Το μάθημα της Λογοτεχνίας στα σχολεία

[InSheerPleasure]

Σε προηγούμενα posts αναφέρθηκε η "πρόταση" να διδαχθεί κάτι πιο οικείο στα παιδιά, βλέπε Χάρυ Πόττερ ή Dan Brown. Παιδιά σοβαρά μιλάμε τώρα; Το θέμα είναι ο μαθητής να έρθει σε επαφή με κάτι που δε θα διάλεγε ο ίδιος, κάτι συνήθως πιο δύσκολο που θα μπορέσει να αναλυθεί και να απαντηθούν απορίες μέσα στην τάξη. Άντε και διαβάζουν τον Κώδικα Νταβίντσι, μέτα τί;; Έτσι για να περνάμε καλά στην τάξη;
Με θεωρώ πάρα πολύ τυχερό που η καθηγήτριά μου στη Λογοτεχνία μου έδωσε την ευκαιρία να εκτιμήσω συγγραφείς, όπως ο Σάρτρ ή ο Καμύ. Αυτό πιστεύω πρέπει να γίνει, να έρχονται δηλαδή οι μαθητές σε επαφή με λογοτεχνικά έργα που έχουν να σου διδάξουν και κάτι.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 12 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Ψαραδέλλη]

Σε προηγούμενα posts αναφέρθηκε η "πρόταση" να διδαχθεί κάτι πιο οικείο στα παιδιά, βλέπε Χάρυ Πόττερ ή Dan Brown....

Ο ρεμπεσκές αστειευόταν με αυτό.
Εννοείται ότι θα πρέπει τα παιδιά να έρχονται σε επαφή με αναγνωρισμένα λογοτεχνικά είδη της ελληνικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας. Και λέω σε επαφή, γιατί στην ουσία μια επαφή είναι μόνο, τίποτα παραπάνω δυστυχώς.
Δεν τα απέρριψε κανείς για να τα αντικαταστήσει με άλλα "υποδεέστερα".
Προσωπικά διαφώνησα μόνο με τον τρόπο της διδακτικής τους προσέγγισης.
Αν και γιατί υποτιμάτε το Χάρυ Πόττερ; Εσείς θα μπορούσατε να γράψετε ποτέ ένα τέτοιο βιβλίο;
Τέσπα ας μη ξεφεύγω από το θέμα. Δεν κάνουμε κριτική βιβλίων εδώ πέρα.
Όπως είπα,όμως, αν δοθεί η ευκαιρία να ανοιχθεί μια πύλη στα παιδιά προς τη φιλαναγνωσία ,βάσει των ενδιαφερόντων τους, εννοείται ότι δεν πρέπει να πάει χαμένη.

Έτσι για να περνάμε καλά στην τάξη;

Ακούγεται σαν έγκλημα αυτό έτσι όπως το λες.
Προτιμότερο είναι να καταριούνται την ώρα και τη στιγμή που έχουν μάθημα λογοτεχνίας;

Αυτό πιστεύω πρέπει να γίνει, να έρχονται δηλαδή οι μαθητές σε επαφή με λογοτεχνικά έργα που έχουν να σου διδάξουν και κάτι.

Βλέπεις λίγο μονοδιάστατα τη λογοτεχνία. Ο σκοπός της δεν είναι μόνο διδακτικός και ηθικοπλαστικός. Είναι και πολλοί άλλοι.
Δε θέλω να γίνομαι κουραστική, όμως, αναφέροντας όλους τους διδακτικούς στόχους της λογοτεχνίας στα σχολεία λες και δίνω ΑΣΕΠ.
Φαντάζεστε για ποια πράγματα μιλάω.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 12 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[DreamsRevenge]

Όσο διαβάζω το θέμα, αλλά και από προηγούμενο προβληματισμό, υπάρχει κατι που με ενοχλεί σε όλο αυτό το σκηνικό.
Αναφέρομαι στο γεγονός ότι σημαντικότατα κείμενα της ελληνικής λογοτεχνίας, όλων των εποχών χρησιμοποιούνται ως εργαλεία τεχνικής διδασκαλίας της γλώσσας και καταλήγουν απωθητικά στους μαθητές γι αυτόν ακριβώς το λόγο γιατί η ανάγνωση, το βύθισμα στις εικόνες, τα συναισθήματα και τα νοήματα κατακερματίζεται από αναλύσεις γραμματικής, συντακτικού και τις λεγόμενες νοηματικές που καθιστούν ένα λογοτεχνικό κείμενο ακόμα και το μικρότερο απόσπασμα ένα κομμάτι θεωρίας κάποιας θετικής επιστήμης που πρεπει να εμπεδωθεί με την επίλυση ασκήσεων.

