις τύψεις από τα προαιώνια καυστικά του πονήματα επί του Χριστιανισμού και των απόψεων που πρέσβευε η διδασκαλία του. We'll never know. Βetter ask his sister!
Και κάτι για να ελαφρύνω την atmosphere: Αν το "Νίτσε" ήταν (αντρικό) όνομα τότε το θηλυκό θα ήταν, Νίτσα;

Σταγόνες βροχής..που σβήνουν στο χώμα..

Εύστοχη μεταφορά. Πέσαμε από τους ουρανούς (σαν σταλαγματιές βροχής) και στο χώμα καταλήγουμε, εκεί και εξαϋλωνόμαστε. Χωρίς να μας απασχολεί κάποιος προορισμός γιατί μετό το "σβήσιμο" δεν υπάρχει τρόπος να μάθουμε τι υπάρχει. Συνεχίζει να βρέχει χωρίς εμάς, απλώς...

...ο ίδιος ο Νίτσε αποφεύγει να δώσει μια σαφή περιγραφή για τον υπεράνθρωπο. Υποστηρίζεται, άλλωστε, ότι αγαπούσε να γράφει αινιγματικά και ποιητικά γιʼ αυτόν, έτσι οι εκτιμήσεις που γίνονται είναι σε κάποια σημεία υποκειμενικές…

Μα για να οριστεί ο Υπεράνθρωπος πρέπει να πούμε τι είναι άνθρωπος...και σίγουρα δε μας καλύπτει μια καθαρά ετυμολογική ερμηνεία του "άνω θρώσκω"...δηλ. αν κάτω θρώσκει, είναι μη άνθρωπος;

Και σκοπίμως, αποφεύγεται από τον αινιγματικά ευφυή Freidrich, να ορίσει τον υπεράνθρωπο γιατί θα χρειαζόταν να γίνει στιχοπλόκος κι ας μη ξεχνάμε πως δεν υπήρξε ανθρωπολόγος μήτε ποιητής, αλλά φιλόσοφος.
Άσε που υπο τη βάση ενός ορισμού του ανθρώπου θα χρειαζόταν να κάνει την αναγωγή του στονυπεράνθρωπο. Καλύτερα το αφηρημένο. Είναι πιο απροσπέλαστο.

Για μένα, πάντως, το ερώτημα τι είναι ο άνθρωπος εμπεριέχει και το τι μπορεί να γίνει ο άνθρωπος. Και ο stangelove κάπως έτσι το αντιμετωπίζει αν εννόησα καλώς.

Πολύ σωστά. Απολύτως, συμφωνώ.

Λοιπόν, το θέμα που άνοιξες αγαπητέ Uluru είναι τόσο ευρύ που μπορεί να χωρέσει το περιεχόμενο και τις προβληματικές πληθώρας θεματικών.

Ας χωρέσει, λοιπόν. Άκυρο. Μακάρι να χωρέσει. Άκυρο. Κάντο να χωρέσει.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 16 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Corpse Bride]

...αφρος!

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 16 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Guest 990498]

Τι είναι ο άνθρωπος;

H πανούκλα του πλανήτη και ταυτόχρονα ένα ολοκληρωτικά χειραγωγημένο πλάσμα.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 16 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Δεσμώτης]

...αφρος!

..ξυρίσματος;
..μπύρας;
..Πυροσβεστικός;
..της θάλασσας;

"Πάνω στου πελάου το σπιθάτο αφρό" που'λεγε κι ο Κ.Βάρναλης...δηλ. είμαστε σπιθάτοι;

..ή το εννοείς μεταφορικά: το πιο εκλεκτό κομμάτι της ζωής;

Αν αφρός σημαίνει οι φυσαλίδες στην επιφάνεια υγρού που βράζει ή βρίσκεται σε ζύμωση, καθώς και οτιδήποτε αφρώδες είναι λεπτό, ελαφρό και εύθραστο, τότε είμαστε βραστήρες του εαυτού μας που κάθε στιγμή διατρέχουμε τον κίνδυνο της εξάχνωσης...
Εξυπνούλικο.