Το μόνο που θα μπορούσα να προτείνω εδώ είναι μια ριζική αλλαγή στη διδασκαλία του μαθήματος με τον πραγματικό διαχωρισμό του σε Γλώσσα και Λογοτεχνία.

Η Γλώσσα θα μπορούσε να περιλαμβάνει κείμενα επιλεγμένα από τη λογοτεχνία, τον τύπο, τις κοινωνικές επιστήμες, που να παρουσιάζουν την βεντάλια των γραμματικών, συντακτικών και άλλων φαινομένων που πρέπει να διδαχθούν σε κάθε τάξη και να γίνεται η ανάλυση τους με ασκήσεις και λοιπό υλικό. Στο κομμάτι αυτό ίσως μπορούν να ενταχθούν και περισσότερο σύγχρονα κείμενα για να διατηρηθεί το ενδιαφέρον των μαθητών.

Η Λογοτεχνία από την άλλη, αξίζει να μείνει αυτόνομη, ένα μάθημα ανάγνωσης και συζήτησης μόνο για τα νοήματα που αντιλαμβάνεται ο κάθε μαθητής, τα συναισθήματα που του γεννά το εκάστοτε κείμενο, τις εικόνες που δημιουργεί στη φαντασία του με μόνη τεχνική εργασία την έρευνα για τον συγγραφέα και την εποχή του.

Φυσικά αυτό θα προϋπέθετε μια μικρή αύξηση των ωρών διδασκαλίας των μαθημάτων αυτών σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, αλλά θεωρώ ότι αξίζει τον κόπο είτε πρόκειται για συνολική αύξηση των ωρών διδασκαλίας είτε πρόκειται για αναδιάρθρωση του προγράμματος.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 12 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Dreamer_SW]

Θεωρώ ότι το μάθημα της λογοτεχνίας είναι από τα πιο όμορφα μαθήματα που υπάρχει στο πρόγραμμα σπουδών στα σχολεία, ωστόσο όπως έχει ειπωθεί και στα προηγούμενα Posts, συμφωνώ ότι αδικείται από τον τρόπο που διδάσκεται και πόσο μάλλον εξετάζεται. Και εγώ διαφωνώ κάθετα αφενός τα παιδιά να κάνουν υπέρ αναλύσεις των κειμένων και των ποιημάτων και πόσο μάλλον να "αναγκάζονται" να παπαγαλίζουν σημειώσεις που τους έχουν δοθεί από φροντιστήριο ή σχολείο κλπ. Αφετέρου γιατί να εξετάζεται αυτό το μάθημα ; Έτσι προωθείται η φιλαναγνωσία και έτσι το παιδί θα αγαπήσει το διάβασμα εξωσχολικών βιβλίων βάζοντάς το να μάθει γλωσσολογικές ερμηνείες για Παπαδιαμάντη πχ ; Μάλλον το αποτρέπει. Άλλωστε πολλοί ποιητές νομίζω Κική Δημουλά πχ και πεζογράφοι έχουν δηλώσει ότι τα έργα τους δεν θέλουν να είναι αντικείμενα εξέτασης πανελληνίων; Εγώ θα έλεγα ότι όχι και οι άλλοι πρέπει να το δηλώσουν αυτό αλλά και το εκπαιδευτικό σύστημα να καταννοήσει ότι δεν έχει νόημα να γίνεται! Χάνεται η ουσία!

Εμείς στο σχολείο Β λυκείου, νομίζω είχαμε μάθημα λογοτεχνίας πέρα από την κλασσική, ως επιλογής που ασχολούμασταν με την ξένη κυρίως και επειδή ήταν επιλογής είχαμε το περιθώριο να κάνουμε μία διαφορετική προσέγγισή της, που πραγματικά ήταν πολύ ενδιαφέρουσα.

Ακόμα και στο τμήμα μου, λειτούργησε τουλάχιστον έως και πέρυσι λέσχη ανάγνωσης όπου το παιδί ή ο υπεύθυνος καθηγητής πρότεινε ένα βιβλίο που το είχαν τα περισσότερα παιδιά ήταν διαθέσιμα online μας έδινε κάποιο περιθώριο ώστε να τα διαβάσουμε και έπειτα συζητάγαμε εντυπώσεις, συναισθήματα, σκέψεις και λοιπά και πολλές φορές μας έβαζαν να δούμε και την αντίστοιχη ταινία. Πχ είχαμε διαβάσει το " η κλέφτρα των βιβλίων" που είναι από τις λίγες φορές που βιβλίο και ταινία απλά ήταν υπέροχα .....

Γιατί να μην γινόνταν κάτι τέτοιο και στα σχολεία, που σε αυτά οποιαδήποτε μορφή γνώσης καταλήγει πλέον να γίνεται χρησιμοθηρική; Η λογοτεχνία πρέπει να καλλιεργεί την σκέψη του ανθρώπου, να τον διαμορφώνει, να τον ταξιδεύει και όχι να τον "εξετάζει" σε ρεύματα, γλωσσολογικά σημεία κλπ . Θα πω να υπάρχει στο σχολείο ως διδασκόμενο μάθημα που δεν θα πρέπει ο μαθητής να βαθμολογηθεί αλλά να περάσει δημιουργικά και ευχάριστα.

Υγ: Μην με βρίσετε, απλά ξετρυπώνω παλιά ενδιαφέροντα θέματα

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 6 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Guest 190013]

Θα συμφωνήσω απόλυτα. Αλλά πώς να τα πεις και να τα κάνεις όλα αυτά τα απολύτως σωστά που λες σε ένα σάπιο σύστημα που περιμένει να σε ξεζουμίσει, να σου βάλει ένα νούμερο και να σε πετάξει σαν λεμονόκουπα;

Συμφωνώ σε όσα προτείνεις. Λογοτεχνία είναι, γιατί να μη διαβάζει κάθε παιδί ένα βιβλίο και να το παρουσιάζει σαν πρότζεκτ; Γιατί να μην ακούν τα παιδιά μελοποιημένη ποίηση; Και δεν αναφέρομαι μόνο στις μελοποιήσεις του Ελύτη και του Ρίτσου, αλλά και σε έργα του Λοίζου, του Καρυωτάκη, του Λειβαδίτη, υπάρχει απίστευτος πλούτος. Γιατί να μην αναπαριστούν τα ίδια τα παιδιά σπουδαία ξένα θεατρικά έργα; Να βλέπουν κινηματογραφικά έργα! Γιατί στην τελική να μη τους δίνεται η ευκαιρία να δοκιμάσουν να γράψουν; Μπορούμε να βρούμε πάρα πολλά πράγματα.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 6 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Dreamer_SW]

Γειά σου Κλεάνθη, , το ξέρω ότι όλα αυτά που έγραψα, -δυστυχώς- είναι τελείως ουτοπικά για τα ελληνικά δεδομένα στο δημόσιο σχολείο τουλάχιστον καθώς δεν ξέρω εάν τα ιδιωτικά ακολουθούν την ίδια νοοτροπία. Από τα δημόσια νομίζω μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού, θα είναι αυτά που προωθούν φιλαναγνωστικές δράσεις . Ωστόσο πολλές φορές ο τρόπος που αυτές πραγματοποιούνται ενέχουν τον ρίσκο τελικά να μην προσδώσουν το προσδοκώμενο εκπαιδευτικό αποτέλεσμα αλλά ακριβώς το αντίθετο. Πχ δεν νοείται να ονομάζεις πχ μία εκδήλωση μαραθώνιος φιλαναγνωσίας όπου προτρέπεις τα παιδιά να διαβάσουν όσα περισσότερα βιβλία μπορούν μέσα σε ένα χρονικό διάστημα διότι μαθαίνεις το παιδί μέσα από αυτό ότι το να διαβάζεις ένα βιβλίο πρέπει να περικλείεσαι σε χρονικά καλούπια. Ούτε νοείται και από την άλλη φιλαναγνωστικό πρόγραμμα του τύπου όποιος διαβάζει πρώτος αυτό το βιβλίο που είναι και μεγάλο πχ θα κερδίσει κάτι και συνήθως υλικό αντικείμενο. Εκτός ότι πάλι συνδέει τη ανάγνωση του βιβλίου με χρονικά καλούπια, το συνδέει με υλικό κέρδος ενώ το κέρδος είναι ψυχαγωγικό, πνευματικό ηθικό. Δυστυχώς έχω δει τέτοια προγράμματα φιλαναγνωσίας και μου έχουν βγει τα μάτια . Αυτά λέγαμε και συζητούσαμε στο μάθημα εκπαιδευτικές και κοινωνιολογικές προσεγγίσεις .