?

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 16 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[ariadn]

Αστέρι που πέφτει... αφήνει τη λάμψη του και χάνεται..

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 16 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[@nt¤wnis|~|¤e]

Δεν δύναται να υπάρξει ο υπεράνθρωπος όσο ο άνθρωπος θα γεννιέται και θα πεθαίνει. Όσο η φθαρτότητα του θα στέκει να του υπενθυμίζει πόσο ασήμαντα φαντάζουν όλα μπρος στην ιδέα και τη στιγμή του προσωπικού του θανάτου.

Κατʼ αρχάς μια διευκρίνιση: έχω διαβάσει τα 3/10 περίπου απʼ όσα έγραψε ο Νίτσε. Σε αυτά μάλιστα δεν περιλαμβάνεται ο Ζαρατούστρας - μονάχα λίγα αποσπάσματα έχω υπʼ όψιν. Κατά τα άλλα…. "λίγο από δω, λίγο από κει"…
Πάντως, όταν ο Νίτσε έγραφε για τον superman, είχε υπʼ όψιν φυσικά το "τελικό ναυάγιο". Εάν τώρα του άρεσε να του προσδίδει υπερφυσικές δυνάμεις που τον καθιστούν άτρωτο ακόμα και από τις φυσικές δυνάμεις…τι να πω…ίσως εντάσσεται κι αυτό στα πλαίσια κάποιας ποιητικής διάθεσης που πιθανόν να εκφράζει και μια ψυχολογική αντιστάθμιση….
Φυσικά σε σε έναν τέτοιο υπεράνθρωπο δεν πίστεψε στο τέλος ούτε ο ίδιος ο Νίτσε. Όπως και ναʼ χει, ένα από τα αναμφισβήτητα γνωρίσματα του υπερανθρώπου ήταν και η ικανότητα να καταξιώσει αυτή τη ζωή. Μια ικανότητα που αντιστρατεύεται τον ψυχικό εκφυλισμό και την ανάγκη για στήριξη σε αλλόκοσμες πατερίτσες.

Μα για να οριστεί ο Υπεράνθρωπος πρέπει να πούμε τι είναι άνθρωπος...και σίγουρα δε μας καλύπτει μια καθαρά ετυμολογική ερμηνεία του "άνω θρώσκω"...δηλ. αν κάτω θρώσκει, είναι μη άνθρωπος; Και σκοπίμως, αποφεύγεται από τον αινιγματικά ευφυή Freidrich, να ορίσει τον υπεράνθρωπο γιατί θα χρειαζόταν να γίνει στιχοπλόκος κι ας μη ξεχνάμε πως δεν υπήρξε ανθρωπολόγος μήτε ποιητής, αλλά φιλόσοφος. Άσε που υπο τη βάση ενός ορισμού του ανθρώπου θα χρειαζόταν να κάνει την αναγωγή του στον υπεράνθρωπο. Καλύτερα το αφηρημένο. Είναι πιο απροσπέλαστο.

Εγώ αυτό που είχα στο μυαλό ήταν κάποια σαφής περιγραφή και όχι ένας ορισμός που θα προσδιόριζε ολιστικά την "ψυχοπνευματικοβιολογική" (!) υπόσταση του superman. Θέλω να πω ότι ο Νίτσε δε μας δίνει μια ακραιφνή περιγραφή για τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας ενός τέτοιου όντος, για τις στάσεις και τις αξίες του - αυτό είναι άλλωστε που με ενδιαφέρει! Βέβαια, ο Νίτσε προσπάθησε να γράψει ένα τελευταίο βιβλίο για την "επαναξιολόγηση των αξιών", αλλά για τους γνωστούς λόγους δεν το τελείωσε… Στα όσα πρόλαβε τουλάχιστον να γράψει, δεν ξέρω αν περιέχεται κάτι πιο σαφές…

Εκτός κι αν ο Φρειδερίκος αναφέρθηκε σε ένα ανώτερο ον έχοντας υπόψιν τον Χριστό, για να εξισορροπήσει τις τύψεις από τα προαιώνια καυστικά του πονήματα επί του Χριστιανισμού και των απόψεων που πρέσβευε η διδασκαλία του.

Απʼ ό, τι ξέρω ο Νίτσε ποτέ δεν αντιμετώπισε τον Ιησού ως κάποιο «ανώτερο ον». Όχι απλώς δεν πίστευε στη θεϊκή του υπόσταση (μιλώντας για τον Νίτσε, εξυπακούεται κάτι τέτοιο), αλλά ούτε καν ιδιοφυή άνθρωπο τον θεωρούσε. Δεν εννοώ ότι ήταν ισοπεδωτικός ούτε υβριστής φυσικά, αλλά από αυτά που έχω διαβάσει δε διακρίνω κάποια ιδιαίτερη εκτίμηση και συμπάθεια στο πρόσωπο του «θεανθρώπου». Η φράση του «δεν υπήρξε παρά ένας και μοναδικό χριστιανός, κι αυτός πέθανε πάνω στο σταυρό» δεν ξέρω αν κρύβει κάποια λανθάνουσα συμπάθεια. Απʼ την άλλη πλευρά όμως, στο «ανθρώπινο, πολύ ανθρώπινο», για παράδειγμα, μιλάει εμμέσως πλην σαφώς για αυτοεξαπάτηση του Ιησού – μια αυτοεξαπάτηση υψηλού επιπέδου! Μετά από μια διεισδυτική νομίζω ανάλυση της ψυχολογίας του «ασκητή» και του «αγίου», γράφει σε κάποιο σημείο:
«Εξυπακούεται ότι σε αυτή την εικόνα του αγίου, τη σχεδιασμένη σύμφωνα με τον μέσο όρο ολόκληρου του είδους, μπορούμε να αντιτάξουμε πολλές άλλες φιγούρες που θα προξενούσαν, αναμφίβολα, πιο ευχάριστη εντύπωση. Μεμονωμένες εξαιρέσεις διακρίνονται από το είδος, είτε από μια μεγάλη γλυκύτητα και μια μεγάλη αγάπη για τους ανθρώπους, είτε από τη σαγήνη μιας δύναμης προερχόμενης από αμεταχείριστη δράση¨ άλλες είναι ελκυστικές στον ανώτερο βαθμό, επειδή απατηλές αντιλήψεις έχουν εξαπλωθεί σε όλη τους την ύπαρξη, με χειμάρρους φωτός. Αυτή είναι, για παράδειγμα, η περίπτωση του περίφημου θεμελιωτή του χριστιανισμού που θεωρούσε τον εαυτό του ενσαρκωμένο Υιό του Θεού και έτσι, ένιωθε εξαιρετέος από την αμαρτία¨ τόσο που, από μια χίμαιρα – που δεν οφείλει κανείς να κρίνει πολύ σκληρά, επειδή όλη η Αρχαιότητα βρίθει από υιούς του Θεού – έφτασε στον ίδιο σκοπό…το αίσθημα της απόλυτης εξαίρεσης από την αμαρτία, από την πλήρη ανευθυνότητα που σήμερα ο καθένας μπορεί να αποκτήσει μέσω της επιστήμης.» («Ανθρώπινο, πολύ ανθρώπινο μέρος Ι : η θρησκευτική ζωή»)
Επίσης, δεν έχω διαβάσει τον «Αντίχριστο», αλλά ο τίτλος και μόνο με προδιαθέτει για το πνευματώδες επιτιμητικό του ύφος.
Anyway...εγώ αυτή την αίσθηση έχω…

We'll never know. Βetter ask his sister!

Εγώ, πάντως, ποτέ δε θα ρωτούσα μια τέτοια γυναίκα! Ούτε αυτήν, ούτε το… «πνεύμα» της!