Πολύ όμορφες οι ιδέες που προτείνεις και διαφορετικές και σίγουρα θα τράβαγαν την προσοχή των παιδιών και θα τους αναβάθμιζε και τα αισθητικά τους κριτήρια, μέσω μουσικής, θεάτρου και γιατί όχι και ζωγραφικής ; Όντως υπάρχουν πολλοί τρόποι και ακόμα περισσότεροι για να διδαχθεί η λογοτεχνία με τον σωστό τρόπο, αλλά εκτός από πόρους και δυναμικό, πιστεύω ότι εδώ και πολλά χρόνια δεν υπάρχει θέληση για υιοθέτηση κάποιας άλλης πιο εποικοδομητικής αντίληψης όχι μόνο της λογοτεχνίας αλλά ευρύτερα του εκπαιδευτικού συστήματος, η φιλοσοφία του οποίου πρέπει να αναθεωρηθεί ριζικά

Αλλά ναι σε ένα σχολείο σήμερα, ενόψει χρηματικών, υλικών πόρων και ανθρώπινου δυναμικού είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί αυτό. Οι καθηγητές αν όχι όλοι οι περισσότεροι θεωρώ ότι "βαριούνται" να κάνουν μάθημα με την έννοια ότι δεν έχουν την απαιτούμενη όρεξη, θα ενδιαφερθούν να κάνουν περισσότερα ; Πέρα ότι το εκπαιδευτικό σύστημα όπως λες είναι σάπιο χειραγωγεί μαθητές, επιβραβεύει παπαγάλους και βγάζει ανθρώπους χωρίς σκέψη, κρίση κλπ. ! Όλα χρησιμοθηρικά μόνο μεταδίδει γνώσεις χωρίς να αφήνει τον μαθητή να τις καταννοήσει, αξιολογήσει ερμηνεύσει με την δική του οπτική γωνία. Μόνο απλά για να μεταδώσει και χάνεται και όλο το νόημα.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 6 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Guest 190013]

Νομίζω ότι όλες αυτές οι αγκυλώσεις του συστήματος κυρίως εκφράζονται στο μάθημα της Λογοτεχνίας ως έλλειψη χρόνου. Δεν έχουμε χρόνο γιατί το μάθημα είναι 45 λεπτά, γιατί πρέπει να βγάλουμε ύλη, γιατί πρέπει να σας βάλω ασκήσεις για το σπίτι, γιατί πρέπει να κάνουμε αυτό για να το έχετε στο διαγώνισμα, γιατί γιατί γιατί. Δε νομίζω πως οφείλεται σε τεμπελιά των εκπαιδευτικών. Δεν τους δίνεται χώρος. Και, επίσης, δεν είναι επιμορφωμένοι σε αυτά.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 6 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Dreamer_SW]

Σίγουρα είναι η έλλειψη χρόνου είναι από τους σημαντικότερους παράγοντες αλλά αυτό συμβαίνει στα περισσότερα μαθήματα και για αυτό καταλήγουμε ημιμαθείς, όταν δεν μας δίνετε το κίνητρο να ψαχτούμε περισσότερο από το να αρκεστούμε σε ότι απλά μας παρέχει το πρόγραμμα σπουδών. Και αυτό γιατί το εκπαιδευτικό σύστημα προωθεί και επιβραβεύει παπαγάλους και μαθαίνει τα παιδιά ότι η γνώση είναι χρησιμοθηρική και πολλές φορές βάζοντάς τα σε αυτό το "τρυπάκι" τους κάνει να απωθούνται από την ουσιώδη γνώση και να στρέφονται μόνο στην στείρα, θέλω να καταλήξω ότι πλέον το διάβασμα σε οποιοδήποτε μάθημα καταλήγει να γίνεται αγγαρεία.

Όντως πχ στην λογοτεχνία να έχουμε 2 με 3 φορές μάθημα ενός 45 λέπτου που δεν προλαβαίνεις και ουσιαστικά να κάνεις κάτι, μέσα σε περίπου 26 εβδομάδες είναι το σχολικό έτος ή υπολογίζω λάθος ; Πάντως αν δεν υπήρχε αυτή η φιλοσοφία που λες του κάνω μάθημα μόνο και μόνο για να βγάλω ύλη, να βάλω ασκήσεις για το σπίτι και να παπαγαλίσω κλπ απλά για να βγάλω την υποχρέωση, σίγουρα δεν θα επαρκούσε ο χρόνος αλλά τουλάχιστον ένα 45άλεπτο θα περνούσε πιο εποικοδομητικά από ότι γίνεται τώρα αν αξιοποιούνταν σωστά.

Ναι σε αυτό έχεις δίκιο ότι δεν ευθύνεται μόνο η τεμπελιά, αλλά η έλλειψη επιμόρφωσης και χρόνου και κάποιες φορές και αυτοί "αναγκάζονται" να ακολουθήσουν ένα μοτίβο διδασκαλίας απλά αν υπάρχει πιστεύω θέληση και πραγματική αγάπη για παιδεία σίγουρα εθελοντικά στο πλαίσιο του προγράμματος θα μπορούσαν να διοργανωθούν διάφορα προγράμματα στο τέλος πχ του έτους που οι μαθητές θα δούλευαν όλην την χρονιά ίσως σε κάποιο μάθημα έστω επιλογής που αφορά λογοτεχνία θέατρο κλπ .