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 16 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Κακή Επιρροή]

εμένα πάντως ο τίτλος με παρέπεμψε κατευθείαν στο μυαλό μου στο "τι είναι ο κάβουρας, τι είναι το ζουμί του"


δεδομένου όμως ότι βρισκόμαστε στο φιλοσοφικό φόρουμ, φαντάζομαι ότι θες χμ... να το φιλοσοφήσουμε?
ας πω κι εγώ λοιπόν


... είναι το συνονθύλευμα της ψυχής και του σώματος μιας ενέργειας απειροελάχιστης στο σύμπαν

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 16 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Rempeskes]

Εκτός κι αν ο Φρειδερίκος

...Tι κολλητιλίκια είναι αυτά?
Πάνω που σε είχα εκτιμήσει.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 16 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Nininaou]

"A human being is part of a whole, called by us the Universe, a part limited in time and space. He experiences himself, his thoughts and feelings, as something separated from the rest a kind of optical delusion of his consciousness. This delusion is a kind of prison for us, restricting us to our personal desires and to affection for a few persons nearest us. Our task must be to free ourselves from this prison by widening our circles of compassion to embrace all living creatures and the whole of nature in its beauty.”

Einstein

​

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 16 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[fantasmenos]

-Τι είναι ο άνθρωπος;

-Μπαστάρδεμα του Θεού και του ζώου, έχει λογική αλλά έχει και ορμές. Δεν γνωρίζει τα πάντα αλλά γνωρίζει αρκετά. Οπότε μια ζωή είτε θα νομίζει ότι τα ξέρει όλα (και θα πλησιάζει το ζώο) είτε θα προσπαθεί να καταφέρει και να μάθει τα πάντα (οπότε θα πλησιάζει το θεό). Στο τέλος βέβαια μένει πάντα ανάμεσα σε αυτά τα δύο και αυτό είναι και η πηγή της δυστυχίας του.. Αυτή την εξήγηση δίνω όταν σκεφτώ τα γραπτά του Νίτσε (δυστυχώς μόνο λίγα πράγματα έχω διαβάσει από αυτόν)...

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 16 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Δεσμώτης]

...Tι κολλητιλίκια είναι αυτά?
Πάνω που σε είχα εκτιμήσει.

Στο τραπέζι που τα πίνω
λείπει το ποτήρι σου
μα εσένα μη σε νοιάζει
πίνω γω και για χατήρι σου...

Να'σαι νηφάλιος όταν γράφεις. Αν είσαι ρούχλα, θα βρίσκεις πάντα, στα σοβαρά, να απαντάς με μια δόση απάτητης βλακείας.
Δε θέλω την εκτίμηση σου. Τη γνώμη σου θέλω, κανακάρη μου. Εκτός και ενδιαφέρεσαι μόνο για Γεωμετρίες, απειροσύνολα και μιγαδικές τραμπαριφιές. Άσε που αν διαβώ τον φιλοσοφικό κατήφορο, ο άνθρωπος γεωμετρείται, άνετα. Οπότε αντί να σε ενδιαφέρει αν αφήνω γαρούφαλλα πάνω από το μνήμα του κυρ Φρίντριχ, ρίξε τη πενιά σου αλλά αμέθυστα, για να θυμάσαι τι τραγούδι είπες κι εμείς να σε χαρούμε...

Τι ρεκόρ έχεις; 24? Καιρός να καταρριφθεί. Από σένα τον ίδιο.

"τι είναι ο κάβουρας, τι είναι το ζουμί του"

Απάντηση στο θέμα:Τι είναι ο άνθρωπος;

και OXI

Απάντηση στο θέμα: Τι είναι ο κάβουρας;

... είναι το συνονθύλευμα της ψυχής και του σώματος μιας ενέργειας απειροελάχιστης στο σύμπαν

Καλό, αλλά πολυερμηνευόμενο.
Αν είμαστε ένα σύμφυρμα αταίριαστων πραγμάτων, τότε αυτό δεν μοιάζει και πολύ ελπιδοφόρο. Εκτός και αυτό ακριβώς εννοείς, Κουεδίνι (), ότι δεν έχουμε καμία ελπίδα..
Τι μας προσφέρει να γνωρίζουμε ότι είμαστε η συνένωση της ψυχής και του σώματος σε μια οντότητα; Ότι δε χρειάζεται, after death να κάνουμε δύο ξεχωριστές κηδείες, αλλά καθαρίσαμε με μία;
Το ότι πάνω στα προηγούμενα βάζεις και για "μπεσαμέλ" την απειροελάχιστη ενέργεια μας (μπροστά σε μια σούμα συμπαντικής ενέργειας) (αλήθεια πόσα KJoules ξοδεύουμε τελικά μέχρι την ώρα της θέασης των ανάποδων ραδικίων; Χμ...) μειώνει ακόμα περισσότερο την ελπίδα για βελτίωση της ζωής μας. Κι αν μάλιστα συνυπολογίσουμε ότι όσο μεγαλώνουμε, ξεμένουμε από Joules, βράστο ζουμί του κάβουρα κι έρχομαι....

Δεν έχεις πολύ πίστη στους ανθρώπους για να δίνεις ορισμούς που υποθάλπουν το μέλλον τους ή έχεις κουραστεί απ'τη ζωή;
Σημ: δε διαφωνώ σε τίποτα από την πρόταση σου. Απλώς με ενδιαφέρει να καθορίσω με ποιο τρόπο συμφωνούμε...

Κατʼ αρχάς μια διευκρίνιση: έχω διαβάσει τα 3/10 περίπου απʼ όσα έγραψε ο Νίτσε. Σε αυτά μάλιστα δεν περιλαμβάνεται ο Ζαρατούστρας - μονάχα λίγα αποσπάσματα έχω υπʼ όψιν. Κατά τα άλλα…. "λίγο από δω, λίγο από κει"…

Και όσοι έχουν διαβάσει, νομίζεις το 100%, θυμούνται και τίποτα; Αδύνατον να θυμηθείς τι έφαγες προχτές...
Αντίθετα, αν έχεις διαβάσει λιγοστά (αλλά χαρακτηριστικά αποσπάσματα) τότε και αυξάνεις και τη προσωπική στατιστική σου, του να θυμάσαι περισσότερα, και είσαι πιο ανοιχτός και λιγότερο προκατειλημμένος. Ως γνωστόν, όσο περισσότερο εντρυφείς σε ένα σύγγραμα π.χ., τόσο ταυτίζεσαι με αυτό και βρίσκεσαι πολλές φορές, αγνοώντας την υπάρχουσα καταστατικότητα, στη θέση να υπερασπίζεσαι και τον συγγραφέα (ακόμα και για το πώς έζησε!) και τις απόψεις του...μυστήριο πράγμα...

Πάντως, όταν ο Νίτσε έγραφε για τον superman, είχε υπʼ όψιν φυσικά το "τελικό ναυάγιο". Εάν τώρα του άρεσε να του προσδίδει υπερφυσικές δυνάμεις που τον καθιστούν άτρωτο ακόμα και από τις φυσικές δυνάμεις…τι να πω…ίσως εντάσσεται κι αυτό στα πλαίσια κάποιας ποιητικής διάθεσης που πιθανόν να εκφράζει και μια
ψυχολογική αντιστάθμιση….

Μην ξεχνάμε και τον Ζαρατούστρα, με πληθώρα κωδικοποιημένων νοημάτων, σοφία, αλλά κυρίως με μια αξεπέραστη ποιητική πολυχρωμία. Στη ποιητική διάθεση αναφέρομαι που όπως φαίνεται κι από άλλους στοχαστές της εποχής, ο λυρισμός πρέπει να συσχετίζεται επαρκώς με τον φιλοσοφικό στοχασμό..