Απλά για την τεμπελιά το έθεσα γενικότερα , ότι υπάρχουν οι καθηγητές που τους βλέπεις να προσπαθούν για το περισσότερο δυνατό εκπαιδευτικό αποτέλεσμα στους μαθητές τους και χαίρονται και αγαπούν αυτό που κάνουν και έχουν όρεξη να δώσουν κάτι παραπάνω από το απλό μάθημα του 45λέπτου και βλέπεις άλλους που αντιμετωπίζουν πλέον το μάθημα απλά για να το κάνω να βγάλω την υποχρέωση. Οι πρώτοι ελάχιστοι, οι δεύτεροι οι περισσότεροι καταλαβαίνεις που το πάω για αυτό έβαλα και κριτήριο την τεμπελιά των καθηγητών ή μάλλον το θέτω καλύτερα την μη θέλησή τους.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 6 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[The Mountain]

Βαρετό και ανούσιο μάθημα. Δεν θα έπρεπε να υπάρχει.

Αν θέλει κάποιος διαβάζει μόνος του.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 6 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Guest 190013]

Συμφωνούμε Σόφη. Απόλυτα. Η φιλοσοφία με την οποία λειτουργεί ένα σχολείο ή σύστημα επιδρά σε όλους τους παράγοντες.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 6 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Dreamer_SW]

Συμφωνούμε Σόφη. Απόλυτα. Η φιλοσοφία με την οποία λειτουργεί ένα σχολείο ή σύστημα επιδρά σε όλους τους παράγοντες.

Δυστυχώς και χάνεται και το νόημα και η ουσία της γνώσης. Εύχομαι το μάθημα της λογοτεχνίας η μάλλον η ίδια η λογοτεχνία να λάβει την σημασία που της αξίζει στα επόμενα χρόνια και τα παιδιά να αντιληφθούν την πραγματική ουσια την ευαισθησία τον προβληματισμό και την αξία αυτών των έργων από το να τα παπαγαλίζουν απλά για να δώσουν το μάθημα. Κάθε έργο έχει και ένα μοναδικό καλλιτεχνικό υπόβαθρο ♥.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 6 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Guest 434210]

Κάθε μάθημα στο ελληνικό σχολείο έχει και μια ακαδημαϊκή προσέγγιση, λες και το σχολείο δημιουργεί νέους επιστήμονες και όχι ανήσυχα κριτικά μυαλά γεμάτα φαντασία. Κάνουμε Λογοτεχνία, λες και διδασκόμαστε κριτική της τέχνης. Η Λογοτεχνία πρέπει να είναι ο δρόμος προς ένα ανοιχτό διάλογο με την τέχνη. Κρίμα που σε μια χώρα με τόσο χαμηλό αναγνωστικό κοινό ως προς τα νούμερα, η λογοτεχνία να είναι από τα πιο απωθητικά μαθήματα. Κανονικά έπρεπε ο μαθητής να εισάγεται στον μαγικό κόσμο του διαβάσματος. Ο καθηγητής θα έπρεπε να είναι φως.

 

[Agaphbou]

Εμένα πάντως δε με τραβάει καθόλου να διαβάσω λογοτεχνικά κείμενα από μόνη μου αλλά το μάθημα της λογοτεχνίας μου άρεσε πάρα πολύ. Μου αρέσει να διαβάζω μια μικρή ιστορία (και όχι ένα ολόκληρο βιβλίο) και να προσπαθώ να την κατανοήσω. Μου αρέσει επίσης πάρα πολύ η μελέτη των στοιχείων του κειμένου: στα ποιήματα ο στίχος, ο ρυθμός, οι ομοιοκαταληξίες, οι αλληγορίες. Στα κείμενα τα διάφορα σχήματα λόγου, οι ιδιωματισμοί και το ύφος, η περιγραφή, η αφήγηση και τα συναφή. Μπορεί για κάποιους να μην ήταν το ίδιο απολαυστικό το μάθημα που διδάσκεται έτσι, αλλά εμένα πιστεύω με βοήθησε πάρα πολύ στο να γράφω η ίδια κειμενάκια (εξάλλου μας έβαζαν και πολλές τέτοιες ασκήσεις, να γράψουμε τη συνέχεια του κειμένου όπως το φανταζόμαστε).