Φυσικά σε σε έναν τέτοιο υπεράνθρωπο δεν πίστεψε στο τέλος ούτε ο ίδιος ο Νίτσε. Όπως και ναʼ χει, ένα από τα αναμφισβήτητα γνωρίσματα του υπερανθρώπου ήταν και η ικανότητα να καταξιώσει αυτή τη ζωή. Μια ικανότητα που αντιστρατεύεται τον ψυχικό εκφυλισμό και την ανάγκη για στήριξη σε αλλόκοσμες πατερίτσες.

Να μην πίστεψε, αλλά να έκανε την έστω αφηρημένη κατά πολλούς περιγραφή του; Να διέψευσε λίγο πριν από το τέλος, καθώς το προσέγγιζε, την θεωρία του; Ότι ο υπεράνθρωπος είναι ένα ουτοπικό σχέδιο της καταξίωσης μας ως ανθρώπων με την έννοια ότι για να υπάρξουμε πρέπει απαρέγκλιτα να μετεξελιχτούμε (σε υπεράνθρωπο);;;
Κι αν η ικανότητα να καταξιωθούμε επιτυγχάνεται μόνο με πραγματική εκ των έσω μεταμόρφωση (κι όχι με προσθετικές βυζιών, λιποαναρροφήσεις και αερόμπικ), το γεγονός ότι δε το πίστεψε ούτε ο Νίτσε μας αφήνει με τη μετέωρη απορία: Τι τρόποι αυτοβελτίωσης μας υπάρχουν, τελικά;

Δεν πίστευε ότι μπορούμε να αγγίξουμε πρακτικά την θεωρία του υπερανθρώπου ή δε πίστεψε ότι αυτή είναι η λύση για τη καταξίωση;

Εγώ αυτό που είχα στο μυαλό ήταν κάποια σαφής περιγραφή και όχι ένας ορισμός που θα προσδιόριζε ολιστικά την "ψυχοπνευματικοβιολογική" (!) υπόσταση του superman. Θέλω να πω ότι ο Νίτσε δε μας δίνει μια ακραιφνή περιγραφή για τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας ενός τέτοιου όντος, για τις στάσεις και τις αξίες του - αυτό είναι άλλωστε που με ενδιαφέρει! Βέβαια, ο Νίτσε προσπάθησε να γράψει ένα τελευταίο βιβλίο για την "επαναξιολόγηση των αξιών", αλλά για τους γνωστούς λόγους δεν το τελείωσε… Στα όσα πρόλαβε τουλάχιστον να γράψει, δεν ξέρω αν περιέχεται κάτι πιο σαφές…

Απʼ ό, τι ξέρω ο Νίτσε ποτέ δεν αντιμετώπισε τον Ιησού ως κάποιο «ανώτερο ον». Όχι απλώς δεν πίστευε στη θεϊκή του υπόσταση (μιλώντας για τον Νίτσε, εξυπακούεται κάτι τέτοιο), αλλά ούτε καν ιδιοφυή άνθρωπο τον θεωρούσε. Δεν εννοώ ότι ήταν ισοπεδωτικός ούτε υβριστής φυσικά, αλλά από αυτά που έχω διαβάσει δε διακρίνω κάποια ιδιαίτερη εκτίμηση και συμπάθεια στο πρόσωπο του «θεανθρώπου». Η φράση του «δεν υπήρξε παρά ένας και μοναδικό χριστιανός, κι αυτός πέθανε πάνω στο σταυρό» δεν ξέρω αν κρύβει κάποια λανθάνουσα συμπάθεια. Απʼ την άλλη πλευρά όμως, στο «ανθρώπινο, πολύ ανθρώπινο», για παράδειγμα, μιλάει εμμέσως πλην σαφώς για αυτοεξαπάτηση του Ιησού – μια αυτοεξαπάτηση υψηλού επιπέδου! Μετά από μια διεισδυτική νομίζω ανάλυση της ψυχολογίας του «ασκητή» και του «αγίου», γράφει σε κάποιο σημείο:
«Εξυπακούεται ότι σε αυτή την εικόνα του αγίου, τη σχεδιασμένη σύμφωνα με τον μέσο όρο ολόκληρου του είδους, μπορούμε να αντιτάξουμε πολλές άλλες φιγούρες που θα προξενούσαν, αναμφίβολα, πιο ευχάριστη εντύπωση. Μεμονωμένες εξαιρέσεις διακρίνονται από το είδος, είτε από μια μεγάλη γλυκύτητα και μια μεγάλη αγάπη για τους ανθρώπους, είτε από τη σαγήνη μιας δύναμης προερχόμενης από αμεταχείριστη δράση¨ άλλες είναι ελκυστικές στον ανώτερο βαθμό, επειδή απατηλές αντιλήψεις έχουν εξαπλωθεί σε όλη τους την ύπαρξη, με χειμάρρους φωτός. Αυτή είναι, για παράδειγμα, η περίπτωση του περίφημου θεμελιωτή του χριστιανισμού που θεωρούσε τον εαυτό του ενσαρκωμένο Υιό του Θεού και έτσι, ένιωθε εξαιρετέος από την αμαρτία¨ τόσο που, από μια χίμαιρα – που δεν οφείλει κανείς να κρίνει πολύ σκληρά, επειδή όλη η Αρχαιότητα βρίθει από υιούς του Θεού – έφτασε στον ίδιο σκοπό…το αίσθημα της απόλυτης εξαίρεσης από την αμαρτία, από την πλήρη ανευθυνότητα που σήμερα ο καθένας μπορεί να αποκτήσει μέσω της επιστήμης.» («Ανθρώπινο, πολύ ανθρώπινο μέρος Ι : η θρησκευτική ζωή»)
Επίσης, δεν έχω διαβάσει τον «Αντίχριστο», αλλά ο τίτλος και μόνο με προδιαθέτει για το πνευματώδες επιτιμητικό του ύφος.
Anyway...εγώ αυτή την αίσθηση έχω…

+12 από μένα χωρίς το "2". Αν το σκεπτικό σου ήταν τραγούδι, γνώμη μου είναι ότι θα έπρεπε να ετοιμάζεις βαλίτσα για Eurovision.
Ανεβάζεις κατακορύφως (σαν τους Μαιάνδρους του Καρρυωτάκη στο εμβατήριο το πένθιμο και κατακόρυφο) το επίπεδο, τουλάχιστον σε αυτό το τόπικ. Σ'ευχαριστώ που υπάρχεις!
Αναλόγως και σε όσους άλλους συμμετέχουν ενεργά (ή και ανενεργά ακόμη, μόνο διαβάζοντας καθιστώντας τον εαυτό τους έναν παθητικό δέκτη...μια ρεματιά νοημάτων).

Εγώ, πάντως, ποτέ δε θα ρωτούσα μια τέτοια γυναίκα! Ούτε αυτήν, ούτε το… «πνεύμα» της!

Λολζ, Τόνυ boy.

P.S. Σύντομα, θα ανοίξω θέμα Νιτσεϊκής ιχνηλατήσεως. Ενδιαφέρει. Έτσι, για να γουστάρουμε...

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 16 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Lexx]

Θεωρώ λίγο χαοτικό το ερώτημα στο παρελθόν όμως είχα γράψει κάτι που μου φάνηκε αστείο και αληθινό στο blog μου:

Οι άνθρωποι είναι ζώα που έχουν την ατυχία να σκέφτονται περισσότερο απ όσο χρειάζεται για να είναι ευτυχισμένοι.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 16 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Delfis]

Ο άνθρωπος είναι άνθρωπος. Ούτε ζώο ούτε θεός, αλλά ζωντανός. Γι αυτό και ο Θεός είναι "Θεός ζώντων"...

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 16 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Δεσμώτης]

Ο άνθρωπος είναι άνθρωπος. Ούτε ζώο ούτε θεός, αλλά ζωντανός. Γι αυτό και ο Θεός είναι "Θεός ζώντων"...

• Αν δεν είναι ζώο, γιατί αυτοανακηρύσσεται βασιλεύς των ζώων; Γιατί, όπως και αυτά, παρακινείται από τη φύση των ενστίκτων και τέλος, γιατί σκοτώνει;
• Αν δεν είναι Θεός, τότε γιατί συγχωρεί; Τι αντιπαραθέτεις στο "πλασμένος κατ'ομοίωσιν Θεού";
• Ο Θεός είναι Θεός ζώντων..ναι...εμμμ...και τότε ποιός είναι των νεκρών; Υπάρχει κάποιος εφεδρικός Θεός για τους θαμμένους /καμμένους ; Μήπως, οι νεκροί, είναι, όταν ο Θεός φοράει το πρόχειρο κοστούμι;
• Αν, προκειμένου να δώσουμε μια περιγραφή ουσιωδών γνωρισμάτων καταφεύγουμε στην αυτοεξήγηση (ο άνθρωπος είναι άνθρωπος) που δεν είναι εξήγηση αλλά παράταση του ακαθόριστου, ουσιαστικά υποβιβάζουμε την απορία μας και υποτιμούμε τον συλλογισμό μας καθώς καμία περιγραφή που να προέρχεται από κάποιον που νοιάζεται για αυτήν δεν θα περιέγραφε τόσο επιπόλαια, ακόμα και τη σκουριά. Δεν είναι Θεός, δεν είναι ζώο. Μου απαντάς στην ερώτηση "πόσο κάνει 1+1" ότι δεν κάνει 25. Δεν θα ήταν όμως, το ίδιο, αν είχα βάλει κάποιον επιθετικό προσδιορισμό στο "άνθρωπος". Τι νόημα θα είχε να τον περιγράψουμε πχ. σαν θεσπέσιο, αυτοκαταστροφικό; Ένας ζωγράφος, θα συμφωνούσε μαζί μου. Τι νόημα έχει το ηλιοβασίλεμα; Αν δεν έχει κάποιο νόημα γιατί να έχει η ζωγραφιά του ηλιοβασιλέματος (ή μιας ζωγραφισμένης ανθρώπινης καρικατούρας); Τότε θα είχες όλα τα δίκια του κόσμου αυτού και όλων των παράλληλων κόσμων να απαντήσεις "ο άνθρωπος είναι άνθρωπος"..
• Δεν μπορείς να κάνεις συσχετισμό ουσιαστικών με επίθετα χωρίς κοινή ρίζα. Μάλλον μπορείς, αλλά όχι στα πλαίσια μιας περιγραφής. Λες: ο άνθρωπος δεν είναι ζώο, ούτε Θεός, αλλά ζωντανός...Αν αντί του "ζωντανός" μου έγραφες "αστρόσκονη" φεριπείν, θα έμοιαζε πιο δόκιμο, γραμματικά τουλάχιστον συμβατό. Αλλά το πάθος σου να περιγράψεις τον Θεό σου, υπερτέρησε με τίμημα να δώσεις μια απάντηση μηδενικής βαρύτητας, κατ'εμέ.
• Α, και να μη ξεχάσω. Ως προς το "Θεός των ζώντων", δε πιστεύω να θεωρείς ότι έμβια όντα είναι μονάχα οι άνθρωποι κι ότι τα ζώα είναι ψοφίμια περιφερόμενα, γιατί έβγαλε μάτι αυτό. Θεός των ζώντων ήτοι μόνο των ανθρώπων; Ελλιπέστατη (πάλι κατ'εμέ) κριτική Θεού κι ανθρώπου.

....Just a few wonderings here and a few ponderings, there..


Υ.γ. Κι εγώ τόσα χρόνια, νόμιζα ότι ήμουν αρκούδα, επειδή ανέκαθεν εκστασιαζόμουν από τον ήχο του ταμπούρλου.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 16 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.